Στα τέλη Ιανουαρίου 1943, ο Ρούντο Σβαρτς, γεννημένος το 1906 στη Βόρεια Τσεχία, επίστρατος οπλίτης της Βέρμαχτ, φτάνει στην Κρήτη. Το νησί δεν υπήρξε γι’ αυτόν μόνο μια κατεχόμενη περιοχή και ένα από τα πολλά πεδία του πολέμου. Εξοικειώθηκε με τον τόπο, αγάπησε τους ανθρώπους, τη φύση και τα μνημεία. Ακούμπησε τη ζεστή ματιά του στους ανθρώπους και τα πράγματα, αποτύπωσε και κατέγραψε εικόνες με ενδιαφέρον ερασιτέχνη αρχαιολόγου, λαογράφου και φυσιοδίφη.
«Ιδιαίτερα το σούρουπο η εικόνα είναι ωραία, όταν πολλοί άνθρωποι που βρίσκονται γύρω από τους πάγκους αυτή την ώρα, πίνουν καφέ, ρακί ή κρασί και κουβεντιάζουν. Ξεχωρίζουν σαν σιλουέτες στην ανοιχτόχρωμη έξοδο, ενώ από τα μαγαζιά η σκιά του φωτός από τις λάμπες λαδιού γλιστρά στο δρόμο. Η εικόνα αυτή μου θύμισε στην επίδραση του φωτός σε αρκετά έργα του Ρέμπραντ», σημειώνει στις 4 Ιουνίου 1943 στο ημερολόγιό του καθώς περιδιαβαίνει στους δρόμους των Αρχανών.
Στον ενάμιση περίπου χρόνο παραμονής του, επιλέγει συνειδητά να αποκοπεί από την σκληρή πραγματικότητα του πολέμου και να αποτυπώσει ζωγραφικά, με το φωτογραφικό του φακό και σε μεθοδικές σημειώσεις στα ημερολόγιά του την άλλη εικόνα της Κρήτης, μακριά από τα δεινά της Κατοχής. Μνημεία, τοπία ανέπαφα, λαϊκή αρχιτεκτονική, ανθρώπους στην καθημερινότητά τους, έναν αρχέγονο πολιτισμό που τον συναρπάζει.
Τον Οκτώβριο του 2008, η Εταιρία Κρητικών Ιστορικών Μελετών έγινε αποδέκτης μιας γενναιόδωρης παραχώρησης. Οι κύριοι Ingo Schwarz-Quandt και Heinz Schwarz, γιοι του Ρούντο Σβαρτς, δώρισαν στο Ιστορικό Μουσείο Κρήτης ένα τμήμα του αρχείου και των έργων του πατέρα τους. Στο αρχείο, το οποίο περιλαμβάνει ημερολόγια 388 σελίδων με σχέδια και ακουαρέλες, 461 ασπρόμαυρες φωτογραφίες και 18 ζωγραφικούς πίνακες, καταγράφεται η περιήγησή του κυρίως στο νομό Ηρακλείου και το βορειοδυτικό τμήμα του νομού Λασιθίου με ένθετα λεπτομερή σχέδια (ακουαρέλες, παστέλ, σκίτσα με μολύβι και πενάκι). Στην έκθεση, η οποία πρωτοπαρουσιάστηκε στο Ιστορικό Μουσείο Κρήτης τον Μάιο του 2010, περιλαμβάνονται επιλογές από το Αρχείο Ρούντο Σβαρτς.
Η έκθεση πραγματοποιείται με την ευκαιρία της τιμητικής εκδήλωσης που διοργανώνει το Μουσείο Μπενάκη για το Ιστορικό Μουσείο Κρήτης, στις 2 Μαϊου.