Ο Στέλιος Κρασανάκης σκηνοθετεί το “Παρτάλι” στο Φεστιβάλ Αθηνών και μιλά για τη σκοτεινή μας πλευρά…

Ο Στέλιος Κρασανάκης είναι ιδρυτικό μέλος και πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας “Θέατρο και Θεραπεία”. Από το 1990 έχει δημιουργήσει το Ινστιτούτο Θεραπείας μέσω Δράματος “ΑΙΩΝ”, όπου παρέχεται ολοκληρωμένη εκπαίδευση και θεραπεία. Προσπαθεί μέσω της μεθόδου “δραματοθεραπεία” να γεφυρώσει την ψυχιατρική με το θέατρο. 

Ο σκηνοθέτης και δραματοθεραπευτής μας μίλησε για το “Παρτάλι”, την drama therapy, το περιφερειακό θέατρο, αλλά και την σκοτεινή πλευρά, που υπάρχει σε όλους μας!
 
Ως σκηνοθέτης και ως ψυχίατρος έχετε εφαρμόσει την μέθοδο drama therapy, που συνδυάζει το θέατρο με την ψυχοθεραπεία. Μιλήστε μας γι’ αυτήν την μέθοδο;
Η Δραματοθεραπεία είναι μια μορφή ψυχοθεραπείας που αξιοποιεί την μεταφορά που εμπεριέχει το έργο τέχνης, αλλά και η ίδια η διαδικασία της τέχνης. Μέσα από παίξιμο ρόλων , δημιουργία και αφήγηση ιστοριών, ζωγραφική, tableau vivant και άλλες τεχνικές, αντιμετωπίζουμε τα τραύματα του παρελθόντος αλλά και τα προβλήματα της καθημερινότητας.

Μπορεί το drama therapy εκτός από ευεργετικά αποτελέσματα για τον ηθοποιό- θεραπευόμενο, να προσφέρει αντίστοιχα υψηλού επιπέδου καλλιτεχνικά αποτελέσματα; Ή μπορεί να είναι εξίσου ψυχικά ευεργετικό για το κοινό που το παρακολουθεί;
Κοιτάξτε η Δραματοθεραπεία λειτουργεί μέσα από την αισθητική υπόσταση. Ένα γεγονός της ζωής μας δηλαδή έχουμε την δυνατότητα να το μετουσιώσουμε σε έργο τέχνης, παίρνοντας μια απόσταση από αυτό. Επομένως, μας ενδιαφέρει και η αισθητική μορφή του αποτελέσματος, στην οποία καταλήγουμε συχνά και μέσα από αλλεπάλληλες πρόβες. Στο σημείο αυτό διαφοροποιείται η μέθοδος και από το ψυχόδραμα. Φυσικά στην Δραματοθεραπεία υπάρχει ο ρόλος του δρώντος προσώπου αλλά και ο ρόλος του κοινού όπου μαθαίνουμε να παρατηρούμε, να ακούμε και να επεξεργαζόμαστε εικόνες και προβολές.

Ποιά είναι η σχέση ψυχιατρικής- θεάτρου;
Ο ένας χώρος ανήκει στην επιστήμη και ο άλλος στην τέχνη. Η Δραματοθεραπεία επιχειρεί να τους γεφυρώσει μέσω της σκηνής που στη Ψυχιατρική είναι εσωτερική και στη τέχνη είναι εξωτερική. Η τέχνη καταφέρνει να εξωτερικεύσει την εσωτερική σκηνή.
 
“Θα πρέπει όλοι οι επιχορηγούμενοι θίασοι, να δίδουν παραστάσεις και εκτός Αθηνών.”
 
