Dennis Kelly: “Ο ρατσισμός βλάπτει σοβαρά την Ευρώπη!”
“Όχι” στον ρατσισμό και στην Ευρώπη των κλειστών συνόρων και των αποκλεισμών είπε χθες ο διάσημος Βρετανός συγγραφέας Dennis Kelly, μία από τις κορυφαίες φυσιογνωμίες του σύγχρονου βρετανικού θεάτρου, που βρέθηκε για λίγες μέρες στην Αθήνα με αφορμή την πρώτη παρουσίαση των θεατρικών του έργων Ορφανά και DNA στην Ελλάδα. Τον συναντήσαμε στην πολύ ενδιαφέρουσα συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε στο Θέατρο του Νέου Κόσμου, η οποία οργανώθηκε σε συνεργασία με το Βρετανικό Συμβούλιο.
Παιδί Ιρλανδών μεταναστών, ο 41χρονος Dennis Kelly, ήρθε από μικρός σε επαφή με φαινόμενα προκατάληψης. Όπως ομολόγησε στην συνέντευξη τύπου, όσο μεγάλωνε σε ένα ασήμαντο προάστιο του Λονδίνου, τόσο έξω από την πόλη, που να μην λογίζεται ουσιαστικά ως μέρος της βρετανικής πρωτεύουσας, ο ίδιος γινόταν δέκτης πολλών ρατσιστικών σχολίων από τους Άγγλους για τους Ιρλανδούς. «Οι Ιρλανδοί ήταν για τους Άγγλους τρομοκράτες, ηλίθιοι, βρομιάρηδες κι έκαναν συνέχεια παιδιά!» όπως δήλωσε χαρακτηριστικά. «Σας θυμίζει κάτι αυτό;» ρώτησε τους Έλληνες δημοσιογράφους. Η ερώτηση ήταν ρητορική. Για όλους τους ξένους οι ντόπιοι έχουν πάνω-κάτω παρόμοια στερεότυπα.
Το θέμα του ρατσισμού και της προκατάληψης εναντίον των μεταναστών στην Αγγλία, πραγματεύεται και το έργο του «Ορφανά», την παράσταση του οποίου παρακολούθησε στα ελληνικά και φάνηκε ιδιαίτερα ικανοποιημένος από το αποτέλεσμα, όπως ομολόγησε. Όπως είπε χαρακτηριστικά, «ήταν μια εκπληκτική παράσταση! Ωραία να την ακούς και να την βλέπεις και τρομακτική να την παρακολουθείς!». Το έργο «Ορφανά» αφορά στον φόβο σε βάρος των μεταναστών, ο οποίος γεννά βία. Για τον συγγραφέα αυτή την περίοδο στην Αγγλία κυριαρχεί ο φόβος πως η κοινωνία βγαίνει εκτός ελέγχου. Η κοινή γνώμη αισθάνεται μια τεράστια απειλή για το μεταναστευτικό ρεύμα που κατευθύνεται στην Αγγλία, θεωρώντας ότι αυτό το φαινόμενο είναι υπεύθυνο για τον κοινωνικό εκτροχιασμό της χώρας.
«Υπάρχει η εσφαλμένη εντύπωση στον κόσμο ότι μας έχουν κατακλύσει ξένοι. Όμως το 92% του αγγλικού πληθυσμού έχει γεννηθεί στην Αγγλία» τόνισε ο Dennis Kelly. Για τον συγγραφέα αυτός ο πανικός παράγεται από συγκεκριμένα συμφέροντα, αλλά και από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης. «Δεν θέλουν να σκεφτόμαστε!» λέει χαρακτηριστικά.
Αλλά το μεταναστευτικό ζήτημα και η προκατάληψη σε βάρος των μεταναστών, δεν είναι πρόβλημα μόνο της Αγγλικής κοινωνίας. Αυτός είναι ο λόγος, σύμφωνα με τον συγγραφέα, που το έργο του «Ορφανά» έχει τόση απήχηση σε τόσες πολλές διαφορετικές χώρες- και στην Ελλάδα. Σύμφωνα με τον Dennis Kelly, μαζί με την Αγγλία, τα ίδια ζητήματα με τους μετανάστες αντιμετωπίζουν η Σουηδία, η Ελβετία, η Αυστρία, η Ολλανδία, αλλά και η Ιταλία, χώρα με την οποία ο συγγραφέας έχει ιδιαίτερη σχέση, καθώς Ιταλίδα είναι η σύζυγός του. «Κατά κάποιο τρόπο στην Ευρώπη του 21ου αιώνα, βιώνουμε τον κίνδυνο ότι η ήπειρός μας κλείνει!» δήλωσε ο δημιουργός.
