Λουκάς Παπαδήμος: Κορυφαία προτεραιότητα η διάσωση του ιστορικού κέντρου της Αθήνας

Στην εκδήλωση παρουσίασης του προγράμματος “Re-think-Athens, Ξανά-σκέψου την Αθήνα”, που πραγματοποιήθηκε στην Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, ο κ. Παπαδήμος δήλωσε πως το πρόγραμμα αποτελεί μια πρωτοβουλία ζωής για το ιστορικό κέντρο, που δοκιμάζεται σκληρά, καθώς έχουν συμβεί ραγδαίες μεταβολές τις οποίες δυσκολεύεται να αφομοιώσει.

Ο κ. Παπαδήμος τόνισε ότι το πρόγραμμα ανάπλασης είναι πολύ ευρύτερο από την πεζοδρόμηση της Πανεπιστημίου και υπογράμμισε ότι είναι κορυφαία προτεραιότητα η προστασία και η διάσωση του ιστορικού κέντρου της πόλης. Στην εκδήλωση, εκτός από τον Πρωθυπουργό, μίλησαν ο πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας Αντώνης Σαμαράς, ο Δήμαρχος Αθηνών Γεώργιος Καμίνης, ο Υπουργός Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων Μάκης Βορίδης και ο Υπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής Γιώργος Παπακωνσταντίνου. Ακόμη, στην εκδήλωση παρέστησαν η Ντόρα Μπακογιάννη, ο Δημήτρης Αβραμόπουλος, ο Πέτρος Ευθυμίου, ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ο κ. Παντελής Καψής και άλλοι σημαντικοί εκπρόσωποι της πολιτικής τάξης, από το ΠΑΣΟΚ, τη Νέα Δημοκρατία, το ΣΥΡΙΖΑ και το ΚΚΕ.

Ο κ. Αντώνης Σαμαράς χαρακτήρισε το πρόγραμμα Re-Think Athens επίκαιρη πρωτοβουλία και παρέμβαση αισιοδοξίας. Ο Πρόεδρος της Ν.Δ. υπογράμμισε ότι η Αθήνα είναι μια πόλη ανοχύρωτη, χωρίς φαντασία, όπου κυκλοφορεί ελεύθερη η ασχήμια και η εγκατάλειψη. Τόνισε ακόμη πως το Re-Think Athens του Ιδρύματος Ωνάση είναι πρόταση αναμόρφωσης της ίδιας της νοοτροπίας μας.

Ο Δήμαρχος Αθηνών Γεώργιος Καμίνης τόνισε ότι ο Δήμος έχει ήδη εκπονήσει ένα ευρύτερο πρόγραμμα αναζωογόνησης του κέντρου της Αθήνας, το οποίο είναι πιο επίκαιρο από ποτέ. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο είναι ευπρόσδεκτη η ιδέα ενός αρχιτεκτονικού διαγωνισμού για την ανάπλαση του κέντρου της Αθήνας με άξονα την Πανεπιστημίου. Επίσης, υπογράμμισε ότι βασικό συστατικό της παρέμβασης θα πρέπει να αποτελέσουν οι κυκλοφοριακές ρυθμίσεις, καθώς η πεζοδρόμηση της Πανεπιστημίου θα επιβαρύνει τις γύρω οδούς. Ως εκ τούτου, ο Δήμαρχος κρίνει επιβεβλημένη την επέκταση του τραμ από τα Πατήσια και την Κυψέλη ως τη Νέα Σμύρνη. Παράλληλα, θεωρεί ως απόλυτα θετικό το γεγονός ότι με το πρόγραμμα αυτό θα ενισχυθεί η δυναμική των πλατειών Ομονοίας και Συντάγματος.

Ωστόσο, ο κ. Καμίνης υπογράμμισε ότι αν δεν λυθεί το πρόβλημα της ασφάλειας, οποιαδήποτε προσπάθεια είναι υπονομευμένη. Αν δεν καταπολεμηθεί η παράνομη μετανάστευση, ο Δήμαρχος Αθηνών δήλωσε ότι δεν θεωρεί εφικτή την υλοποίηση σχεδίων ανάπλασης του κέντρου, που αποσκοπούν στην επιστροφή των πολιτών σε αυτό.

