Γιώργος Νινιός – Φώτης Μακρής: «Δύο Θεοί» εξομολογούνται: Όλα είναι εδώ! δεν υπάρχει δεύτερη ζωή!

Οι δύο ηθοποιοί ερμηνεύουν τους δυο ήρωες, τον Πάτρικ και το Μιγκέλ, οι οποίοι βρίσκονται χρόνια κλεισμένοι σε ένα ίδρυμα, για να απεξαρτητοποιηθούν από τον εθισμό τους στους κομπιούτερ. Έξω όμως  από το ίδρυμα, ο κόσμος βρίσκεται στα πρόθυρα πυρηνικού πολέμου που θα καταστρέψει τη ζωή στον πλανήτη.

Οι δύο φίλοι τότε, αποφασίζουν να χρησιμοποιήσουν έναν κομπιούτερ που κρυφά έχουν φέρει στο δωμάτιό τους, για να καταγράψουν την ιστορία του ανθρώπινου γένους σε μια δισκέτα, έτσι ώστε αν κάποτε ξαναδημιουργηθεί ζωή στη γη, οι νέοι «γήινο» να πληροφορηθούν την ιστορία του ανθρώπινου πολιτισμού. Γράφοντας την ιστορία, αλλάζουν τα γεγονότα και τοποθετούν τους εαυτούς τους μέσα σε αυτά. Κι επειδή κανένα ιστορικό πρόσωπο δεν ήταν αρκετό για να τους ικανοποιήσει, επέλεξαν τελικά το ρόλο των «Δύο Θεών» που δημιούργησαν τα πάντα και κρύβονται πίσω από κάθε επίτευγμα της ανθρώπινης σκέψης.

Ο Φώτης Μακρής εξηγεί γιατί επέλεξε το συγκεκριμένο κείμενο. Κατά τη γνώμη του, οι δύο Θεοί αναφέρονται σε τρία πολύ σημαντικά θέματα. Το πρώτο είναι το θέμα της παραχάραξης της ιστορίας. Αυτό που λέει ο συγγραφέας, σύμφωνα με τον Μακρή, είναι πως η Ιστορία είναι μια Επιστήμη που γράφεται και ξαναγράφεται. Η ιστορία χρησιμοποιείται από την εξουσία με διάφορους τρόπους. Επίσης, γράφεται από τους νικητές. Το δεύτερο θέμα της παράστασης είναι τα δεσμά της τεχνολογίας, καθώς εμείς τελικά γινόμαστε σκλάβοι των τεχνολογικών προϊόντων, αντί να είναι αυτά δικοί μας σκλάβοι. Μου φάνηκε λίγο ακραία αυτή η θέση. Όμως ο Μακρής είχε ισχυρά επιχειρήματα.

«Δεν έχεις δει παραδείγματα; Εκείνο το παιδί με το Facebook που απειλούσε ότι θα αυτοκτονήσει, επειδή του κλέψανε τους πόντους; Στην Ελλάδα… Ή ένα άλλο στην Αμερική, που 72 ώρες έπαιζε ένα παιχνίδι και κατούραγε σε μπουκάλι και έπινε μόνο κόκα κόλες, για να μη φύγει και χάσει… Υπάρχουν άνθρωποι που όταν βγουν χωρίς το κινητό έξω, νιώθουνε γυμνοί!». Το τρίτο μεγάλο θέμα, το οποίο παραδόξως, με τον σεισμό της Ιαπωνίας γίνεται, δυστυχώς επίκαιρο, είναι η συντέλεια του κόσμου από την πυρηνική τεχνολογία.«Το πώς μια μαλακία, ένα λάθος να κάνει κάποιος μπορεί να θέσει τέρμα στη ζωή στον πλανήτη» λέει χαρακτηριστικά ο σκηνοθέτης.

Αν κάνεις καμιά μαλακία εσύ είσαι υπεύθυνος. Ούτε ο Θεός, ούτε ο Χριστός, ούτε «οι Δύο Θεοί»!”

Όμως,  υπάρχουν και άλλα θέματα που θίγει το έργο και ζήτησα γι’ αυτά τη συνδρομή των δύο πρωταγωνιστών, ώστε να τα καταλάβουμε περισσότερο. Ένα πολύ μεγάλο θέμα είναι αυτό της σχέσης με το Θεό. Οι «Δύο Θεοί» στην ουσία, είναι η κατασκευή μιας νέας θρησκείας. Σύμφωνα με το έργο, ποιά απάντηση δίνεται στο αιώνιο ερώτημα, “Ο Θεός έφτιαξε τον άνθρωπο ή ο άνθρωπος το Θεό”;

Ο Φώτης Μακρής είναι κάθετος: «Εδώ θα το ονόμαζα το έργο αντεξουσιαστικό, με την έννοια ότι ο Λένος Χρηστίδης πρεσβεύει αυτό που πρεσβεύω κι εγώ. Την αθεΐα! Δεν υπάρχει τίποτα και μόνοι μας ήμαστε.Ο Θεός είναι μια ανακάλυψη για να δικαιολογούμαστε για τις μαλακίες που κάνουμε, ότι κάποιος άλλος τις κάνει και για παρηγοριά.Δεν υπάρχει κανείς από πάνω να μας προσέχει.Αν κάνεις καμιά μαλακία εσύ είσαι υπεύθυνος. Ούτε ο Θεός, ούτε ο Χριστός, ούτε «οι Δύο Θεοί»!

