Έλενα Μαυρίδου: «Εγκλήματα πάθους υπάρχουν από τότε που υπάρχει ο έρωτας!»

Στο μυαλό της Έλενας Μαυρίδου κοινό και παράσταση είναι αλληλένδετα στον απόλυτο βαθμό. «Αν ένας θεατής φύγει με την ικανοποίηση ότι βίωσε κάτι- και όχι ότι απλά χάθηκε μες το σκοτάδι και παρατήρησε κάτι- είναι για μας ένα τεράστιο δώρο» λέει χαρακτηριστικά.

Αυτός είναι ο λόγος που η ομάδα δίνει τόση έμφαση στην αλληλεπίδραση με τους θεατές και τον αυτοσχεδιασμό. Πάνω σε αυτό το πλαίσιο κινήθηκε η τρίτη εκδοχή της παράστασης Λιωμένο βούτυρο, για την οποία μας μιλάει η ταλαντούχα ηθοποιός στην συνέντευξη που μας παραχώρησε.

-Γιατί διαλέξατε το έργο Λιωμένο βούτυρο του Σάκη Σερέφα;
Ήταν ανάθεση πριν τρία χρόνια στον σκηνοθέτη μας, τον Στέλιο Κακάλα από τον Γιάννη Χουβαρδά, όταν παρουσιάσθηκε στο Εθνικό. Η ομάδα μας έδειξε ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον στο έργο αυτό, γιατί έχει μια ιδιαίτερη γραφή, μια ειλικρίνεια, έχει πολύ ωραίους χαρακτήρες μέσα στο έργο, αναφέρεται στην εποχή του 50-60.

–Πότε γράφτηκε;
Γράφτηκε μια χρονιά πριν και μετά παρουσιάσθηκε στο Εθνικό, αλλά πριν γίνει θεατρικό έργο και ως νουβέλα. Έγραψε κι ένα σενάριο για τον κινηματογράφο, για μια ταινία, το «Ρουλεμάν». Ασχολήθηκε πολύ με αυτό το θέμα και είναι μια πραγματική ιστορία. Έγινε στην Θεσσαλονίκη. Ένα έγκλημα πάθους. Το βρήκε από ένα πρωτοσέλιδο της εποχής από την εφημερίδα Μακεδονία. Κι έγραφε μάλιστα το πρωτοσέλιδο: «Σκότωσε τη γυναίκα του, αφού εγλέντησε μαζί της όλη νύχτα». Επειδή δεν υπήρχε τότε η τηλεόραση, η εφημερίδα έδινε μεγάλη δραματοποίηση και παρουσίαζε όλες τις λεπτομέρειες, για το πώς έγιναν τα γεγονότα. Η ΕΡΤ 3 θα έκανε μια σειρα από τηλεταινίες και ανέθεσε σε κάποιους συγγραφείς να γράψουν για εγκλήματα της πόλης. Ο Σερέφας έκανε μια έρευνα στα αρχεία της εφημερίδας Μακεδονια και βρήκε αυτή την ιστορία που του φάνηκε ενδιαφέρουσα.

-Τι αλλαγές κάνατε σε σχέση με το πρώτο ανέβασμα του Λιωμένου βούτυρου;
Η πρώτη εκδοχή ήταν στο εθνικό. Μετά έγινε δεύτερο ανέβασμα στο θέατρο Χώρα. Κι αυτή είναι η τρίτη εκδοχή, πάνω στο έργο. Το έργο το έχω διασκευάσει εγώ. Δημιουργήθηκε μία συρραφή, σε σχέση με το υλικό του Σερέφα, την ταινία, τη νουβέλα και το θεατρικό έργο και σε σχέση με όσα κάνουμε, σαν θίασος. Όλο αυτό το κράμα έγινε ένα και παρουσιάσθηκε το 2008. Φέτος έχει γίνει καινούρια διανομή και έχουμε δώσει έμφαση σε περισσότερα σημεία αυτοσχεδιασμού. Δουλεύουμε περισσότερο με την επαφή με το κοινό και στην περιοδεία που κάναμε στην επαρχία και εδώ στην Αθήνα, τώρα στο θέατρο Θησείο.

-Επιδιώκετε την διαδραστικότητα στην παράσταση αυτή. Τι προσφέρει σε μία παράσταση το να σηκώσεις έναν θεατή και να το βάλεις να παίξει σε μία σκηνή;
Όταν σε μία θεατρική αίθουσα δημιουργείται μία τέτοια συνθήκη, αναπτύσσονται πολλές διαφορετικές δυναμικές. Όταν λοιπόν ένα βράδυ ένας θεατής έχει αυτή τη διάθεση- γιατί αυτά γίνονται εφόσον κάποιος από το κοινό το επιθυμεί- και σηκωθεί και παίξουμε μαζί, έχει δημιουργηθεί μία εξαιρετικά όμορφη ατμόσφαιρα. Να μπορούμε να κοιταζόμαστε στα μάτια και να εξελίσσουμε την ιστορία μαζί. Αυτό περνάει τα μηνύματα σε πολύ πρώτο επίπεδο και νομίζω ότι είναι μοναδικό. Αν ένας θεατής φύγει με την ικανοποίηση ότι βίωσε κάτι- και όχι ότι απλά χάθηκε μες το σκοτάδι και παρατήρησε κάτι- είναι για μας ένα τεράστιο δώρο. Και σε μία εποχή που είμαστε πολύ κλεισμένοι και δύσκολα ανοιγόμαστε, το να βρισκόμαστε άγνωστοι άνθρωποι και να γνωριζόμαστε, είναι πολύ σημαντικό.

