Αυτοσχεδιάζοντας στις ράγες: Διασκέδαση μέχρι τελικής πτώσεως!
Πήγαμε στο θέατρο Ράγες, για να παρακολουθήσουμε την παράσταση “Αυτοσχεδιάζοντας”. Η παράσταση εκτελεί επακριβώς ό,τι υπόσχεται ο τίτλος. Αποτελείται από μια σειρά καθαρά αυτοσχεδιαστικών αναπαραστάσεων, πάντα με τη συνδρομή του κοινού.
Η συμμετοχή του κόσμου αποτελεί βασική προϋπόθεση, για να είναι αυτή η παράσταση επιτυχημένη. Γι’ αυτό κι από το ξεκίνημα του έργου, ο θίασος καταβάλλει προσπάθειες στο να διαμορφώσει τον “δυναμικό θεατή”. Οι προσπάθειες αυτές ούτε άβολα μας έκαναν να νιώσουμε και μας βοήθησαν να νιώσουμε λίγο καλύτερα.
Οι θεατές καλούνται να προτείνουν και ο θίασος των 5 ηθοποιών εκτελεί σε μια παράσταση που φτιάχνεται κάθε βράδυ μπροστά στους θεατές και που ποτέ δεν είναι ίδια… Η σκηνοθεσία είναι του Ευδόκιμου Τσολακίδη, ενώ οι πέντε ηθοποιοί είναι ο Ηλίας Βαλάσης, ο Αλέξανδρος Θωμάς, ο Κώστας Καλούδης, ο Δημήτρης Κατσιμίρης κι ο Ιωσήφ Κοκκίνης.
Αυτό που χρειάζονται οι ηθοποιοί από το κοινό είναι τα ερεθίσματα, για να στήσουν τις μικρές τους αναπαραστάσεις εκείνη την ώρα. Αναμειγνύοντας σκόρπιες λέξεις, τις οποίες προτείνουν οι θεατές, αφηγούνται ολόκληρες ιστορίες ή δημιουργούν διαλόγους, που βγάζουν από το κεφάλι τους…
Με ξεκαρδιστικό τρόπο οι ηθοποιοί, χρησιμοποιώντας τον αυτοσχεδιασμό, πετυχαίνουν (γιατί περί επιτεύγματος πρόκειται!) να δημιουργούν στη στιγμή παράδοξες μικρές ιστορίες, ερμηνεύοντας τους πιο απρόβλεπτους ρόλους. Στην ίδια σκηνή μπορούν να είναι άνθρωποι που συζητούν κάπως λάγνα για το νέο dvd της Πετρούλας κι αμέσως μετά να «μεταμορφώνονται» σε σκυλιά που κάνουν σεξ. Μπορούν να γίνονται χαρτοκλέφτες που παίζουν τον «παπά», φυλακισμένοι με συναισθηματικά προβλήματα, αφηγητές που προσπαθούν να εξηγήσουν ένα περίπλοκο φονικό στα κινέζικα, δημοσιογράφοι που προσπαθούν να κάνουν ρεπορτάζ για μια εξωγήινη γρίπη των χοίρων και ό,τι άλλο μπορεί να βάλει ο διεστραμμένος νους ενός «δυναμικού κοινού»!
Ρεσιτάλ… δυνητικής υποκριτικής
Βλέποντας την παράσταση και τους περιορισμούς, στους οποίους υπέβαλλαν τους εαυτούς τους οι ηθοποιοί, μου ήρθαν στο μυαλό αντίστοιχες καλλιτεχνικές προσπάθειες της δυνητικής λογοτεχνίας. Πριν κάποιες δεκαετίες ο Ρεημόν Κενώ, ο Ιτάλο Καλβίνο, ο Περέκ και άλλοι πρωτοποριακοί λογοτέχνες, έστησαν το εργαστήρι δυνητικής λογοτεχνίας. Κι έγραφαν λογοτεχνικά έργα με τον ίδιο περίπου τρόπο, που οι αυτοσχεδιαστικοί θίασοι στήνουν τις δικές τους παραστάσεις. Έπαιρναν ένα ερέθισμα, το οποίο λειτουργούσε σαν ένας απόλυτος περιορισμός, που έβαζε την έμπνευσή τους στα πιο “τρελά” κι “απρόβλεπτα” καλούπια.
Αυτό γίνεται και με τον αυτοσχεδιαστικό θίασο. Ειδικά το λογοτεχνικό κομμάτι του, κάποιες φορές, έμοιαζε να βγαίνει κατευθείαν από τις “Ασκήσεις ύφους”, διάσημο έργο του Ρ. Κενώ.
Για παράδειγμα, υπήρχε μια σκηνή, που δύο ηθοποιοί αφηγούνταν μια τρελή ιστορία για τη γρίπη των χοίρων και την εξωγήινη ζωή, σαν να ήταν δημοσιογράφοι που κάνουν ρεπορτάζ. Κάθε τους πρόταση έπρεπε να ξεκινάει με διαφορετικό γράμμα της αλφαβήτου. Ο ένας έλεγε μια πρόταση αρχίζοντας με το Α, ο άλλος συνέχιζε με μια πρόταση που ξεκινούσε με το Β και πάει λέγοντας. Κι έπρεπε ταυτόχρονα να δημιουργηθεί κάτι που μοιάζει με “πραγματικό” … ρεπορτάζ.
Τέτοιου τύπου περιορισμοί χρησιμοποιούνται κατά κόρον στην πειραματική σκηνή. Έτσι βγάζουν από τον ηθοποιό πράγματα που δεν μπορούσε να προσχεδιάσει και τον κάνουν να ανακαλύπτει συνέχεια νέους τρόπους αναπαράστασης, μέσα από δύσκολες συνθήκες (τι εκπληκτική εξάσκηση!). Παράλληλα, εξασφαλίζουν ότι καμία παράσταση δε θα είναι ίδια με την προηγούμενη!
Το τελικό αποτέλεσμα είναι πολύ δύσκολο και πάρα πολύ διασκεδαστικό. Και τελικά αυτό που έκαναν οι ηθοποιοί, δεν ήταν άλλο από το να παίζουν παιχνίδια.
Παίζοντας και διασκεδάζοντας οι ίδιοι, μας διασκέδασαν κι εμάς. Μας έκαναν να νιώθουμε ότι κουβαλάμε πια λιγότερα φορτία. Αυτή η ανεμελιά ήταν το δώρο των ηθοποιών σε μας, το κοινό τους. Με αυτή την υπέροχη παράσταση, μας έκαναν να νιώσουμε ξανά παιδιά. Και φύγαμε όλοι, νιώθοντας καλύτερα από όταν ήρθαμε. Γι’ αυτή τους την προσφορά, ευχαριστούμε θερμά τους ηθοποιούς και τους υπόλοιπους συντελεστές της παράστασης!
Γιώργος Σμυρνής