Στο θέμα της ασφάλειας στάθηκε και ο Υπουργός Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων Μάκης Βορίδης. Ο Υπουργός τόνισε ότι η Αθήνα είναι σε βαθιά κρίση, η οποία χαρακτηρίζεται από λαθρομετανάστευση, εγκληματικότητα, κατάρρευση του κοινωνικού ιστού, ατελείωτες διαδηλώσεις, πολιτική βία και δημιουργεί συνθήκες ερήμωσης. Ο κ. Βορίδης εκτίμησε ότι αλλάζοντας το αστικό τοπίο, μπορείς να επηρεάσεις τη μείωση της εγκληματικότητας και δεσμεύθηκε ότι το Υπουργείο θα υποστηρίξει την πρωτοβουλία.

Ο Υπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής Γιώργος Παπακωνσταντίνου τόνισε ότι δεν υπάρχουν μαγικές συνταγές για την Αθήνα, η οποία αντιμετωπίζει μια κρίση οικονομική, πολεοδομική και ταυτότητας. Ο Υπουργός δήλωσε ότι ετοιμάζονται τρεις παρεμβάσεις που θα αλλάξουν το πρόσωπο της πρωτεύουσας:
1. Αξιοποίηση του Ελληνικού
2. Παρέμβαση στο φαληρικό δέλτα
3. Ανάπλαση του ιστορικού κέντρου με άξονα την Πανεπιστημίου, η οποία θα ξεκινήσει με την πρωτοβουλία για τη διενέργεια ευρωπαϊκού αρχιτεκτονικού διαγωνισμού, που διοργανώνεται από το Ίδρυμα Ωνάση.

RE-THINK ATHENS

Επίσης, στην εκδήλωση δόθηκαν λεπτομέρειες σχετικά με το πρόγραμμα “Re-Think Athens, Ξανασκέψου την Αθήνα”. Συγκεκριμένα, το πρόγραμμα αφορά σε πολύπλευρη παρέμβαση στο κέντρο της Αθήνας, που εκτείνεται από τη λεωφόρο Αμαλίας ως το τέλος της οδού Πατησίων, έχει ως άξονα τη λεωφόρο Πανεπιστημίου και κορυφώνεται σε μια νέα πλατεία της Ομόνοιας. Έχει στόχο να αναιρέσει την εντεινόμενη υποβάθμιση και να αναβιώσει το κέντρο της Αθήνας με ποικίλες λειτουργίες: επιχειρηματικές, υπηρεσιών, κατοικίας, αναψυχής και πολιτισμού, ενθαρρύνοντας παράλληλα πολλαπλές δράσεις. Η συνέχεια της παρέμβασης προς τη λεωφόρο Αμαλίας, την Ομόνοια και την οδό Πατησίων, θα διαμορφώσει ένα δακτύλιο που θα συνδέσει τον πεζόδρομο της Διονυσίου Αρεοπαγίτου και το νέο Μουσείο της Ακρόπολης με το Αρχαιολογικό Μουσείο, και την πλατεία της Ομόνοιας με το Μοναστηράκι και το Θησείο, φέρνοντας σε αμεσότερη επαφή τη ζωντάνια της σύγχρονης πόλης με τους αρχαιολογικούς χώρους και τον τουρισμό.

Η ιδέα της μεταμόρφωσης του κέντρου με άξονα την Πανεπιστημίου είναι αρκετά παλιά. Η παρέμβαση του “Re-think-Athens” προτείνει μια σύγχρονη και ουσιαστική αλλαγή συνηθειών για το πώς χρησιμοποιούμε την πόλη, βάζοντας στο κέντρο τον άνθρωπο. Η περιοχή αποτελεί πολύτιμο πόρο που δεν μπορεί να κατασπαταληθεί ως τόπος διέλευσης των αυτοκινήτων. Το κέντρο διαθέτει σημαντικές δυνατότητες προσέγγισης με τα ΜΜΜ, μπορεί να επανασυνδέσει τα αποκομμένα μέρη του, να προκαλέσει τη δημιουργική συνομιλία τους και να μετατρέψει τα σημερινά κενά του σε τόπους αξίας, αναδεικνύοντας το σύγχρονο πρόσωπό του. Η αναζήτηση ποιότητας για την εικόνα αυτού του σύγχρονου προσώπου οδηγεί στην αναζήτηση της αρχιτεκτονικής του δημόσιου χώρου που μπορεί να εντάξει με καθοριστικό, δημιουργικό και καινοτόμο τρόπο την ενσωμάτωση της βιώσιμης ανάπτυξης στην πόλη. Για αυτό το λόγο προκηρύσσεται ευρωπαϊκός διαγωνισμός, με στόχο οι προτάσεις του να αφυπνίσουν, να εμπνεύσουν και να αποκαλύψουν προοπτικές που θα αντανακλούν τα χαρακτηριστικά του τόπου και θα προβάλλουν μια υγιή εικόνα από το μέλλον σε μια ζωντανή μητρόπολη που εξελίσσεται.

