Ο Φάουστ του Σουκούροφ στους κινηματογράφους από 1 Δεκεμβρίου

Το FAUST αποτελεί ελεύθερη απόδοση του πρώτου (και πιο διάσημου) μέρους του έπους του Γκαίτε, ενώ το σενάριο υπογράφει ο Γιούρι Άραμποφ. Δεν πρόκειται για μια απλή κινηματογραφική διασκευή του μυθικού αυτού ποιήματος, αλλά για μία ανατρεπτική ερμηνεία του από τον Σοκούροφ. Είναι μάλλον μια φιλοσοφική μελέτη των θεμάτων της τραγωδίας του.

Στην ταινία του Σοκούροφ ο διάβολος Μεφιστοφελής δεν παρουσιάζεται ως μυθολογικό, αλλά ως ζωντανό πρόσωπο – ενεχυροδανειστής. Υπάρχει ο Θεός. Υπάρχει και ο άνθρωπος. Ο διάβολος δεν είναι θεατρική επινόηση, -θεωρεί ο σκηνοθέτης της ταινίας. Ο Φάουστ του είναι ένας οραματιστής επιστήμονας του 19ου αιώνα, ένας επαναστάτης, ένας άνθρωπος του πνεύματος. Παραμένει όμως “άνθρωπος” και για αυτό κουβαλά τις αδυναμίες της σάρκας: φιλοδοξία, απληστία, πόθο. Σύμφωνα με την ερμηνεία του Σοκούροφ, ο Δρ. Φάουστ συντάσσεται με το διάβολο γιατί έχει κουραστεί να μάχεται την Εκκλησία, η οποία κλείνει συνεχώς το στόμα της επιστήμης και εμποδίζει το έργο των ερευνητών. Ο Φάουστ κλείνει τη συμφωνία του με τον Άρχοντα του Σκότους, με την ελπίδα ενός πραγματικού Διαφωτισμού!

“Ο Φάουστ δεν είναι ήρωας της λογοτεχνίας. Είναι ένας πραγματικός άνθρωπος με σάρκα και οστά” είπε ο ρώσος δημιουργός Αλεξάντρ Σοκούροφ μιλώντας για τον δικό του “Φάουστ”.

Η καινοτομία της προσέγγισης του Σοκούροφ είναι ότι εδώ, δεν είναι τόσο ο Διάβολος που να προτείνει την ανταλλαγή της ψυχής του Φάουστ αλλά ο ίδιος ο δόκτορας τον προσεγγίζει πρώτος.

Η ταινία FAUST αποτελεί το τελευταίο μέρος της τετραλογίας για τη φύση της εξουσίας: «Μολώχ», «Ταύρος», «Ο Ήλιος». Η πρώτη ταινία της τετραλογίας, «Μολώχ», ήταν αφιερωμένη στον Χίτλερ, η δεύτερη – «Ταύρος»- στον Λένιν και η Τρίτη – «Ήλιος» στον Ιάπωνα αυτοκράτορα Χιροχίτο. «Ο Φάουστ, ο Λένιν, ο Χιροχίτο και ο Χίτλερ είναι ζωντανοί άνθρωποι και εμείς σε γνωστό βαθμό, γινόμαστε συνεργοί των έργων τους» λέει ο Σοκούροφ.

Ο σκηνοθέτης, ως συμπλήρωμα και αποκορύφωμα όλων των προηγούμενων ταινιών της τετραλογίας, στον FAUST έχει πλάσει τώρα ένα φιλοσοφικό σύμπαν, όπου κινηματογραφικές εικόνες απαράμιλλης ομορφιάς προσθέτουν την αλληγορική τους διάσταση στο διάλογο ανάμεσα στα φυσικά, θνητά μας όρια και το αχαλίνωτο μας πνεύμα.

Η ταινία προβλήθηκε στο διαγωνιστικό τμήμα του ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΒΕΝΕΤΙΑΣ 2011 και προκάλεσε μεγάλη εντύπωση αλλά κατέκτησε και το ανώτερο βραβείο: τον Χρυσό Λέοντα.

Η απόφαση για την απονομή του κύριου βραβείου της 68ης Μόστρα στην ταινία «FAUST» πάρθηκε ομόφωνα,- είπε ο πρόεδρος της κριτικής επιτροπής του φεστιβάλ της Βενετίας, χολυγουντιανός σκηνοθέτης Ντάρεν Αρονόφσκι (“Ο μαύρος κύκνος”) και πρόσθεσε “Υπάρχουν ταινίες που σε κάνουν να κλάψεις, άλλες που σε κάνουν να γελάσεις, και κάποιες που σε αλλάζουν για πάντα όταν τις δεις. Αυτή είναι μια τέτοια ταινία.”

Η ταινία τιμήθηκε με δύο ακόμα βραβεία της Μόστρα: «Οικουμενικής κριτικής επιτροπής για τον ουμανισμό» και «Future Film Festival Digital Award».

Τα γυρίσματα της ταινίας ξεκίνησαν στην Τσεχία πριν από 2 χρόνια με προϋπολογισμό που έφτασε τα 12 εκατομμύρια Ευρώ, μεγαλύτερο μέρος του οποίου καταναλώθηκε στην κατασκευή των σκηνικών: μιας φιξιόν πόλης του 19ου αιώνα, η οποία χτίστηκε λίγο πιο έξω από την Πράγα.