-Σε ένα ποιητικό σημείο το κείμενο γράφει «όλα του τα κύτταρα πέθαναν όλα αυτά τα χρόνια που είναι στη φυλακή και αντικαταστάθηκαν με νέα. Στην πραγματικότητα είναι ένας νέος άνθρωπος». Πιστεύετε ότι ο χρόνος παραγράφει όσα κάνουμε και ότι ο άνθρωπος αλλάζει;
Το έγκλημα του Τάσου –και του κάθε Τάσου- γίνεται μέσα σε μία στιγμή. Εν δυνάμει είμαστε όλοι εγκληματίες. Κι αν φτάσουμε σε ένα σημείο, που θα γυρίσει το μυαλό μας, μπορεί να συμβεί κάποιο κακό. Σίγουρα, το να κάνεις κάτι τέτοιο, είναι πολύ άσχημο. Όσο κι αν το μετανιώσεις, δεν θα φύγει ποτέ από πάνω σου. Αλλά πιστεύω ότι με τον χρόνο αλλάζεις. Αυτό που ξέρω είναι ότι από τότε που ήμασταν στις σπηλιές και από τότε που υπάρχει ο έρωτας, πάντα υπήρχαν εγκλήματα πάθους. Όσο και να προχωράμε και να εξελισσόμαστε, πάντα υπάρχουν τα εγκλήματα πάθους. Είναι κάτι που ανά πάσα στιγμή μπορεί να ξεσπάσει. Η βία είναι κάτι που πολύ εύκολα μπορεί να βγει και να ξεπεράσουμε προσπάθειες για εκατομμύρια χρόνια να κατευνάσουμε τα κακά συναισθήματα και τα πάθη μας.

-Αυτό σχετικό είναι γιατί η εξέλιξη του πολιτισμού πάει και παράλληλα με τη βία. Δηλαδή, αν δούμε πόσο τρομακτική εξέλιξη έχει γνωρίσει η πολεμική βιομηχανία ανά τους αιώνες…
Έχεις απόλυτο δίκιο! Νομίζω ότι ο χρόνος, για το πώς εξελίσσουμε τα πάθη μας, κυλάει αργά. Μπορεί να κρατάει και εκατομμύρια χρόνια. Πάντως, κάτι έχουμε μάθει με τα χρόνια.

-Μπορεί ένα τραγικό συμβάν, ένα έγκλημα πάθους, να ειδωθεί από κωμική σκοπιά;
Δεν γελάμε με το γεγονός αυτό, που είναι κάτι πολύ τραγικό και το φωτίζουμε ακριβώς έτσι όπως είναι. Αλλά γελάμε με τις αφηγήσεις των ανθρώπων που ήταν γύρω από το θύμα και το θύτη, που δίνουν τις μαρτυρίες τους και τη δική τους οπτική στην παράσταση. Γελάμε με τις διαφορετικές. Ακούς, ας πούμε, μια ιστορία από έναν άνθρωπο και είναι απίστευτα τραγική. Και την ακούς από έναν άλλον άνθρωπο και είναι απίστευτα αστεία!

-Οι ήρωες είναι άνθρωποι της επαρχίας, που έχουν ένα φετίχ με την Αθήνα. Υπάρχει ακόμα και σήμερα αυτό το απωθημένο με τους ανθρώπους της επαρχίας για την πρωτεύουσα;
Το έργο αναφέρεται στην εποχή του 50. Εκείνη την εποχή υπήρχαν πολλοί άνθρωποι που πήγαιναν στην Αθήνα και προσπαθούσαν να πετύχουν κάτι. Και ήταν κάτι πολύ δύσκολο να κάνεις. Η πρωταγωνίστρια, που έφυγε από το χωριό της για να πάει στη Θεσσαλονίκη και να γίνει τραγουδίστρια στα μπουζούκια, ήταν περίγελος για το χωριό της! Σήμερα δεν είναι κάτι εξωφρενικό το να φύγει μία κοπέλα από το χωριό της και να πάει στη Θεσσαλονίκη ή την Αθήνα. Το χάσμα δεν είναι πια τόσο μεγάλο, όσο ήταν τότε, που υπήρχε μεγάλη φτώχια. Αν και μου φαίνεται ότι εκεί θα ξαναπάμε σε λίγο, έτσι όπως πάνε τα πράγματα. Εγώ, από την εμπειρία μου στις περιοδείες, μπορώ να πω ότι ο κόσμος της επαρχίας είναι πολύ ανοιχτός σε καινούρια πράγματα και θεάματα. Υπάρχουν πολλές πόλεις στην Ελλάδα, που έχουν μια παιδεία πάνω στο θέατρο, όπως στη Λάρισα για παράδειγμα. Υπάρχει επίσης και η τηλεόραση, η οποία καταφέρνει να μας αποπροσανατολίζει όλους- είτε είμαστε στην Αθήνα, είτε στην περιφέρεια. Δηλαδή όλοι τις ίδιες ψεύτικες πληροφορίες λαμβάνουμε. Υπάρχει ένας σκοταδισμός, που περνάει μέσα από την τηλεόραση. Τώρα, μάλιστα, στην επαρχία υπάρχει και μεγάλη ανησυχία για όσα συμβαίνουν στην Αθήνα και τα επεισόδια.

