Οδοιπορικό στην ιστορική Βοιωτία

Νωρίς το πρωί, με τον ουρανό να φωτίζεται από τον υπέροχο ήλιο, ξεκινάμε την περιπλάνηση μας στη Βοιωτία την οποία, πιστέψτε μας, εκτός από την Αράχοβα και τον Παρνασσό, αξίζει να την επισκεφθεί κάποιος για τα ιστορικά και αρχαία αξιοθέατα με τους ιστορικούς τους συνειρμούς, τα πανέμορφα χωριά, τα εντυπωσιακά τοπία, τις γαλάζιες ακτές του Κορινθιακού Κόλπου.

Φθάνοντας στο Κάστρο, παρατηρούμε την-πάλαι ποτέ-λίμνη της Κωπαϊδας που τώρα καλλιεργείται εντατικά. Η Κωπαϊδα, ως γνωστό είναι αποξηραμένη εδώ και αρκετούς αιώνες και συγκεκριμένα στα αρχαία χρόνια από τους Μινύες. Έχουμε αφήσει τον αυτοκινητόδορμο και ακολουθούμε τον επαρχιακό δρόμο, μέσω Ορχομενού, πριν φθάσουμε στην διασταύρωση Λιβαδειάς-Δελφών.

Πριν από την διασταύρωση στρίβουμε δεξιά προς Χαιρώνεια, εκεί όπου τις 2 Αυγούστου ή 1 Σεπτεμβρίου του 338 πραγματοποιήθηκε η ιστορική εμφύλια ελληνική μάχη στην οποία νικήθηκαν Θηβαίοι, Αθηναίοι και πολλές άλλες ελληνικές πόλεις-σύμμαχοί τους από τα στρατεύματα του Μακεδόνα βασιλιά Φίλιππου Β. Ήταν ο τρόπος με τον οποίο ο Φίλιππος, πατέρας του Μεγάλου Αλεξάνδρου, έβλεπε την ένωση όλων των Ελλήνων κατά των Περσών.

Ο τεράστιος Λέων στέκεται αγέρωχος στην είσοδο του χωριού, στον τύμβο των Θηβαίων, δίπλα στο πολυάνδριο τους (ομαδικός τάφος) τραβώντας τα βλέμματα των περαστικών και τονίζοντας την ιστορικότητα της περιοχής. Γυρνάμε προς την πρωτεύουσα του νομού, με κατέυθυνση το Δίστομο. Περνάμε από το Καρακόλιθο, όπου εκτελέστηκαν δεκάδες Έλληνες από τους Γερμανούς και στεκόμαστε μπροστά στο μνημείο με τη σκέψη μας στους πατριώτες. Μετά από λίγα λεπτά φθάνουμε στο μαρτυρικό Δίστομο, γνωστό από τη μεγάλη σφαγή από τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής στις 10 Ιουνίου 1944. Η σφαγή αυτού του χωριού έχει χαρακτηριστεί ως κορυφαία πράξη βαρβαρότητας στην Παγκόσμια ιστορία, με 218 άνδρες, παιδιά, γυναίκες, ακόμα και βρέφη να μην γλιτώνουν από την θηριωδία των Γερμανών. Στο λόφο Κάναλες δεσπόζει το μαυσωλείο που αναγέρθηκε στην μνήμη των εκτελεσθέντων.

Δεν μπορείς να μην φέρεις στο μυαλό σου το θαρραλέο και αποφασιστικό μονάρχη Γιάννη Σταμούλη, που κέρδισε τη δικαστική προσφυγή αποζημιώσης από τη γερμανική κευβέρνηση! Δεν κρατηθήκαμε, πήγαμε μέχρι τη Δεσφίνα, έτσι για να δούμε την παλιά ειδική του Ακρόπολις που σε έφερνε στην Ιτέα, εκεί όπου περίμεναν τα συνεργεία. Η κατηφορική στενή διαδρομή είναι εγκαταλειμμένη από τότε που άνοιξε ο άλλος δρόμος. Είναι γεμάτη από ταϊστρες για κάποια κοπάδια και χορτάρια που έχουν τρυπήσει την άσφαλτο αναζητώντας ζωή.

Κατεύθυνση προς Ελικώνα. Από τη μία η εκπληκτική ειδική διαδρομή παλαιότερων Ακρόπολις, από την άλλη η Μονή του Οσίου Λουκά να ξεπροβάλλει μπροστά μας. Πλήθος τουριστών από όλο τον κόσμο θαυμάζει την εντυπωσιακή αρχιτεκτονική, το ζωγραφικό διάκοσμο και τα ψηφιδωτά της Μονής, αποκαλούμενη και Αγία Σοφία της Ρούμελης. Από κεί φαίνεται καθαρά το Βουνό των Μουσών, ο Ελικώνας. Περνάμε το Κυριάκι, παραδοσιακό ορεινό με εκπληκτικά ταβερνάκια και ανηφορίζουμε στο φιδίσιο δρόμο, με τα έλατα να σκιάζουν κάθε πέτρα και δίνουν μια μοναδική παράσταση πρασίνου που δύσκολα συναντάς. Σε όλη τη διαδρομή στον Ελικώνα συναντάμε βοσκούς, με τα ζώα τους να μας κλείνουν το δρόμο και να μας παρατηρούν αμήχανα.

