Κερκίνη & Μπέλλες: Μοναδική λίμνη- μαγευτικό Βουνό

Ιστορία

Οι λίμνες και τα έλη του Στρυμόνα αναφέρονται από τους αρχαίους ιστορικούς, που έγραψαν για τον πλούτο της περιοχής σε υδρόβια πουλιά, αλλά και για τα δάση από βελανιδιές, οξιές, πεύκα, και καστανιές. Στα μέρη αυτά ζούσαν κάπροι, ελάφια, αρκούδες, ταύροι αλλά και λεοπαρδάλεις και λιοντάρια. Χαρακτηριστική είναι η αναφορά του Ηρόδοτου για την επίθεση που δέχτηκαν οι καμήλες του Ξέρξη όταν αυτός διέσχιζε το όρος Δύσωρον (Κρούσια).

Οι διευρύνσεις του ποταμού Στρυμόνα που ανεξέλεγκτα διαμόρφωναν συνεχώς νέες καταστάσεις στην ευρύτερη λεκάνη της περιοχής, σχημάτισαν νότια την λίμνη Κερκινίτιδα, -που φαίνεται ότι ταυτίζεται με τη μετέπειτα λίμνη του Αχινού-, και βορειοδυτικά μία μικρότερη, την Πρασσιάδα, που αργότερα ονομάστηκε Κερκίνη. Αρχαίοι ιστορικοί αναφέρουν ακόμη ότι ο ποταμός Στρυμόνας ήταν πλωτός μέχρι την πόλη των «εννέα οδών», τη σημερινή Αμφίπολη, ενώ γύρω από τη λίμνη κατοικούσαν θρακικές φυλές, που τον 5ο αιώνα π.χ. αιώνα εκδιώχθηκαν από τους Μακεδόνες!

Σύγχρονη ιστορία

Τα πράγματα κυλούσαν για αιώνες χωρίς σημαντικές αλλαγές. Ο Στρυμόνας κατέβαζε συχνά μεγάλες ποσότητες νερού από την γειτονική Βουλγαρία, πλημμυρίζοντας την περιοχή, χωρίς, ωστόσο, αυτό να προκαλεί προβλήματα στους κάτοικους, που ζούσαν δίπλα στον υγρότοπο, πλούσιο σε ψάρια, πουλιά και πρώτες ύλες.

Από τις αρχές, όμως, του 20ου αιώνα και ιδιαίτερα μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή χιλιάδες πρόσφυγες εγκαθίστανται στην περιοχή, ζώντας σε άθλιες συνθήκες και χωρίς τις κατάλληλες υποδομές. Χαρακτηριστικό είναι ότι μεταξύ 1922-1924 πεθαίνει το 20% των 85.000 συνολικά προσφύγων. Τότε η ελληνική κυβέρνηση αναγκάζεται να σχεδιάσει μεγάλης έκτασης παρεμβάσεις.

Και λίγα χρόνια αργότερα, το 1928, αναθέτει σε μια αμερικανική εταιρία την υλοποίηση έργων εξυγίανσης στην πεδιάδα του Στρυμώνα. Σε διάστημα μάλλον ρεκόρ για την εποχή αποστραγγίζεται η λίμνη του Αχινού και οι ελώδεις εκτάσεις, ενώ το 1932 παραδίδεται το πρώτο φράγμα στον Λιθότοπο, δημιουργώντας την τεχνητή λίμνη Κερκίνη, που παίρνει την ονομασία της από το όρος Κερκίνη.