Όμως για τον Kelly ο ρατσισμός είναι ένα φαινόμενο από το οποίο κανένας δεν είναι απρόσβλητος και απαιτείται σημαντική δουλειά με τον εαυτό σου για να τον ξεπεράσεις. Ούτε ο ίδιος έχει κάποια ανοσία απέναντι στο ρατσισμό και έδωσε κι ένα προσωπικό παράδειγμα. Κάποτε τον είχαν ληστέψει δύο Νιγηριανοί. Τον είχαν ρίξει κάτω, τον χτύπησαν με γροθιές και του πήραν το πορτοφόλι. Από τότε, για αρκετό χρονικό διάστημα, είχε αρχίσει να τον κυριεύει τόσο ο φόβος απέναντι στους Αφρικανούς της Αγγλίας, όσο και ο ρατσισμός εναντίον τους. Και χρειάστηκε να καταβάλει μεγάλες προσπάθειες για να υπερβεί αυτό το «σαράκι». Όπως, μάλιστα, τόνισε, είχε αντιμετωπίσει στη διάρκεια της ζωής του μεγάλο πρόβλημα με τον αλκοολισμό, το οποίο σήμερα έχει ξεπεράσει. Η ροπή του προς τη μέθη είχε ως αποτέλεσμα να λέει πολλά και να γίνεται ενοχλητικός. Πολλοί προσβεβλημένοι τον είχαν ξυλοκοπήσει στις παμπ και ήταν όλοι λευκοί. Κι όμως, όπως παραδέχεται ο ίδιος, το γεγονός ότι τον είχαν ξυλοκοπήσει δυο Νιγηριανοί, για κάποιο λόγο βάραινε μέσα του πολύ περισσότερο από ό,τι οι τόσες φορές που είχε φάει ξύλο από συμπατριώτες του. Κι αυτό οφείλεται στον ρατσισμό εναντίον των Αφρικανών. Κατανοώντας λοιπόν το πρόβλημα κι εντοπίζοντας τις ρίζες του, μπόρεσε να αντιμετωπίσει τους δαίμονές του και τη φοβία του απέναντι στους αφρικανούς μετανάστες, ξεπερνώντας τους φόβους του.
Ο Kelly μίλησε και για το DNA, αλλά δεν επεκτάθηκε πολύ, καθώς δεν έχει δει την ελληνική παράσταση. Είπε για το έργο του ότι μιλάει για ανθρώπους που προσπαθούν να κάνουν το σωστό, αλλά αυτό που γίνεται τελικά είναι το λάθος. Έτσι κι αλλιώς, για τον άγγλο συγγραφέα είναι στη φύση του ανθρώπου να μας απογοητεύει ο εαυτός μας. Κι αυτή του η εικόνα για την ανθρώπινη φύση επηρεάζει τον τρόπο που χειρίζεται τους χαρακτήρες του. «Δουλειά μου είναι να δημιουργώ ανθρώπους, για τους οποίους νοιάζομαι και μου αρέσουν και μετά να ρίχνω μπόλικο σκατό επάνω τους.»
Περιέγραψε, ακόμα, με αρνητικό τρόπο τις περικοπές που γίνονται σε όλη την Ευρώπη και οι οποίες αγγίζουν το θέατρο. Φάνηκε ιδιαίτερα ενοχλημένος από την αίσθηση ότι το θέατρο είναι πολυτέλεια για την κοινωνία. «Το θέατρο είναι μέρος της κοινής μας ευρωπαϊκής κουλτούρας. Χωρίς το θέατρο δεν είμαστε Ευρωπαίοι! Το θέατρο είναι ένας διάλογος, που τον έχουμε ανάγκη», δήλωσε χαρακτηριστικά. Επίσης, μιλώντας από την προσωπική του πείρα, εκτιμά πως η θεατρική παιδεία, την οποία αποκτά ένας ηθοποιός, είναι ένα πολύ καλό διαβατήριο για να γίνει ένας πετυχημένος θεατρικός συγγραφέας.
Ο βρετανός συγγραφέας εξέφρασε επίσης τη διαφωνία του για την αύξηση στα δίδακτρα των αγγλικών πανεπιστημίων, καθώς θεωρεί την παιδεία μεγάλο κοινωνικό αγαθό, που προσφέρει πολύ περισσότερα από την απλή επαγγελματική αποκατάσταση.
Τέλος, δεν φάνηκε ιδιαίτερα θετικός σε σχέση με την ανάληψη της Ολυμπιάδας από το Λονδίνο, η οποία θα επιβαρύνει το αγγλικό δημόσιο με έναν προϋπολογισμό ύψους 9 δισ. λιρών. «Δεν τους χρειαζόμασταν!» είπε ξεκάθαρα.
Γιώργος Σμυρνής
Tα “Ορφανά” παρουσιάζονται Τετάρτη-Κυριακή στο Θέατρου του Νέου Κόσμου σε σκηνοθεσία Βαγγέλη Θεοδωρόπουλου και το “DNA“ παίζεται Παρασκευή-Δευτέρα στον ίδιο χώρο, σε σ
κηνοθεσία
Σοφίας Βγενοπούλου.