Πολυ-πολιτισμικό σοκ! Τηλεπαιχνίδι … διώχνει μετανάστες από την Ολλανδία
Η φτώχια και η ανισότητα στον κόσμο είναι τεράστιες και οι πληθυσμοί μετακινούνται με πρωτόγνωρες ταχύτητες στην ιστορία, προς τις πιο προηγμένες και πλούσιες χώρες. Αυτό δημιουργεί μεγάλες κοινωνικές αναστατώσεις, σε όλη την Ευρώπη και όχι μόνο στην Ελλάδα. Στην Ολλανδία το θέμα πέρασε και στο ψυχαγωγικό κομμάτι της τηλεόρασης, με έναν ευρηματικό, αλλά κάπως προκλητικό τρόπο.
Οι Ολλανδοί είναι οι μάστορες των reality show. Είναι, άλλωστε, οι εφευρέτες του Big Brother (του τηλεοπτικού, γιατί τον λογοτεχνικό τον έχει επινοήσει ο Orwell). Και τώρα, η τηλεόραση αποφασίζει, με ένα καιινούριο τηλεπαιχνίδι, να… “βοηθήσει” στο ζήτημα των μεταναστών. Μόνο που παραμένει ασαφές, αν η βοήθεια την οποία θέλει να προσφέρει το τηλεοπτικό πρόγραμμα, είναι στους ίδιους τους μετανάστες ή στην Ολλανδική κυβέρνηση, που επιθυμεί την απομάκρυνση τους.
Σήμερα είναι η πρεμιέρα της εκπομπής “Weg van Nederland” (“Μακριά από την Ολλανδία”) του ολλανδικού τηλεοπτικού δικτύου VPRO. Το κόνσεπτ του παιχνιδιού είναι το εξής: Σε ένα πλατό, ο παρουσιαστής κάνει ερωτήσεις για την ιστορία, τους θεσμούς, τη γλώσσα, τη μοναρχία, τον πολιτισμό της Ολλανδίας σε πέντε νέους ηλικίας 15 ως 24 ετών.Οι παίκτες είναι μετανάστες υπό απέλαση, δηλαδή άνθρωποι που έχουν ζητήσει άσυλο, δεν τους έχει χορηγηθεί και περιμένουν την απέλασή τους σε έναν ή δύο μήνες. Ο νικητής θα φύγει με 4.000 ευρώ. Ο νικητής του παιχνιδιού δεν θα πάρει τα 4.000 ευρώ του παρά μόνο αφού επιστρέψει στη χώρα προέλευσής του.
Οι παράγοντες της εκπομπής λένε ότι θα δώσουν τα λεφτά αυτά, αφού ο παίχτης επιστρέψει στην χώρα του, για να μην του τα κατασχέσει η υπηρεσία μετανάστευσης. Οι συμμετέχοντες, οι οποίοι “για λόγους ασφαλείας” διατηρούν μυστική την ταυτότητα τους μέχρι να εμφανιστούν στην οθόνη, είναι φοιτητές που σε μερικές περιπτώσεις ζουν στη χώρα εδώ και πολλά χρόνια.
Αν και ο τίτλος “Μακριά από την Ολλανδία” ακούγεται κάπως εμπρηστικός, οι παράγοντες της εκπομπής δεν χρησιμοποιούν σε καμία περίπτωση ρατσιστική ρητορική. Πώς θα μπορούσαν, άλλωστε, όταν θα ήθελαν να προσελκύσουν μετανάστες, για να παίξουν στο τηλεπαιχνίδι τους, το οποίο από πολλούς έχει χαρακτηριστεί κακόγουστο.
“Όλοι είναι νέοι που δεν ενδιαφέρουν την Ολλανδία”, υπογραμμίζει ειρωνικά η παραγωγή. “Με την εκπομπή αυτή επιδιώκουμε να μας αμφισβητήσουν”, εξήγησε ο Φρανκ Βίρινγκ, αρχισυντάκτης του VPRO, παραδεχόμενος πως η εκπομπή του κινείται “στα όρια της ασέβειας”. Παρ’ όλ’ αυτά, για να αιτιολογήσει την ύπαρξη της εκπομπής, μιλάει για το δράμα των μεταναστών, που πολλές φορές αναγκάζονται να φύγουν από την Ολλανδία, έχουν παιδιά που έχουν ζήσει μέχρι και 8 χρόνια στην χώρα.
Λέει ακόμα για τους μετανάστες: “Έχουν λάβει πολύ καλή εκπαίδευση, μιλούν άπταιστα Ολλανδικά, ενώ έχουν δει την χώρα καταγωγής τους μόνο από την τηλεόραση. Πιστεύουμε ότι ήρθε η ώρα να κάτσουμε και να σκεφτούμε λίγο πάνω σε αυτό το θέμα”.
Ορισμένα μέσα ενημέρωσης αναρωτιόνταν αν το VPRO έχει πράγματι την πρόθεση να αρχίσει σήμερα τη μετάδοση του “Μακριά από την Ολλανδία” ή είναι ένα διαφημιστικό κόλπο, για να κερδίσει δημοσιότητα το κανάλι. Οι υπεύθυνοι του καναλιού επιμένουν ότι η εκπομπή θα μεταδοθεί και δεν είναι φάρσα.
Γιώργος Σμυρνής