Ελένη Πέτα: Οι καλλιτέχνες χάνουν το παιχνίδι όταν αφήνουν το εγώ τους να φουσκώσει”

 Ας μιλήσουμε για το Duende. Η έννοια του Duende έχει ως βάση διονυσιακές καταβολές,αφορά στην αλληλεπίδραση μουσικής και καλλιτέχνη..

Duende είναι μία λέξη που επινόησε ο Λόρκα για να περιγράψει τη μαγεία που υπάρχει στην τέχνη. Για εμένα και τον Παναγιώτη Μάργαρη που συνεργαστήκαμε στο cd αυτό, «Duende» είναι όλα αυτά τα τραγούδια από διάφορες χώρες που, παρόλο που δε γνωρίζουμε τις γλώσσες και καταλαβαίνουμε μόνο ένα γενικότερο νόημα του τραγουδιού, έχουν τη δύναμη να αγγίζουν τόσο εμάς όσο και τον κόσμο που τα  ακούει. Χαρακτηριστικό τους είναι οι πολύ δυνατές μελωδίες και ο έντονος λυρισμός που αγγίζει το κοινό, παρόλο που το μεγαλύτερος μέρος του δε γνωρίζει το ακριβές νόημα των λέξεων.

Ο Nick Cave είχε πει για το Duende, ότι « ο συνθέτης που αρνείται να εξερευνήσει το σκοτεινό μέρος της καρδιάς του δε θα είναι ικανός να γράψει ικανοποιητικά για το θαύμα, τη μαγεία και τη χαρά της αγάπης». Αμέσως ήρθε στο μυαλό μου ο παραλληλισμός με το θέμα που πραγματεύεται ο «Μαύρος Κύκνος».

Ισχύει αυτό. Παρόλο που δεν είμαι δημιουργός σε αυτή τη φάση της ζωής μου – παρόλο που πιστεύω ότι κάποια στιγμή θα μου βγει – θα συμφωνήσω με αυτό γιατί θεωρώ ότι για να δημιουργήσουμε, να βγάλουμε κάτι σημαντικό και σπουδαίο, πρέπει να έχουμε απόλυτη επαφή με όλες τις πλευρές του εαυτού μας και του χαρακτήρα μας. Για μένα αυτή είναι και η δυσκολία να συνθέσω, προφανώς ακόμα δεν μπορώ να έχω αυτή την επαφή με τον εαυτό μου..

Τα περισσότερα τραγούδια του δίσκου είναι μελαγχολικά και απαισιόδοξα.. Παρόλο που είναι ερωτικά εκφράζουν ένα αίσθημα παραίτησης.

Δε θα συμφωνήσω απόλυτα. Αυτό θα μπορούσαμε να το πούμε για τα fados, όπως το το Cancao de Mar. Όλα τα υπολοιπά τραγούδια όμως, παρόλο που έχουν κατά κύριο λόγο ερωτικό νόημα, αυτό δε συνεπάγεται απαραίτητα και παραίτηση και απογοήτευση, εκφράζουν και θετικά πράγματα.

Πιστεύετε ότι χρειάζεται θάρρος για να ερμηνεύσει κανείς τραγούδια που έχουν ήδη «απογειώσει» στην αρχική τους εκτέλεση οι ερμηνευτές τους;

Δε μπαίνω σε αυτό το «τριπάκι», γιατί πολύ απλά αν ήταν έτσι δε θα τολμούσαμε να πούμε κανένα τραγούδι που έχουν τραγουδήσει ορισμένοι σπουδαίοι ερμηνευτές. Η πρόθεση μου είναι πάντα καλή, δεν ξεκινάει από το γεγονός ότι εγώ θέλω να αποδείξω κάτι σε κάποιους. Δουλειά μας είναι να αναπαράγουμε αυτά τα τραγούδια που αγαπάμε πάρα πολύ και να τα γνωστοποιήσουμε στο κοινό που έρχεται να μας ακούσει, που ενδεχομένως δε γνωρίζει κάποια πράγματα . Όσον αφορά στη μουσική δεν μπαίνω σε τέτοιες δεύτερες σκέψεις , θέλω να λειτουργώ λίγο πιο αυθόρμητα, και το τελικό αποτέλεσμα είναι σε μεγάλο βαθμό υποκειμενικό. Σαφώς και κάποια πράγματα τα έχουμε συνδέσει με μεγάλες φωνές, αλλά νομίζω ότι ο καθένας μπορεί να δώσει τη δική του ερμηνεία σε ένα κομμάτι, και αυτό μπορεί να αγγίξει κάποιους, πολλούς, λίγους.. ή και κανέναν! (γέλια)

