Eurovision: Τα «χρυσά βατόμουρα» της μουσικής

Ως έθνος, πάντοτε θέλαμε να κερδίζουμε βραβεία. Έτσι, όλοι μαζί οι Έλληνες έχουμε κερδίσει δύο Νόμπελ, έναν χρυσό φοίνικα στις Κάννες (του Τεό), δύο Ευρωμπάσκετ, το «Τιμημένο» το 2004, διάφορα χρυσά μετάλλια στους Ολυμπιακούς αγώνες και τη Eurovision με το “My number One”. Τέτοιος αχταρμάς έχει γίνει η εθνική μας συνείδηση, που Σεφέρης, Ζαγοράκης και Παπαρίζου έχουν γίνει ένας ενοποιημένος χυλός σε μια κουλτούρα που τα έχει κάνει όλα ίσωμα.

Είναι γνωστό πως ο ρόλος του «πολιτισμού» για τους περισσότερους Έλληνες, είναι να δοξάζει την Ελλάδα. Διότι έχουμε πολύ δοξασμένους αρχαίους προγόνους, οπότε, για να αποδείξουμε ότι είμαστε άξια τέκνα τους, θα πρέπει να κερδίζουμε «πολιτιστικά» τρόπαια σε διεθνές επίπεδο. Τα τοπικά έχουν μικρή αξία, διότι τα «στήνουμε». Μόνο που δε νομίζω ότι οι αρχαίοι Έλληνες, που πραγματικά έφτιαξαν τεράστια πολιτιστικά δημιουργήματα, θα έδιναν ποτέ καμία σημασία σ’ αυτή την λαμπερή και κουνιστή σαχλαμάρα, που ονομάζεται Eurovision.

Η πρώτη φορά που έκατσα να παρακολουθήσω αυτόν τον διαγωνισμό ήταν πριν αρκετά χρόνια. Οι μουσικές μου είχαν φανεί κακόηχες και πολύ επιφανειακές. Ήταν- και καλά- ποπ τραγούδια, όμως στερούνταν το βασικό πλεονέκτημα ενός ποπ κομματιού- δηλαδή την εύληπτη και αισθησιακή μελωδία, που δεν την ξεχνάς μετά. Αυτά, τα ξεχνούσες το επόμενο δευτερόλεπτο. Ενώ οι σκηνικές παρουσίες ήταν απερίγραπτα καρακιτσαριά!

Το σοκ όμως ήρθε για μένα την ώρα της βαθμολογίας. Ήταν τότε που είδα καλλιτέχνες να πανηγυρίζουν με τις σημαίες της χώρας τους, λες και βάζανε γκολ κάθε φορά που έπαιρναν το δωδεκάρι… Μια εικόνα που ταιριάζει σε οπαδούς, όχι σε καλλιτέχνες. Αυτό με έκανε να αποκηρύξω τη Eurovision καλλιτεχνικά.

Ένα άλλο σημείο που αξίζει να σημειωθεί για τη Eurovision, είναι το γεγονός πως χώρες με μεγάλη μουσική παράδοση, είτε στη σύγχρονη ροκ- ποπ- ηλεκτρονική μουσική, είτε σε παλαιότερες, έντεχνες μορφές της, σνομπάρουν τη Eurovision. Αντίθετα, οι χώρες της περιφέρειας ασχολούνται με το θεσμό αυτό με μεγάλη ζέση. Είναι, μάλλον, η ανάγκη που νιώθουν διάφοροι λαοί- μεταξύ αυτών αναμφίβολα και ο ελληνικός- να νιώσουν ότι με τις επιτυχίες σε έναν πανευρωπαϊκό καλλιτεχνικό θεσμό, κερδίζουν πόντους και καταφέρνουν να μπουν στον πυρήνα της ευρωπαϊκής κουλτούρας. Κάτι τέτοιο όμως είναι αυταπάτη. Είναι φρούδες οι ελπίδες όσων πιστεύουν ότι αναβαθμίζονται πολιτιστικά με μια νίκη στη Eurovision. Αν μη τι άλλο, μετά τη φούσκα των Oλυμπιακών, που τους πήραμε, τους κάναμε και μετά μείναμε να πληρώνουμε το λογαριασμό, θα έπρεπε να ήμασταν σοφότεροι. Όχι μόνο δε βελτιώνουμε τη θέση μας, με το να συμμετέχουμε σε τέτοια πανηγύρια, αλλά μάλλον βάζουμε και οικονομικούς μπελάδες στο κεφάλι μας.

Από εκεί και πέρα, η φετινή Eurovision έδειχνε να βρίσκεται σε διαφορά φάσης από την υπόλοιπη μουσική σκηνή παγκοσμίως, δεδομένου ότι βλέπαμε μουσικά σχήματα και μόδες που είχαν καθιερωθεί στα 90’s ή και ακόμα παλιότερα. Με εξαίρεση την Ελλάδα, που στέλνει στη Eurovision αυτά που ακούει το ελληνικό κοινό σήμερα. Πετρέλη και χιπ-χοπ (λέμε τώρα) ακούει ο κόσμος- αυτό στείλαμε και στη Eurovision.

Όσο για την φετινή ελληνική συμμετοχή, πρέπει να πω ότι από την αρχή μου είχε φανεί φτωχή. Όμως αυτό δε σημαίνει απολύτως τίποτα. Το να λες ότι ένα τραγούδι είναι κακό και δεν θα πάει καλά στη Eurovision, είναι σαν να λες ότι ο Σβαρτσενέγκερ δεν έχει πιθανότητες για το χρυσό βατόμουρο. Όσο χειρότερο είναι ένα τραγούδι, τόσο οι πιθανότητες του βελτιώνονται. Και η έβδομη θέση νομίζω ότι δείχνει πως δεν πέρασε απαρατήρητο. Βοηθήσανε πάντως πολύ τα αρχαιοελληνικά ιωνικού ρυθμού κιονόκρανα, τα οποία δώσανε το απαραίτητο «κιτς» και τουριστικό στοιχείο, για να ταιριάξει με την αισθητική του συγκεκριμένου διαγωνισμού.

Γιώργος Σμυρνής