Ραχμάνινοφ εσύ superstar!-Μoυσική μαγεία κατέκλυσε το Ηρώδειο!
Μια από τις πιο όμορφες στιγμές του φετινού φεστιβάλ Αθηνών απόλαυσε το κοινό του Ηρωδείου, παρακολουθώντας την ορχήστρα των διάσημων μπαλέτων Μπολσόι να ερμηνεύει το κονσέρτο για πιάνο αριθμός 3 του Ρώσου συνθέτη Σεργκέι Ραχμάνινοφ.
Ο Ρώσος συνθέτης έφυγε από τη Ρωσία την περίοδο της Οκτωβριανής Επανάστασης και έκανε μεγάλη καριέρα στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ, αλλά γνώρισε και μεγάλη αμφισβήτηση από ομοτέχνους του. Επίσης, το έργο του δημιούργησε πολλές συζητήσεις για το αν ανήκει στην παραδοσιακή έντεχνη μουσική ή στο ρεύμα του μοντερνισμού. Ο ίδιος ο συνθέτης είχε δηλώσει ότι ο μοντερνισμός είναι γι’ αυτόν σαν μια ξένη γλώσσα. Ο Ραχμάνινοφ είχε ξεκινήσει με μεγάλες επιρροές από τον Τσαϊκόφσκι. Παρ’ όλα αυτά, στη συνέχεια υιοθέτησε στοιχεία πιο νεωτερικά από την παραδοσιακή κλασική μουσική του ύστερου ρομαντισμού. Στη μουσική του υπάρχουν τζαζ (ή ragtime) στοιχεία, όπως και μοτίβα της ιμπρεσιονιστικής μουσικής.
Πάντως, ο Ραχμάνινοφ είχε το χάρισμα της μελωδίας και ήθελε να το αναδεικνύει, όπως ήθελε να αναδεικνύει και την πιανιστική του δεξιοτεχνία. Σε αυτό το σημείο, η καλλιτεχνική του δημιουργία, που βασιζόταν πολύ στο ένστικτο, δεν ταίριαζε με τις αυστηρές δομές ούτε της παραδοσιακής κλασικής (ή έντεχνης, όπως είναι σωστότερο) ευρωπαϊκής μουσικής, ούτε όμως και με την ατονική μουσική του μοντερνισμού.
Ανεξάρτητα όμως από τις ταμπέλες, το κονσέρτο για πιάνο αριθμός 3, είναι ένα έργο πολύ υψηλών απαιτήσεων, το οποίο θεωρείται από τα πιο δύσκολα κομμάτια για τους πιανίστες! Μην ξεχνάμε ότι ο δημιουργός του, εκτός από κορυφαίος συνθέτης, ήταν και μέγας βιρτουόζος στο πιάνο. Το κομμάτι έχει σε πολλά σημεία έναν φρενήρη και εξαντλητικό ρυθμό, ο οποίος πάντως σε κανένα σημείο δεν φάνηκε να δυσκολεύει ή να κουράζει τον σπουδαίο σολίστα. Ίσα- ίσα! Ο καταιγιστικός ρυθμός του κομματιού φάνηκε να φέρνει απόλαυση στον εκτελεστή, όση και στο κοινό. Αυτό το κομμάτι είναι σαν αποτύπωση της απόλυτης ομορφιάς στη μουσική!
Φυσικά, ο star σε ένα κονσέρτο για πιάνο είναι ο πιανίστας και αυτός εισέπραξε το περισσότερο χειροκρότημα. Ο Ματσούε, άλλωστε, έχει δώσει εκατοντάδες ρεσιτάλ στους πιο σημαντικούς συναυλιακούς χώρους στον πλανήτη.
Συμπράττει με τις διασημότερες ορχήστρες παγκοσμίως, όπως: Φιλαρμονική της Νέας Υόρκης, Φιλαρμονική του Βερολίνου, Γκεβάντχάους της Λειψίας, Ορχήστρα της Ραδιοφωνίας της Βαυαρίας, Συμφωνική του BBC, και είναι σε συχνή συνεργασία με θρυλικές ρωσικές ορχήστρες.
Η υψηλού επιπέδου ορχήστρα των Μπολσόι συνέβαλε τα μέγιστα στην υψηλή απόδοση της ερμηνείας του κομματιού. Στο δεύτερο μέρος η ορχήστρα ερμήνευσε την Όγδοη Συμφωνία του Αντονίν Ντβόρζακ και ανάμεσα στις κορυφαίες συμφωνίες του 19ου αιώνα. Με τις χορευτικές της μελωδίες η Ογδόη του Τσέχου συνθέτη ταίριαζε “γάντι” σε μια ορχήστρα μπαλέτου. Ωστόσο, το συγκεκριμένο μουσικό έργο (που ανήκει στο ρεύμα του ύστερου ρομαντισμού, ενώ χρονολογείται το 1890) δεν ακουγόταν το ίδιο ευχάριστα με το κονσέρτο του Rachmaninoff. Σε κάποια σημεία, που θύμιζαν τη μεγάλη μουσική παρακαταθήκη του Beethoven, μου άρεσε αρκετά. Αλλά συνολικά δεν ήταν του ίδιου επιπέδου με το αριστούργημα που είχε προηγηθεί στο πρώτο μέρος. Ωστόσο, η συνολική απόδοση της ορχήστρας των Μπολσόι κέρδισε την εκτίμηση του αθηναϊκού κοινού απολύτως δικαιολογημένα.
Ο μαέστρος Βασίλι Σινάισκι, ο οποίος από το 2010 διορίστηκε αρχιμουσικός και μουσικός διευθυντής του Θεάτρου Μπολσόι, εισέπραξε μεγάλο μέρος από το χειροκρότημα. Είναι βασικός αρχιμουσικός της Συμφωνικής Ορχήστρας του Μάλμε (Σουηδία) και φιλοξενούμενος μαέστρος της Φιλαρμονικής Ορχήστρας του BBC. Είναι περιζήτητος ως διευθυντής ορχήστρας σε παραγωγές όπερας.
Κοντολογίς, η ορχήστρα των Μπολσόι έδωσε χρώμα και μαγεία στο θέατρο του Ηρωδείου σε μια βραδιά μουσική πολύ υψηλού επιπέδου!
Γιώργος Σμυρνής