Αναφορικά με το προσωπικό στοιχείο που πρέπει να βάζει ο καθένας στη δουλειά του υπάρχει ένα ιστορικό ανέκδοτο με τον Astor Piazzolla, το οποίο ο ίδιος αναφέρει ως καθοριστικό στη διαμόρφωση του . Στην πρώτη συνάντηση του με τη μέντορα του Νάντια Μπουλανζέ, αφού της έδειξε τις συνθέσεις του, αυτή του απροκρίθηκε «Εδώ είσαι σαν τον Στραβίνσκυ, εδώ σαν το Ραβέλ, εδώ σαν το Μπάρτοκ. Ο Πιατσόλα που είναι σε όλα αυτά;». Αν σου έλεγαν αντίστοιχα για το «Duende» πως «εδώ είναι οι Pink Floyd, εδώ οι Madredeus, εδώ οι The Kinks», πού πιστεύεις ότι είναι ο εαυτός σου σε αυτά τα τραγούδια;»

Είναι σε όλα τα τραγούδια που επιλέχθηκαν. Αυτά είναι τα ακούσματα μου, το “Duende” είναι μία ανθολογία από τα τραγούδια που μου αρέσουν και με εκφράζουν, δε χωρούσαν όλα φυσικά σε ένα cd με 14 τραγούδια. Μεγάλωσα ακούγοντας πάρα πολλά ξένα τραγούδια από διάφορα είδη, ενώ , για να είμαι ειλικρινής,  σε βάθος γνώρισα τα τραγούδια του Astor Piazzolla τα τελευταία οκτώ χρόνια.  Η στάση που ακολούθησα στα τραγούδια που επέλεξα δεν ήταν να «ξεπατικώσω» την ερμηνεία του εκάστοτε τραγουδιστή, για αυτό και δεν κάθισα να τα ακούσω πολλές φορές. Πρόσπαθησα να γνωρίσω και να κρατήσω τη μελωδία και από εκεί και πέρα να βάλω δικά μου στοιχεία μέσα σε αυτό.

Ορισμένα από τα τραγούδια που επέλεξες είναι σε γλώσσες που είναι δύσκολο να ερμηνεύσει κανείς αν δεν τις γνωρίζει. Τα πορτογαλικά, ας πούμε και οι διάλεκτοι της Κάτω Ιταλίας.

Αυτό ισχύει και για τα γαλλικά, από την άποψη ότι είναι μία γλώσσα που γνωρίζει περισσότερος κόσμος σε σχέση με τα πορτογαλικά, και υπάρχουν ακόμη περισσότερες απαιτήσεις να είναι κανείς πιστός στην προφορά. Προσπάθησα πάρα πολύ να πετύχω μία πιστή προφορά στις γλώσσες που τραγούδησα, κάποιες ήταν ευκολότερες, όπως τα ισπανικά, και κάποιες δυσκολότερες όπως τα γαλλικά και τα ισραηλινά, ειδικά αν δεν είσαι άνθρωπος που έχει διδαχθεί και μεγαλώσει με αυτές τις γλώσσες.  Περισσότερο από την άψογη προφορά όμως για εμένα μετράει το συναίσθημα που βγαίνει σε ένα τραγούδι. Έχω ακούσει εξαιρετικές εκτελέσεις γαλλικών τραγουδιών από ξένους καλλιτέχνες, χωρίς αυτοί να έχουν καλή προφορά.

Τι εντυπώσεις σας άφησε η συνεργασία σας με τον Αλ Ντι Μέολα σε δύο από τα τραγούδια του cd;

Όταν συνεργάζεσαι με κάποιον καλλιτέχνη που θαυμάζεις και σέβεσαι, το σημαντικότερο είναι όταν έρχεσαι τελικά σε επαφή μαζί του να μην τον απομυθοποιείς, ιδιαίτερα ως άνθρωπο. Αυτό είναι το χειρότερο μου και δυστυχώς είναι ο κανόνας και όχι η εξαίρεση. Αυτό δε συνέβη στη συγκεκριμένη περίπτωση.. Για τον Αλ Ντι Μέολα, η εντύπωση που είχα μετά τη συνεργασία μας, που εγκαινιάστηκε με δύο συνεργασίες στο Gazarte και συνεχίστηκε στο cd,  είναι καλύτερη και από πριν.  Είναι ένα πολύ μεγάλο ταλέντο, με τρομερή πείρα στο αντικείμενο του καθώς και ένας πολύ γενναιόδωρος άνθρωπος που μου άφησε τις καλύτερες εντυπώσεις.

Θα θέλαμε να μας μιλήσεις και για τη συνεργασία σου με τον Παναγιώτη Μάργαρη.