Μετά από τρεις δεκαετίες η μεγάλη εναπόθεση φερτών υλών, οι πολύ μεγάλες ανάγκες άρδευσης του κάμπου έδειξαν πως ο ταμιευτήρας ήτανε ανεπαρκής. Νέα μεγάλα έργα ξεκινούν με την κατασκευή μεγαλύτερου φράγματος παράλληλα με την ανύψωση των αναχωμάτων, βελτιώνοντας έτσι την αντιπλημμυρική προστασία της πεδιάδας. Οι παρεμβάσεις ολοκληρώνονται το 1982 με τη λίμνη Κερκίνη να έχει 15 χλμ. μέγιστο μήκος και πλάτος 9 χλμ., ενώ το βάθος της φτάνει τα 12 μέτρα. Η επιφάνειά της ποικίλει ανά εποχή και κυμαίνεται από 55 τ.χ. έως και 73 τ.χ. Αν την παρατηρήσουμε από ψηλά το σχήμα της μοιάζει με αχλάδι, όπου στην κορυφή της υψώνεται το φράγμα του Λιθοτόπου.

Στην ευρύτερη περιοχή της λίμνης έχουν καταγραφεί 58 είδη θηλαστικών, 12 είδη ερπετών, 31 είδη ψαριών και περισσότερα από 300 είδη πουλιών. Η λίμνη Κερκίνη αποτελούσε από πολύ παλιά το φυσικό καταφύγιο μεταναστευτικών πουλιών και στους καλαμιώνες της συμβίωναν αρμονικά χιλιάδες υπάρξεις.

Η διατήρηση αυτών των χαρακτηριστικών, παρά τα προβλήματα λόγω των ανθρώπινων παρεμβάσεων, σε μεγάλο βαθμό οφείλεται στην πλούσια βλάστηση, στις ήπιες κλίσεις και στα αβαθή νερά της λίμνης. Ξεχωρίζει η παρουσία των βουβαλιών, που βόσκουν ελεύθερα στα υγρολίβαδα κοντά στις όχθες του ποταμού και αποτελούν το 80% του συνολικού πληθυσμού που συναντάται στην χώρα μας. Οι αγέλες των βουβαλιών είναι από τα θέματα που ο επισκέπτης απολαμβάνει και φωτογραφίζει κατά την επίσκεψή του στα αγροκτήματα που βρίσκονται γύρω από την λίμνη.

Δραστηριότητες

Ανεπανάληπτη εμπειρία πραγματικά αποτελεί η δυνατότητα επίσκεψης του υδροβιοτόπου με την παραδοσιακή μπλάβα. Καλύτερη εποχή για μία τέτοια βόλτα είναι η άνοιξη μέχρι και τις αρχές του καλοκαιριού, που πλημμυρίζει το παρυδάτιο δάσος και έχουμε την δυνατότητα να πλησιάσουμε αρκετές περιοχές που έχουν στημένες τις φωλιές τους τα πουλιά.

Μπορούμε να συναντήσουμε ερωδιούς, κορμοράνους, χουλιαρομύτες, λαγγόνες, αργυροπελεκάνους, φλαμίγκο και άλλα πτηνά. Το φθινόπωρο και το χειμώνα οι επισκέπτες μπορούν ακόμη να δουν πελεκάνους, πάπιες, χήνες, κύκνους. Η βόλτα με κανό, άλογο, ποδήλατο ή 4χ4 (υπάρχει βάση διαμονής) είναι πραγματικά μαγευτική, καθώς απολαμβάνουμε τις συνεχείς εναλλαγές του τοπίου σπάνιας ομορφιάς με όλες τις συνθέσεις χρωμάτων. Είναι στιγμές ελευθερίας στη μητέρα φύση.

Ο γύρος της λίμνης

Ο γύρος της λίμνης με αυτοκίνητο είναι εύκολος και μπορεί να γίνει από διάφορα σημεία ανάλογα με τον τόπο διαμονής. Ακολουθώντας το βόρειο ανάχωμα συναντάμε τα έλη της Βυρώνειας με το ομώνυμο ενυδρείο της, την περιοχή με τα βουβάλια, το παρυδάτιο δάσος και τις εκβολές του Στρυμώνα στην λίμνη.