-Ο Μανώλης Μαυροματάκης ήταν συμπρωταγωνιστής σας στην πρώτη εκδοχή του Λιωμένου Βούτυρου. Πώς κρίνετε το γεγονός ότι ένας άνθρωπος με τέτοια διαδρομή στο θέατρο έγινε διάσημος από ένα σποτάκι στην τηλεόραση;
Ο Μανώλης Μαυροματάκης είναι ένας εξαιρετικός συνάδελφος, που έχει κάνει εξαιρετικές δουλειές στο θέατρο. Είναι ένας υπέροχος άνθρωπος. Εντάξει, η τηλεόραση είναι ένα μέσο που σε βάζει μέσα στο σπίτι πάρα πολλών ανθρώπων. Μία διαφήμιση λοιπόν μπορεί πολύ εύκολα να σε κάνει αναγνωρίσιμο. Είναι από αυτά που επίσης μπορεί να σταματήσουν πολύ εύκολα. Πολύ εύκολα μπορεί να ξεχαστούν. Κάποιος, όμως, που τον έχει δει στο θέατρο, μπορεί να καταλάβει πόσο πλούσιο υλικό έχει αυτός ο άνθρωπος και πόσο ωραία πράγματα κάνει στη δουλειά του.

-Στην παράσταση γίνονται πολλές αναφορές στον κ. Μαρμαρινό. Έχετε επηρεαστεί από την δική του οπτική στο θέατρο;
Γίνονται κάποιες αναφορές στον Μαρμαρινό. Εμείς κάνουμε περιοδείες από το 2004. Πηγαίνουμε σε πολλούς διαφορετικούς χώρους. Εκμεταλλευόμαστε κάθε φορά στις παραστάσεις μας το αληθινό στοιχείο, που υπάρχει. Στο θέατρο του Κιμούλη, αναφερόταν πολλές φορές ο Κιμούλης. Έχει να κάνει με την αλήθεια του τώρα. Βρισκόμαστε στο θέατρο του Μαρμαρινού και αυτό μπαίνει στον κόσμο της παράστασής μας. Η αναφορά στον κ. Μαρμαρινό στην παράσταση, τον οποίο αγαπάμε πάρα πολύ και θαυμάζουμε, έχει να κάνει με το ότι βρισκόμαστε μέσα στο χώρο του και είναι κάτι που το γνωρίζουν και οι θεατές που έρχονται.

-Στην παράσταση όποιος έχει κάρτα ανεργίας μπαίνει δωρεάν. Γιατί;
Κατ’ αρχήν αλλάξαμε τα εισιτήρια μας και από 20€ τα κάναμε 12€. Και βάλαμε να μπαίνουν δωρεάν όσοι έχουν κάρτα ανεργίας. Νομίζω ότι είναι αυτονόητο το γιατί το κάναμε. Τα πράγματα είναι απίστευτα δύσκολα και μας περιμένουν ακόμα πιο δύσκολα πράγματα. Και νομίζω ότι η τέχνη, το θέατρο είναι κάτι που πρέπει να είναι ανοιχτό. Είναι πολύ σημαντικό στην εποχή που ζούμε ο κόσμος να μπορεί να δει θέατρο! Έχει ανταποκριθεί πολύ ο κόσμος κι έχουν έρθει πολλοί άνθρωποι με την κάρτα ανεργία. Που σημαίνει δύο πράγματα: ότι υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που διψούν να δουν θέατρο και ότι υπάρχουν πολλοί άνεργοι στην Ελλάδα.

-Τα επόμενα σχέδιά σας ποια είναι;
Θα ετοιμάσουμε την Ερωφίλη του Χορτάτση σε μια καινούρια εκδοχή. Και συζητάμε και για κάτι καινούριο, μια κωμωδία, αλλά είναι πολύ νωρίς και θα δούμε. Και το Καλοκαίρι θα ξεκινήσουμε και τον Ορέστη, θα πάμε σε τραγωδία. Και με την τραγωδία ολοκληρώνεται ο κύκλος αυτών των έργων που έχουμε κάνει τόσα χρόνια και τον έχουμε ξεκινήσει με την Γκόλφω και την Ερωφίλη και τον Απόκοπο του Βεργανδή κι έχει να κάνει με τον 15σύλαβο και την αναζήτηση της ελληνικής θεατρικής ταυτότητας.