Με τον Παναγιώτη γνωριστήκαμε πριν από δύο χρόνια, σε μία συναυλία όπου θα παίζαμε μαζί. Μου εκμυστηρεύτηκε την ανάγκη που είχε να κάνει μία δουλειά με ξένα τραγούδια. Επειδή κι εγώ το ήθελα πάρα πολλά χρόνια αυτό, και οι συγκυρίες δε με βοηθούσαν, θεώρησα ότι είναι ένα καλό ξεκίνημα. Γνώριζα φυσικά και ότι είναι πολύ σπουδαίος κιθαρίστας, και έτσι ξεκίνησα να δουλεύω με τον Παναγιώτη. Ήταν σημαντικό για μένα να γνωριστούμε, να καταλάβω ότι ταιριάζουμε και έχουμε κοινό όραμα και σκέψη πάνω στη μουσική, κάτι που διαπίστωσα πράγματι με το πέρασμα του χρόνου.. Χαίρομαι πάρα πολύ για το timing, τον πέτυχα στη χρονική στιγμή όπου ήθελε και αυτός να κάνει στροφή και να δοκιμαστεί σε καινούρια πράγματα, μετά τη συνεργασία του με το Νότη Μαυρουδή. Είναι ένας άνθρωπος που εκτιμώ, ένας πολύ σπουδαίος μουσικός και χαίρομαι που τον πέτυχα σε αυτή τη στιγμή της ζωής του.

Ξεκινήσες από τη μουσική ομάδα του Νίκου Παπάζογλου… Μίλησε μας για το κενό που αφήνει πίσω του.

Συμμετείχα μαζί του σε μία καλοκαιρινή περιοδεία παίζοντας βιολοντσέλο..Είναι ο άνθρωπος με τον οποίο ξεκίνησα και που με εμπιστεύτηκε ως μουσικό. Ότι και να πούμε για το Νίκο είναι λίγο,  καθώς είναι γνωστό τι χαρακτήρας ήταν. Απλώς θα πω ότι είναι από τους λίγους ανθρώπους που μπήκαν στην ψυχή μου για το μεγαλείο τους σαν άνθρωποι. Απλός, ευγενέστατος και γενναιόδωρος, έτσι όπως πρέπει να είναι όλοι οι καλλιτέχνες για μένα.. Οι καλλιτέχνες χάνουν το παιχνίδι όταν αφήνουν το εγώ τους να φουσκώσει.. Ο Νίκος δεν ήταν ένας τέτοιος άνθρωπος. Ήταν ένας σπουδαίος καλλιτέχνης και ένας πολύ σπουδαίος άνθρωπος.

Τι κάνεις στον ελεύθερο σου χρόνο;

Διδάσκουμε με τον Παναγιώτη Μάργαρη στο Πυθαγόρειο Ωδείο, στο τμήμα «φωνητικής και μουσικής εξερεύνησης». Επίσης κάνω πράγματα που με ευχαριστούν, όπως το να πάω να δω μία θεατρική παράσταση, να παρακολουθήσω μία συναυλία. Είμαι κατά της βαβούρας και των εντάσεων.

Με το internet ασχολείσαι;

Ασχολούμαι με το internet, όχι πάρα πολύ, όσο πρέπει. Υπάρχουν κάποιες σελίδες δικές μου, στο facebook, στο myspace, φροντίζω να το ενημερώνω είτε εγώ είτε ο συνεργάτης μου. Με το δρόμο που έχω επιλέξει, μόνο έτσι μπορεί κανείς να επικοινωνήσει τα πράγματα που θέλει να κάνει. Δεν είναι ούτε η τηλεόραση, ούτε το ραδιόφωνο. Οπότε στρεφόμαστε και εμείς σε αυτούς τους τρόπους επικοινωνίας.

Θα ήθελες να δώσεις μία συμβουλή στους αναγνώστες του monopoli.gr;

Δεν μου αρέσει να δίνω συμβουλές γιατί για τον κάθε άνθρωπο ισχύουν διαφορετικά πράγματα. Αυτό που θα ήθελα να ίσως πω, σαν γενικότερη αίσθηση, είναι ότι καλό είναι να προσπαθήσουμε να προχωρήσουμε λίγο, να βγούμε από τη δίνη που έχουμε πέσει και μας τραβάει προς τα κάτω, να δημιουργήσουμε ομάδες για να προσπαθήσει ο καθένας μόνος του αλλά και μέσα από το σύνολο, να κάνουμε κάτι για αυτόν τον τόπο. Πρέπει να νοιάζεται περισσότερο ο ένας για τον άλλο, και να φροντίζουμε τον τόπο μας λίγο παραπάνω.