Επίσης στο έργο υπάρχει η εμμονή της υστεροφημίας, το πώς δηλαδή θα μας θυμούνται μετά το θάνατό μας. Στο έργο φτάνει στην απόλυτη μορφή της και γίνεται εμμονή για όλη την ιστορία. Οι δύο πρωταγωνιστές- παραχαράκτες της ιστορίας, αλλά και όλοι οι άνθρωποι στο περιβάλλον τους, ενδιαφέρονται σε βαθμό παράνοιας για το πώς θα τους θυμούνται μετά. Και μάλιστα ούτε ξέρουν πώς και ποιοί θα είναι αυτοί που θα τους θυμούνται! Παρ’ όλ’ αυτά γίνεται σκοτωμός, για το ποιά θέση στην ιστορία θα καταλάβει ο καθένας.

Μήπως όμως και ο καλλιτέχνης έχει το σαράκι της υστεροφημίας;

Ο Γιώργος Νινιός παίρνει το λόγο και λέει ότι κάτι τέτοιο δεν είναι απόλυτο, αλλά εξαρτάται από την περίπτωση. «Εξαρτάται» λέει “με το πώς έχει στο μυαλό του ο οποιοσδήποτε θέλει να ασχοληθεί με αυτό που λέγεται τέχνη, υποκριτική, ζωγραφική… Υπάρχουν άνθρωποι που έχουν ανάγκη να το κάνουν αυτό, για να λένε: «Α! Εγώ είμαι αυτός! Και αυτό που θα αφήσω, θα το συζητάνε όλοι!» Την υστεροφημία την έχω στο μυαλό μου ως εξής: Να έχει ανάγκη κάποιος να δώσει τα πάντα στον χώρο του, για να συζητηθεί. Υπάρχουν άλλοι που πάνε όπως πάει ένα ποτάμι, γιατί τους ενδιαφέρει όλο αυτό το θέμα της καλλιτεχνίας. Πιστεύω ότι αν είσαι στη δεύτερη ομάδα, που το κάνεις επειδή κάτι σε τραβάει σε αυτό και σου αρέσει, δεν σκέφτεσαι την υστεροφημία σου.»

Θυμήθηκα τότε το Χορν, που είχε αυτό το παράπονο. Έλεγε ότι σε άλλες τέχνες κάτι μένει πίσω. Ο ζωγράφος αφήνει πίσω του έναν πίνακα. Ο ποιητής ένα ποίημα. Από τον ηθοποιό όλα χάνονται! Αυτή η προοπτική δε φαίνεται να ενοχλεί τους δύο ηθοποιούς.

«Μα εδώ είναι η μαγεία! Αυτό είναι το ωραίο!» δηλώνει με απόλυτο τρόπο ο Μακρής. «Αυτά που έχω παίξει εγώ, αυτά που έχει παίξει ο Γιώργος, χαθήκανε! Άντε να υπάρχει κανένα dvd, που είναι άθλιο να βλέπεις παραστάσεις σε dvd… Είναι μεγάλη μαγεία αυτό!»

Κι ο Νινιός συμπληρώνει, κινούμενος στο ίδιο μήκος κύματος με το συμπρωταγωνιστής του κι εκφράζοντας παράλληλα και τις θρησκευτικές του ιδέες:

«Είναι σαν αυτό που λέγαμε πριν. Όλα είναι εδώ! Τελείωσε! Δεν υπάρχει μετά τίποτα. Χάθηκε. Πάει κάηκε! Ούτε στο θέατρο υπάρχει δεύτερη ζωή! Κάποιες γενιές αργότερα δε θα θυμούνται καν αυτούς που θυμόμαστε εμείς τώρα. Κάθε γενιά θα ασχοληθεί με τους δικούς της».

“Είναι πια εκ των ουκ άνευ να κάνεις πολιτικό θέατρο!”

Τα έργα που επιλέγει τον τελευταίο καιρό ο Μακρής είναι μεν κωμικά, αλλά έχουν σκληρά θέματα με έντονο πολιτικό στοιχείο.

«Αυτό που με ενδιαφέρει πάρα πολύ να καταφέρεις να πεις πράγματα σκληρά, πολιτικά, με έναν τρόπο που ο άλλος, όταν τα ακούει, να μη νιώθει ότι διδάσκεται κάτι. Πιθανόν να του προκαλούν γέλιο οι καταστάσεις, αλλά μετά να κάτσει να πει, ο.κ. γελάσαμε, αλλά παρακάτω… τι γίνεται τώρα με αυτό που λέει.»