Συνεχίζουμε προς τις παραλίες που βλέπουν προς Κόρινθο. Με το βλέμμα ακολουθούμε τη διαδρομή του νερού του Μόρνου, όπως έρχεται μέσα από τη σήραγγα της Γκιώνας, λίγο πέρα η Αγία Άννα ή Κούκουρα, όπως την ονομάζουν οι ντόπιοι. Δομβραίνα, Χώστια και τα υπόλοιπα αρβαντιτοχώρια φαίνονται πλέον καθαρά. Πηγαίνουμε προς τις παραλίες Αγίου Νικολάου, Ζάλτσας και Σαράντι, με τα πεντακάθαρα νερά, τα μικρά λιμανάκια και τις παραδοσιακές ψαροταβέρνες.

Αποφασίζουμε να γυρίσουμε πίσω, από τους πρόποδες του Ελικώνα και πάλι, περνώντας από τα χωριά της Αγίας Τριάδας και του Αγίου Γεωργίου, πίνοντας ένα καφέ και τσιμπώντας κάτι από τους εκπληκτικούς μεζέδες. Το σκοτάδι πέφτει όταν φθάνουμε στην ιστορική Θήβα, τη γενέτειρα του μυθικού Ηρακλή και του ποιητή Πινδάρου, η οποία ιδρύθηκε σύμφωνα με τη μυθολογία από τον Κάδμο. Και βέβαια ενός από τους μεγαλύτερους Έλληνες, του Επαμεινώνδα, που και αυτός είναι υποτιμημένος ιστορικά. Με μόρφωση από φιλόσοφους της σχολής του Σωκράτη είχε και βαθιά μουσική παιδεία, πέρα από τα πολεμικά. Έλεγε ότι ο πολιτικός δεν πρέπει να πλουτίζει ( τα ακούτε οι δικοί μας), μάχοταν κατά του αριστοκρατικού πολιτεύματος, ελευθέρωσε τους είλωτες της Σπάρτης, αγωνίστηκε για την ισότιμη ενότητα όλων των ελληνικών πόλεων και δεν πίστευε από τότε στους οιωνούς.

Αρχικά εκλέχτηκε κάτι σαν δήμαρχος στη Θήβα και μετά βοιωτάρχης. Ο μεγάλος αυτός πολιτικός και στρατηγός ίδρυσε μαζί με τον επιστήθιο φίλο του Πελοπίδα, τον Ιερό Λόχο και έφερε στην πολεμική τέχνη τη Λοξή Φάλαγγα (αυτή την πολεμική τέχνη υιοθέτησαν μετά από αιώνες ο Ναπολέοντας και ο Φρειδερίκος της Πρωσίας), χάρη στην οποία κατατρόπωσε τους Σπαρτιάτες στη μάχη των Λεύκτρων. Ήταν η πρώτη φορά που έχαναν οι Σπαρτιάτες, η απόλυτη πολεμική μηχανή της εποχής, σε μάχη εκ παρατάξεως, ήττα που σηματοδότησε την αρχή του ξεφτίσματος της ηγεμονίας τους. Για να πείσει τους δεισιδαίμονες Θηβαίους να πολεμήσουν με τους Σπαρτιάτες που ήταν και διπλάσιοι αριθμητικά, επιστράτευσε την απαράμιλλη ρητορική δεινότητα και το πάθος του, με κορύφωση το ομηρικό «Εις οιωνός άριστος αμύνεσθαι περί πατρής».

Πάμε από την παλαιά εθνική οδό, ανάβουμε ένα κερί στο εκκλησάκι του Αγίου Χριστόφορου, προστάτη των οδηγών (γιατί άραγε;) και μετά λίγα λεπτά στο Καραούλι, στην Αγία Σωτήρα, στη Μάνδρα, πριν φθάσουμε και πάλι στην Αθήνα. Τελικά η Βοιωτία, είναι αρκετά όμορφη και ενδιαφέρουσα, αρκετά κοντά στην πρωτεύουσα και σίγουρα ένας ιδανικός προορισμός για όσους θέλουν να αποδράσουν για ένα διήμερο, συνδυάζοντας το βουνό και τη θάλασσα.

Πώς να φτάσετε

Από Αθήνα κατευθύνεστε στην Ε.Ο. Αθηνών-Λαμίας και στρίβετε είτε από την έξοδο Θήβας, είτε από την έξοδο Κάστρου. Η πρώτη έξοδος απέχει περίπου 45 λεπτά και η δεύτερη 1 ώρα. Από Θεσσαλονίκη, διαμέσου εθνικής οδού, είτε μέσω Μπράλλου, είτε επίσης από έξοδο Κάστρου. Η απόσταση είναι περίπου 400 χλμ. για Λιβαδειά.

Που να μείνετε

Στην Λιβαδειά υπάρχουν τριά ξενοδοχεία, ωστόσο μπορείτε να βρείτε πολύ όμορφους ξενώνες στα χωριά. Στο Κυριάκι, στο Διστομο, στην Αγία Άννα, με παραδοσιακή φιλοξενία και δωμάτια με τζάκι.

Που να φάτε

Υπάρχουν αρκετά φιλόξενα ταβερνάκια σε κάθε χωριό, με εκπληκτικούς μεδέζες, μαγειρευτά, και άφθονο τοπικό κρασί. Στις παραλίες Σαράντι και Αγίου Νικολάου για φρέσκο ψάρι.

Λουκάς Παπαλάμπρος