Από το σημείο αυτό προσεγγίζουμε το ανατολικό και νότιο ανάχωμα που συναντώνται, δημιουργώντας ένα τρίγωνο μοναδικής ομορφιάς. Στην συνέχεια του ανατολικού αναχώματος και αφού περάσουμε το ψαρολίμανο των Χρυσοχώραφων αντικρίζουμε το φράγμα του Λιθοτόπου και φτάνουμε στα λιμανάκια της Κερκίνης και της Λιβαδειάς. Μη ξεχάσετε να πάρετε μαζί σας κιάλια για να παρατηρήσετε τα πουλιά, και, εφόσον διαθέτετε, έναν τηλεφακό για τη φωτογράφησή τους.

Η Κερκίνη προστατεύεται από την σύμβαση Ramsar, μια και είναι ένας από τους ομορφότερους ελληνικούς υδροβιότοπους. Για αυτό πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί όταν πλησιάζουμε τα πουλιά.

Οροσειρά Κερκίνης (Μπέλες)

Βορειοδυτικά στον νομό Σερρών, πάνω ακριβώς από τη λίμνη, βρίσκεται η οροσειρά που έδωσε το όνομά της στη λίμνη Κερκίνη. Η κορυφή της αγγίζει τα 2031 μ. και εντυπωσιάζει με την πολλή πυκνή βλάστηση και την πανίδα της, όπου κυριαρχούν τα δάση οξιάς, δρυός και ερυθρελάτης. Η θέα από το βουνό είναι ανεπανάληπτη τόσο προς την Κερκίνη όσο και δυτικά προς τη Δοϊράνη. Το Μπέλες είναι χαρακτηρισμένο ως βοτανικός παράδεισος (GR 1260001) και περιλαμβάνεται στις περιοχές Natura 2000, ενώ έχει κατατεθεί πρόταση για να χαρακτηριστεί εθνικός δρυμός!

Το βουνό διασχίζεται από δύο διεθνή ευρωπαϊκά μονοπάτια, το Ε4 και το Ε6, προερχόμενα το μεν πρώτο από τη Βουλγαρία και το δεύτερο από την Αλεξανδρούπολη.

Στο Μπέλες συναντάμε τοπικά και ενδημικά είδη φυτών που σπάνια βλέπουμε στα αλπικά και υποαλπικά λιβάδια. Στις απόκρημνες πλαγιές του βουνού φιλοξενούνται αρπακτικά, όπως ο χρυσαετός, το σφηκιάρι, το σαΐνι και ο κραυγαετός, ενώ έντονη είναι η παρουσία αγριόχοιρων, ζαρκαδιών και τσακαλιών.

Ένας μοναδικός τόπος που περιμένει τον επισκέπτη για να τον απελευθερώσει από τα περιττά φορτία που τον βαραίνουν και να τον μυήσει στη μαγεία της παρθένας φύσης που ο άνθρωπος προσπαθεί να εκμεταλλευτεί, αγνοώντας τα πολλά οφέλη που του προσφέρει!

Η λίμνη Κερκίνη και το όρος Μπέλλες βρίσκονται στο βορειοδυτικότερο άκρο του Νομού Σερρών, που συνορεύει στα δυτικά του με το νομό Κιλκίς και Θεσσαλονίκης και ανατολικά με το νομό Δράμας και Καβάλας, βόρεια με τη Βουλγαρία και νότια με το Στρυμωνικό Κόλπο. Μια περιοχή που προσεγγίζεται πολύ εύκολα και με όλα τα μεταφορικά μέσα: οδικώς από Αθήνα και Θεσσαλονίκη μέσω Κιλκίς και Δοϊράνης, είτε από την εθνική οδό Θεσσαλονίκης Σερρών (περίπου 95 χλμ.), είτε σιδηροδρομικώς, ερχόμενοι από το σταθμό Ροδόπολης, που βρίσκεται πολύ κοντά στην Κερκίνη (περίπου 4-5 χλμ.).

