Ο Σόιμπλε, ο Ρούσβελτ και ο… Πίτερ Σέλερς

Η διαφορά είναι ότι πλέον έχουμε εκκοσμικευθεί και εκδημοκρατισθεί επαρκώς, ώστε να μην μας ενδιαφέρει μια ελέω Θεού αρτιμέλεια και μια αναπηρία να μην θεωρείται παράγοντας που μπορεί να στερήσει από κάποιον ένα υψηλό αξίωμα- άσχετα αν κάποιοι Έλληνες ενοχλημένοι από την υπεροπτική και σκληρή στάση του Σόιμπλε, άφησαν υπαινιγμούς για το κινητικό πρόβλημά του. Γεγονός είναι, άλλωστε, ότι ο Σόιμπλε δεν είναι ο πρώτος άνθρωπος που μέσα από μια αναπηρική καρέκλα κλήθηκε να τα βάλει με το χάος μιας οικονομικής κρίσης. Θυμίζουμε ότι την οικονομική κρίση του κραχ του 29 την καταπολέμησε με ιδιαίτερη αποτελεσματικότητα ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Φράνκλιν Ρούσβελτ, ο οποίος ήταν ημιπαράλυτος, εξαιτίας πολυομελίτιδας.

Ωστόσο, η προσέγγιση του Ρούσβελτ διέφερε πάρα πολύ από εκείνη της Γερμανίας, καθώς αυτό που τον ενδιέφερε ήταν να υπάρχει ρευστότητα στην αγορά, να έχει ο κόσμος λεφτά να ξοδέψει και να μειώσει την ανεργία πάση θυσία. Αντίθετα, η γερμανική προσέγγιση ενδιαφέρεται μόνο να είναι σφιχτοί οι προϋπολογισμοί, τρέμει τον πληθωρισμό και δεν την ενδιαφέρουν τα τεράστια ποσοστά ανεργίας στο Νότο και ιδίως στην Ισπανία και την Ελλάδα.

Ίσως αυτός είναι ο λόγος που ο Ρούσβελτ ήταν ένας πολύ αγαπητός Πρόεδρος, ενώ ο Σόιμπλε είναι μάλλον αντιπαθής. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, έχει κυκλοφορήσει και μία φωτογραφία, που δείχνει τον Σόιμπλε σαν νέο dr Strangelove, χαρακτήρα από την ταινία “S.O.S Πεντάγωνο Καλεί Μόσχα” (1964) του Στάνλεϊ Κιούμπρικ. Στην συγκεκριμένη ταινία, ο dr Strangelove ήταν ένας από τους πολλούς χαρακτήρες, τους οποίους ερμήνευε ο Πίτερ Σέλερς. Αν και το όνομα του μοιάζει με ροκ συγκρότημα της εποχής, ο Strangelove ήταν ένας Γερμανός επιστήμονας, που υπήρξε συνεργάτης του ναζιστικού καθεστώτος και όταν οι Γερμανοί έχασαν τον πόλεμο, πρόσφερε τις επιστημονικές του υπηρεσίες στους αμερικάνους. Επίσης, ήταν παράλυτος και πολλά κωμικά ευρήματα του Πίτερ Σέλερς, βασίζονταν στην αναπηρία του και στην αδυναμία του να ελέγξει τα μέλη του.

Το έργο ήταν μια παρωδία του ψυχροπολεμικού πανικού για τον πυρηνικό όλεθρο, όσο και μια σαρκαστική μαύρη κωμωδία που έριχνε πολύ σκληρά βέλη εναντίον και των δύο ηγεσιών- Σοβιετικής Ένωσης και ΗΠΑ. Στο τέλος του έργου η πυρηνική καταστροφή κρίνεται αναπόφευκτη και το μόνο που ενδιαφέρει τους πολιτικούς ηγέτες που την διαχειρίζονται, είναι πώς θα κρυφτούν σε κάποια καταφύγια, μέχρι να καθαρίσει η γη από τα πυρηνικά. Τις εισηγήσεις κάνει ο Strangelove, ο οποίος τους λέει ότι, επειδή η χωρητικότητα των καταφυγίων αυτών είναι περιορισμένη, θα πρέπει μόνο οι σπουδαίοι και υψηλόβαθμοι- δηλαδή οι ίδιοι- να διασωθούν. Κι επειδή θα έχουν ένα σκληρό καθήκον να αναπαράγουν τον πληθυσμό της ανθρωπότητας, σε κάθε έναν σπουδαίο που θα διασωθεί, θα πρέπει να αναλογούν 10 γυναίκες!

Ο παραλληλισμός του Σόιμπλε με τον Strangelove θεωρώ ότι κυρίως βασίζεται σε αυτό το σημείο. Ο Σόιμπλε είναι από τους πιο σκληροπυρηνικούς γερμανούς, ο οποίος εκτιμά πως το κόστος διάσωσης του Νότου και ιδίως της Ελλάδας είναι πολύ υψηλό. Όσοι μπορούν να σωθούν από τον πυρηνικό όλεθρο της οικονομικής κρίσης ας σωθούν. Για τους άλλους, δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα.

Από εκεί και πέρα, σίγουρα υπάρχει παραλληλισμός με την αναπηρία του Σόιμπλε. Κατά πάσα πιθανότητα, αυτός που σκέφτηκε να φτιάξει την φωτογραφία, θέλει να αφήσει έναν υπαινιγμό φασίζουσας νοοτροπίας από την πλευρά του γερμανού υπουργού οικονομικών.

Ο dr Strangelove, όπως έγραψα παραπάνω, ήταν ένας ναζί επιστήμονας, ο οποίος προσχώρησε στο δυτικό μπλοκ στη συνέχεια. Με τον χαρακτήρα αυτό παρωδείται από τον Κιούμπρικ η χρησιμοποίηση πολλών γερμανών επιστημόνων, που δούλεψαν για τους ναζί στον Β Παγκόσμιο Πόλεμο και στη συνέχεια τους χρησιμοποίησαν οι Αμερικάνοι, για να αποκτήσουν επιστημονικό προβάδισμα έναντι των Σοβιετικών. Κύριο παράδειγμα είναι ο Βέρνερ φον Μπράουν, ο επιστήμονας που είχε τεράστια τεχνογνωσία στην κατασκευή πυραύλων και ήταν ο υπεύθυνος για το διαστημικό πρόγραμμα των ΗΠΑ, που έστειλε τον πύραυλο στο φεγγάρι. Οι Αμερικάνοι τον χρησιμοποίησαν και τον αντάμειψαν ιδιαιτέρως για τις πολύτιμες ομολογουμένως υπηρεσίες του, παρά το γεγονός ότι με τους πυραύλους του σκοτώθηκαν πολλοί άμαχοι στο Λονδίνο, ενώ στο πρόγραμμα κατασκευής των πυραύλων αυτών- στο οποίο ο ίδιος ήταν υπεύθυνος- χρησιμοποιούνταν σκλάβοι Εβραίοι με εγκληματικές συνθήκες εργασίας. (Όσους δεν δούλευαν αρκετά, τους εκτελούσαν για παραδειγματισμό.)

Ο παραλληλισμός του Σόιμπλε με τον dr Strangelove είναι αρκετά σινεφίλ, βγάζει νόημα, αλλά είναι σίγουρα και υπερβολική, ιδίως στο κομμάτι του φασισμού.

Γιώργος Σμυρνής