Συμμετέχετε και φέτος στο φεστιβάλ Νάξου. Μιλήστε μας για το φεστιβάλ αυτό. Υπάρχει θεατρόφιλο κοινό στο μεγαλύτερο νησί των Κυκλάδων;
Εκείνο που με έχει εντυπωσιάσει ήδη από τότε που δημιουργήσαμε το Φεστιβάλ Νάξου στον Πύργο Μπαζαίου, ήδη από το 2001 είναι η θέρμη με την οποία το κοινό αγκάλιασε τις υψηλού επιπέδου παρουσιάσεις μας σαν να ήταν ήδη έτοιμο, σαν να επιζητούσε αυτή την καλλιτεχνική υπέρβαση, που αποτελεί για μας δέσμευση για τη συνέχιση του Φεστιβάλ.

Πώς βλέπετε την κατάσταση στο σημερινό θέατρο; Και πώς είναι η κατάσταση γενικότερα, όχι τόσο στην Αθήνα, με τις αμέτρητες σκηνές, αλλά στην επαρχία; Υπάρχει “δίψα” για θέατρο στην περιφέρεια;
Πολλές παρουσιάσεις , πολλές καλές προθέσεις, λιγοστά αποτελέσματα τα τελευταία χρόνια. Πάσχουμε νομίζω από την επαρχιακή ασθένεια να είμαστε οπωσδήποτε μοντέρνοι, αν είναι δυνατόν μεταμοντέρνοι και πολύ συχνά μετα-μεταμοντέρνοι. Θεωρώ ότι υπάρχει δίψα για θέατρο στην επαρχία και θα πρέπει οπωσδήποτε όλοι οι επιχορηγούμενοι θίασοι, αναγκαστικά να δίδουν παραστάσεις και εκτός Αθηνών. Αρκετά πια με τις επιχορηγούμενες παραγωγές που γίνονται το πολύ για 500 άτομα.

Το “Παρτάλι” είναι ένα μυθιστόρημα του Θεόδωρου Γρηγοριάδη. Πόσο μεγάλη πρόκληση αποτελεί η μεταφορά ενός μυθιστορήματος στο θέατρο, υπό μορφή μάλιστα θεατρικού μονολόγου;
Στην προκειμένη περίπτωση υπήρχε πρόκληση αλλά όχι ρίσκο διότι η μεταγραφή σε θεατρικό μονόλογο έγινε από τον ίδιο τον συγγραφέα, που έχει ήδη εμπειρία στη θεατρική γραφή και μας προσέφερε ένα πολύ ζωντανό κείμενο.

Το έργο αναφέρεται σε έναν άνδρα που κυκλοφορεί με γυναικεία ρούχα και μετουσιώνει τα τραύματά του σε θεαματική σκηνική παρουσία. Τέτοιοι “εκκεντρικοί” τρόποι εξωτερίκευσης των τραυμάτων μπορούν να απελευθερώσουν τελικά τον άνθρωπο;
Κάθε άνθρωπος οφείλει να βρει τον δικό του τρόπο απελευθέρωσης και προσέγγισης των βαθύτερων επιθυμιών του αλλά και της ευτυχίας του. Το Παρτάλι έκανε τις κατάλληλες επιλογές και υπερβάσεις και γι’ αυτό τον συναντάμε στην θεατρική σκηνή ευτυχή με πλήρη αποδοχή της σεξουαλικής του κατεύθυνσης.
 
Έχετε πει κάπου ότι οι απεξαρτημένοι ηθοποιοί, που είχατε χρησιμοποιήσει για μια παράσταση του Μπέκετ, είναι ιδανικοί γιατί έχουν δει την σκοτεινή πλευρά της ζωής. Αυτός θεωρείτε ότι είναι ο ρόλος της τέχνης; Να μας δείχνει την σκοτεινή μας πλευρά;
Η σκοτεινή μας πλευρά αποτελεί το υλικό της τέχνης. Από αυτήν αντλούμε για να δημιουργήσουμε . Εκείνο νομίζω που μας δείχνει η τέχνη είναι ότι ο σκιερός μας εαυτός μπορεί να γίνει φωτεινός, να μετουσιωθεί σε κάτι δημιουργικό , σε πηγή ζωής. Συχνά ξέρετε ο σκοπός της θεραπείας είναι να βρεθεί ο ενδιάμεσος εαυτός με τον οποίο θα πορευτούμε στη ζωή μας.