Show από τον συγγραφέα Kroetz για Stallerhof: “Ήθελα τα έργα μου να είναι όπλα. Τελικά είναι νεροπίστολα!”

Όταν ζητήθηκε από τον κ. Kroetz να μιλήσει για το έργο του, το οποίο γράφτηκε το 70 και παίχτηκε το 72, ο συγγραφέας αρνήθηκε. «Με αυτό το έργο ασχολήθηκα πριν 42 χρόνια. Δεν το ερμηνεύω πια»… Και εξηγήθηκε: «Έχω πιει τόσο πολύ στη ζωή μου! Νομίζετε ότι θυμάμαι τι έγραφα το ’70;» Μάλιστα, όταν του ζήτησε μια γερμανίδα σκηνοθέτης να της πει κάποια πράγματα γι έργο του, του 2003, που ανέβηκε πρόσφατα, της απάντησε: «Δε μας χέζεις;», όπως παραδέχθηκε.

Δήλωσε πάντως ότι  παράσταση του Βαγγέλη Θεοδωρόπουλου του άρεσε και ότι ήταν μια ποιητική παράσταση. Όμως, άφησε τις αιχμές του για το κοινό, λέγοντας πως δεν είναι δυνατόν να βλέπουν την παράσταση του και μετά να πηγαίνουν και να τρώνε και να πίνουν. Αυτό- κατά τη γνώμη του συγγραφέα- σημαίνει πως δεν κατάλαβαν τίποτα από το έργο. Η σωστή αντίδραση για το έργο αυτό, θα ήταν να φύγουν βουβοί και σκυφτοί από το θέατρο. 

Αρνήθηκε με μεγάλο πείσμα ότι υπάρχει πλέον πολιτικό θέατρο στην Γερμανία, ενώ εκτίμησε ότι το θέατρο δεν μπορεί να επηρεάσει πια κανέναν. Ότι είναι μια πολυτέλεια, νουβέλ κουζίν, ενώ ο κόσμος χρειάζεται απλά φακή. Κι ότι απευθύνεται σε διανοούμενους και όχι στον απλό λαό. Και όπως είπε, σχετικά με το έργο του: «Αν συνεχίσουμε θα είναι αστείο: θα είναι σαν να κρατάω μια σφεντόνα και να προσπαθώ να καταρρίψω πυραύλους.»
Παράλληλα, Ο Kroetz επιτέθηκε και στο σύστημα, υποστηρίζοντας ότι δεν θα καταφέρει να είναι δίκαιο. Ότι ο καπιταλισμός δε θα λειτουργήσει ποτέ ξανά. Δε λυπήθηκε και τη Μέρκελ, την οποία κατηγόρησε για αλαζονεία και αναίδεια, ενώ τα προβλήματα φτώχιας και ανεργίας  και στη Γερμανία είναι μεγάλα.

Την συζήτηση που γινόταν παρακολουθούσαν και ο Γεράσιμος Αρσένης με τη Λούκα Κατσέλη, των οποίων η κόρη, η 22χρονη Αμαλία Αρσένη, ερμήνευσε υποδειγματικά τον γεμάτο προκλητικές σκηνές ρόλο της καθυστερημένης πρωταγωνίστριας, που συνάπτει ερωτικό δεσμό με έναν ηλικιωμένο εργάτη. Η Λούκα Κατσέλη παρενέβη και ζήτησε από τον συγγραφέα να ξαναθυμηθεί την τρυφερότητα, που υπήρχε στο έργο του, σε αυτές τις δύσκολες εποχές.

Από την πλευρά του, ο Γεράσιμος Αρσένης τόνισε ότι η ανατροπή των συστημάτων έρχεται μέσα από πολιτική δράση. Αλλά και η πολιτική δράση δεν έρχεται από μόνη της, αλλά από την καλλιέργεια ιδεών. Το θέατρο, σύμφωνα με τον γνωστό πολιτικό, διδάσκει. Καταλαβαίνει κανείς περισσότερα μέσα από το θέατρο και μπορεί να δράσει πολιτικά και υπεύθυνα. Ο συγγραφέας, λοιπόν, καταλήγει ο κ. Αρσένης, δεν πρέπει να κουραστεί, αλλά να δράσει μέσα από το θέατρο.

