Οδυσσεβάχ: Ο ήρωας των παιδιών!

Ο Οδυσσεβάχ της Ξένιας Καλογεροπούλου είναι ο διαχρονικός ήρωας του παιδικού θεάτρου. Πρωτοανέβηκε το 1981 και μέχρι σήμερα έχει μεταφραστεί σε 8 γλώσσες, έχει παρουσιαστεί από αρκετούς ξένους θιάσους, αλλά και από 10 ελληνικά ΔΗΠΕΘΕ. Παράλληλα παρουσιαζόταν και παρουσιάζεται ακόμα σε σχολικές παραστάσεις από Γυμνάσια, Λύκεια, Δημοτικά σχολεία, ακόμη και Νηπιαγωγεία.

Ο τίτλος είναι συρραφή των δύο θαλασσόλυκων της ελληνικής και της αραβικής μυθολογίας, του Οδυσσέα και του Σεβάχ του θαλασσινού. Βασίζεται περισσότερο στην ιστορία του Οδυσσέα, παρά του Σεβάχ. Η ιστορία είναι γνωστή. Ο Οδυσσεβάχ είναι ο εμπνευσμένος και ιδιοφυής καπετάνιος ενός μάλλον ευμετάβολου κι αφελούς τσούρμου και αγωνίζεται να γλιτώσει τόσο τον εαυτό του όσο και τους ναύτες του από την κατάρα ενός Τέρατος.

Η Καλογεροπούλου ήθελε να δώσει στο μύθο μια ελαφρότητα, για να μπορεί να το ταιριάξει με τις απαιτήσεις του παιδικού θεάτρου. Οι σκηνές είναι λιγότερο βίαιες και η δράση διανθίζεται με γρίφους, για να τραβάνε το ενδιαφέρον. Περιέχουν γνωστές ιστορίες από πολλά παραμύθια.

Εφτά ηθοποιοί αναλαμβάνουν να εξιστορήσουν τα πάθη του Οδυσσεβάχ και των συντρόφων του. Ο Γιώργος Χρυσοστόμου, ως Οδυσσεβάχ είναι αινιγματικός και απόμακρος, γεγονός που δίνει μυστήριο στο ρόλο και “κάνει τα κοριτσάκια να τον ερωτεύονται” όπως λέει η συγγραφέας. Παράλληλα, δείχνει και μια απόσταση από τα πράγματα, η οποία είναι απαραίτητη σε έναν σωστό τιμονιέρη. Ο ηγέτης δεν μπορεί να είναι πολύ συναισθηματικός, ούτε έρμαιο των καταστάσεων. Και η αλήθεια είναι πως ο Χρυσοστόμου με το αποφασιστικό βλέμμα και το ηγετικό παράστημα θυμίζει λίγο έναν Ναπολέοντα για παιδιά.

Δίπλα του έχει τον κολλητό του, τον κοιλιόδουλο και καλοπερασάκια Μαρούφ (Σωκράτης Πατσίκας), ο οποίος είναι το αντίθετο. Συναισθηματικός, λίγο αφελής, απρόσεκτος, κλαψιάρης. Θυμίζει λίγο Σάντσο Πάντσα, αν και ο Οδυσσεβάχ δεν είναι Δον Κιχότης.

Η σκηνοθεσία του Δημήτρη Καραντζά μου φάνηκε αρκετά αφαιρετική και σύγχρονη- παραπάνω ίσως από όσο θα περίμενε κανείς σε παιδικό θέατρο. Σε μια μεγάλη εξέδρα που διαρκώς μεταμορφώνεται βλέπουμε να ξεπηδούν νησιά, καράβια, δέντρα, γοργόνες, τέρατα και ζώα. Τα ηχητικά εφέ είναι απλά, αλλά έξυπνα. Οι ερμηνείες των ηθοποιών ήταν αυτό που απαιτούσε μια παιδική παράσταση. Τα τραγούδια είναι του Διονύση Σαββόπουλου. Η μουσική έχει δύναμη και βοηθάει στο να δημιουργείται συναίσθημα, κάτι που σε όλες τις παραστάσεις είναι καλό, πόσο μάλλον σε παιδικό θέατρο.

Αν και πολλοί λένε ότι η παράσταση αυτή απευθύνεται και σε ενήλικο κοινό, εγώ αμφιβάλλω. Εκείνο που κυρίως συγκινεί- πέρα από την όντως προχωρημένη σκηνοθεσία- είναι η αγάπη για την πατρίδα, που αποδίδεται με ευφάνταστες μελό πινελιές από την Καλογεροπούλου. Πολλά στοιχεία αυτού του μελό απευθύνονται κυρίως στα παιδάκια.

Όμως, συγκινήθηκα από μια σκηνή. Εκεί που για να γλιτώσουν από το τραγούδι των σειρήνων ο Οδυσσεβάχ και οι ναύτες του τραγουδούσαν πιο δυνατά ένα τραγούδι για την ανάμνηση της γλυκιάς πατρίδας. Η αγάπη για τα δικά σου πράγματα συνδυάζεται με την μουσική, αλλά και την ανάγκη για επιβίωση. Ο εαυτός μας δεν μπορεί να νοηθεί χωρίς μνήμες και πατρίδα. Επιβιώνει όταν επιβιώνουν κι αυτά.

Νομίζω ότι είναι μια παράσταση που όποιο παιδί την δει, θα την θυμάται αρκετά χρόνια, κυρίως λόγω του κειμένου. Σε αυτό το πράγμα η προχωρημένη σκηνοθεσία θα αποτελέσει είτε τον καταλύτη, που θα εμπνεύσει κάποια παιδάκια να αγαπήσουν, όταν μεγαλώσουν, το σύγχρονο θέατρο. Πάντως, παρά την αφαιρετικότητά της, δεν δημιουργεί προβλήματα στην κατανόηση του έργου, ενώ διασκεδάζει τον ανήλικο θεατή.

Γιώργος Σμυρνής