Όσο γιατί επιλέγει πολιτικά θέματα, ο Μακρής μας λέει ότι το κάνει, γιατί στις μέρες που ζούμε, δεν έχει νόημα να μιλήσει κανείς για οτιδήποτε άλλο, αν δε βάλει μέσα και την παράμετρο της πολιτικής.

«Είναι εκ των ουκ άνευ να κάνεις πολιτικό θέατρο. Η πολιτική επηρεάζει όλα όσα ζούμε, που δεν έχει πια κανένα νόημα να κάνεις οτιδήποτε άλλο. Και το κλασικό, το ένας αγαπάει μία να κάνεις, είναι σχετικό όταν ο ένας δεν έχει να πληρώσει το δάνειο, όταν είναι άνεργος και όταν η χώρα οδεύει προς την καταστροφή!»

Και οι δύο ηθοποιοί φαίνονται πολιτικοποιημένοι. Επίσης φαίνονται, εν πολλοίς, να συμφωνούν με τις «αιρετικές» απόψεις του συγγραφέα των «Δύο Θεών». Παρ’ όλ’ αυτά δείχνουν μια έντονη αποστροφή στην ιδέα της στρατευμένης τέχνης.

Για τον Φώτη Μακρή η στρατευμένη τέχνη ήταν ένα θέατρο που ήταν προσκολλημένο σε ένα ιδεολόγημα, πχ το μαρξισμό… Όπως λέει: «στρατευμένο θέατρο αυτή την εποχή είναι σχεδόν αδύνατο να γίνει… Να στρατευτείς που; Ενάντια στον καπιταλισμό; Προτείνοντας όμως τι;»

Ο Νινιός είναι ακόμα πιο κάθετος σε αυτό! «Το στρατευμένο δε θέλω να το ξέρω. Όλα αυτά που έχουν σχέση με πολιτική με αφήνουν παντελώς αδιάφορο! Είναι πολύ μούφα όλα και πολύ δήθεν.»

“Δεν έχουμε, που δεν έχουμε λεφτά, ας καταστραφούμε!”

Ο Γιώργος Νινιός φέτος παίζει σε δύο έργα Ελλήνων συγγραφέων. Το ένα ήταν το «Μάνα μητέρα μαμά» του Γιώργου Διαλεγμένου και το άλλο είναι τώρα οι «Δύο Θεοί». Όμως αυτό απλά έτυχε. Δεν υπάρχει κάποιος ιδιαίτερος λόγος, πίσω από αυτή του την προτίμηση. Όπως λέει: «Το μόνο που με ενδιαφέρει είναι ο ρόλος, η ιστορία και η κατάσταση. Μπορεί να είναι ξένος, μπορεί να είναι Έλληνας. Δεν το κυνηγάω. Ότι πρέπει τη μια περίοδο να κάνω ξένους, τη μια περίοδο να κάνω Έλληνες. Έχει σχέση με αυτό που μου έχει προταθεί. Αν μου αρέσει. Το έργο και ο ρόλος. Να με τραβάνε. Να μου αρέσουν πολύ. Επίσης, το έργο είναι ένα με τους συνεργάτες.»

Από την πλευρά του, ο Φώτης Μακρής επέλεξε να σκηνοθετήσει το έργο για τη συντέλεια του κόσμου. Αναρωτήθηκα, μήπως, υπάρχει, λόγω της οικονομικής κρίσης, μία προτίμηση σε τέτοια, πιο απαισιόδοξα έργα. Ο σκηνοθέτης δε φαίνεται να συμφωνεί.

«Νομίζω ότι συνήθως γίνεται το αντίθετο. Σε περιόδους κρίσης και δυσκολιών, ο κόσμος και οι άνθρωποι του θεάτρου επιλέγουν το αντίθετο. Όπως στην Αμερική με την κρίση του 29 είχε ανθίσει πάρα πολύ το μιούζικαλ. Δε νομίζω ότι σε έναν κόσμο που δυσκολεύεται, θα πας να του δείξεις και καταστροφές. Κι εμείς, στο έργο αυτό που κάνουμε, το θέμα του το διαπραγματευόμαστε πολύ χιουμοριστικά.»

Με ρωτάει: «Εσύ που τα παρακολουθείς, βλέπεις κι άλλα έργα με τέτοια θέματα;»

Του απαντάω πως ο Βασίλης Μαυρογεωργίου ετοιμάζει ένα με συντέλεια του κόσμου. Όχι με πυρηνική καταστροφή, αλλά με μετεωρίτη.

«Τι να σου πω. Μπορεί να βγει καμιά μόδα τώρα. Δεν έχουμε, που δεν έχουμε λεφτά, ας καταστραφούμε!»

Το έργο “Δύο Θεοί” παίζεται στο Studio Μαυρομιχάλη
Πληροφορίες για ημέρες και ώρες παραστάσεων