Τα λόγια αυτά άρεσαν  στο γερμανό συγγραφέα. Κι όταν του ζητήθηκε να απαντήσει στις τοποθετήσεις, απάντησε ότι δεν χρειάζεται να πει κάτι. «Ωραία τα λέτε», είπε στον Γεράσιμο Αρσένη. Και υποστήριξε ότι δεν ήρθε για να μιλάει μόνο αυτός και να ακούει τον εαυτό του. Αυτή η στάση ενόχλησε έναν καλεσμένο, που επέμενε ότι ήρθε για να ακούσει τον κ. Kroetz και όχι τις τοποθετήσεις των καλεσμένων.

Όταν ξαναπήρε το λόγο, ο συγγραφέας, συνέχισε δριμύτερος. Επέμεινε στο γεγονός πως το θέατρο, παρά τις τεράστιες επιδοτήσεις που παίρνει (μισό δις στην Γερμανία) είναι στο περιθώριο. Απ’ τα πυρά του δεν την γλίτωσαν και οι σκηνοθέτες. «Ζούμε» όπως είπε «μια δικτατορία των σκηνοθετών». Και το ανέλυσε: ο κάθε σκηνοθέτης κάνει ό,τι του κατέβει, πετσοκόβει το κείμενο, λέει: «Θέλω να κάνω κάτι με νερό» και βάζει  τους ηθοποιούς να τρέχουν πάνω σε νερά, στο ξεκάρφωτο.

Σχετικά με το αν συνεχίζει να γράφει, ο συγγραφέας ομολόγησε πως έχει σταματήσει από ο 2004. Ο λόγος που το έκανε αυτό, ήταν γιατί θεωρείται πλέον της παλιάς γενιάς και κανείς δεν τον ανεβάζει. Κι όπως υπογράμμισε, τόσα χρόνια έγραφε για να ζήσει. Αφού έφυγε η πελατεία, όπως είπε ωμά, δεν έχει λόγο να συνεχίζει. Και τόνισε ότι δεν καταλαβαίνει όσους ισχυρίζονται πως γράφουν, επειδή το έχουν ανάγκη! «Κι ο Σαίξπηρ για τα λεφτά έγραφε!» όπως είπε.

Εξέφρασε όμως και την απογοήτευσή του, δηλώνοντας ότι η τέχνη τον έχει εξαντλήσει, ενώ και ο ρομαντισμός της νεανικότητάς του έχει φύγει προ πολλού. «Νέος νόμιζα ότι έχω ένα όπλο στα χέρια μου. Τελικά ήταν νεροπίστολο» είπε ο συγγραφέας. Παλιά, όπως είπε, θεωρούσε σπουδαίο τον Σαρτρ, αλλά πλέον αναρωτιέται αν  είχε δίκιο τότε, ή αν ο Σαρτρ ήταν τελικά ένας καραγκιόζης- μια φούσκα. Και συμβούλεψε τους νέους, ακόμα κι αν ασχολούνται με την τέχνη, να είναι κοινωνικά ενεργοί. Διότι η ενασχόληση με την τέχνη, δεν έχει κανένα πολιτικό αποτέλεσμα, σύμφωνα με τον συγγραφέα, ο οποίος ομολόγησε μετανιωμένος που ο ίδιος δεν υπήρξε πολιτικά και κοινωνικά ενεργός. «Μόνο ότι εντάχθηκα στο Κομουνιστικό Κόμμα Γερμανίας. Καλά έκανα και έφυγα από εκεί, γιατί είναι ένα φρικτό κόμμα.»

Από την πλευρά του ο σκηνοθέτης της παράστασης Stallerhof Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος υπεραμύνθηκε του πολιτικού θεάτρου, στο οποίο δήλωσε ότι πιστεύει, αλλά όχι για να κάνει διδακτισμό, αλλά για να θέτει σημαντικά ερωτήματα. Επίσης, υπογράμμισε ότι του αρέσουν τα σύγχρονα έργα, καθώς μιλούν για τα ζητήματα που απασχολούν και τα κλασικά έργα, αλλά αναφέρονται στην κοινωνία που ζούμε. Τέλος, εντόπισε κοινά σημεία του Stallerhof με τον «Βόιτσεκ» του Μπύχνερ και το «τέλος του παιχνιδιού» του Μπέκετ, έργα δηλαδή που έχει ανεβάσει στο παρελθόν. Και είναι σαν μια σκυτάλη, από το ένα έργο στο άλλο.

Γιώργος Σμυρνής