ΧΡΗΣΙΜΑ ΤΗΛΕΦΩΝΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΗΣ ΚΕΡΚΙΝΗΣ –ΜΠΕΛΕΣ

Κέντρο πληροφόρησης υγροτόπου Κερκίνης: 2327028004- 28005

Κέντρο περιβαλλοντικής εκπαίδευσης Κ. Ποροίων: 23270 23227- 23223

Ενυδρείο ψαριών γλυκού νερού Βυρώνειας: 23230 31449

Κεντρο Υγιείας Σιδηροκάστρου: 23230 24182

ΔΙΑΜΟΝΗ

ΚΕΡΚΙΝΗ: Ο Οικοπεριηγητής είναι το πρώτο και το μοναδικό αγροτουριστικό κέντρο του Νομού Σερρών. Συνδυάζει την ξεκούραση με την γευσιγνωσία, και την δραστηριότητα στα μοναδικά υδάτινα μονοπάτια της λίμνης Κερκίνης. Πληροφορίες 23270 41450.

ΑΝΩ ΠΟΡΟΙΑ: Σε μία καταπληκτική τοποθεσία «μπαλκόνι» βρίσκεται ο παραδοσιακός Ξενώνας ΝASTOS VIEW. Τα δωμάτιά του όλα κοιτούν την μαγεία του ορίζοντα που διαγράφεται από την λίμνη Κερκίνη και το μαγευτικό βουνό Μπέλες. Μοναδική εμπειρία ο πρωινός καφές που σερβίρεται και στο «κρεβάτι» με την ματιά να οργιάζει μη χορταίνοντας την μοναδικότητα του τοπίου!  Από εδώ ξεκινούνε οι διαδρομές αναβάσεις για την ομορφοπλαγιά και το ύψωμα 1777.  Πληροφορίες 6981476265 (κ.Νάστος) 23270-51587

ΣΙΔΗΡΟΚΑΣΤΡΟ: Ο ξενώνας ΑΓΝΑΝΤΙΟ με θέα την λίμνη Κερκίνη το όρος Μπέλες, και τα Μυστικά του μαύρου βράχου, αποτελεί προπύργιο και βάση για να εξερευνήσετε το ανάγλυφο μυστήριο της περιοχής. Δύο μόλις λεπτά από το κέντρο του Σιδηροκάστρου και σε απόσταση αναπνοής από τον καταρράκτη των ζεστών νερών αναλαμβάνει την διαμονή σας με άπλετο χαμόγελο στα χείλη! Και για την χαλάρωσή σας, τα λουτρά του Σιδηροκάστρου αναλαμβάνουν να πάρουν «τα βάρη» που καβαλάει το σώμα σας. Πληροφορίες  23230 28200- 28201.

ΑΓΓΙΣΤΡΟ: Τα ιαματικά λουτρά Αγγίστρου αποτελούν έναν πασίγνωστο προορισμό, πολύ κοντά στην περιοχή της Κερκίνης και της πόλης των Σερρών, με σύγχρονες εγκαταστάσεις με πισίνες SPA υδρομασάζ, και αερομασάζ, που συνεχίζουν μία παράδοση που ξεκίνησε το 1100μ.χ. και συνεχίζει μέχρι σήμερα να αποτελεί προορισμός ξεγνοιασιάς, ημέρας και νύχτας. Τελειώνοντας από την απόλαυση της λουτροθεραπείας, δεν χρειάζεται να φύγετε, γιατί ο ξενώνας ΑΓΓΙΣΤΡΟ που βρίσκεται μόλις 3λεπτά  από την λουτρόπολη. Πληροφορίες 23830-28518.

ΟΛΥΜΠΙΚ: Αν είστε μεγάλο γκρουπ και θέλετε να απολαύσετε  με άνεση την διαμονή σας στην πόλη του Σιδηροκάστρου, ανακαλύπτοντας την ιστορία των οχυρών, και την Βυζαντινή κατάνυξη.