Το Ίδρυμα Ωνάση αναλαμβάνει τη διοργάνωση και το συνολικό κόστος του Ευρωπαϊκού αρχιτεκτονικού διαγωνισμού και όλων των απαραίτητων μελετών για την αναμόρφωση του κέντρου της Αθήνας, με βασικό άξονα την οδό Πανεπιστημίου. Στον διαγωνισμό μπορούν να συμμετάσχουν ενδιαφερόμενοι από κράτη Μέλη της ΕΕ, του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (ΕΟΧ) και τρίτες χώρες που έχουν συνάψει συμβάσεις στο πλαίσιο του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου.

Ο διαγωνισμός θα πραγματοποιηθεί σε δύο στάδια. Στο πρώτο από αυτά θα κατατεθούν ιδέες και θα επιλεγεί μικρός αριθμός μελετητών που θα διαγωνιστούν μεταξύ τους στο επόμενο στάδιο, από το οποίο θα προκύψει ο ανάδοχος μελετητής του έργου. Για την προετοιμασία του έργου συνεργάζονται ήδη τα συναρμόδια Υπουργεία Περιβάλλοντος, Ενέργειας & Κλιματικής Αλλαγής (ΥΠΕΚΑ) και Μεταφορών, Υποδομών & Δικτύων (ΥΠΥΜΕΔΙ), αλλά και οι φορείς που θα έχουν σημαντική συνεισφορά και το συντονισμό του έργου. Για την πραγματοποίηση του διαγωνισμού, το Ίδρυμα Ωνάση συνάπτει ως χορηγός σύμβαση με το ΥΠΕΚΑ, το ΥΠΥΜΕΔΙ, την Αττικό Μετρό, την Περιφέρεια Αττικής και το Δήμο Αθηναίων.

Η πρώτη φάση του αρχιτεκτονικού διαγωνισμού θα πραγματοποιηθεί μέσω της ιστοσελίδας www.rethinkathens.org, η οποία έχει διαμορφωθεί ειδικά γι’ αυτόν το σκοπό. Η εγγραφή των ενδιαφερομένων και η αξιολόγησή τους από την κριτική επιτροπή του διαγωνισμού θα γίνουν μέσω της ιστοσελίδας. Οι προτάσεις που θα επιλεγούν για τη δεύτερη φάση του διαγωνισμού, θα ζητηθούν σε έντυπη μορφή.

Πέρα όμως από τη διαδικασία του διαγωνισμού, η ιστοσελίδα θα προσφέρει την ευκαιρία και στο ευρύ κοινό, στους κατοίκους και τους επαγγελματίες της πόλης της Αθήνας, να συζητούν και να εκφράζουν την άποψή τους για το έργο αυτό μέσω των κοινωνικών δικτύων (facebook, twitter). Το κοινό θα έχει επίσης την ευκαιρία να εκφράσει την άποψή του για την καλύτερη πρόταση ψηφίζοντας ανάμεσα σε αυτές που θα προκύψουν κατά τον διαγωνισμό.

Ο αρχιτεκτονικός διαγωνισμός θέτει το θέμα της ποιότητας ζωής στην καθημερινότητά μας και μέσα από αυτόν θα προκληθεί ενδιαφέρον, ώστε να καλλιεργηθεί δημόσια συζήτηση για τις νέες συνθήκες που θα αναζωογονήσουν με ελκυστικό και βιώσιμο τρόπο το Κέντρο της Αθήνας. Είναι ο καταλύτης που θα προκαλέσει τοποθετήσεις για όλα τα ζητήματα και δημιουργική ζύμωση απόψεων των πολιτών, των εμπλεκόμενων ειδικών, αρχιτεκτόνων, καλλιτεχνών, πνευματικών ανθρώπων, οικονομολόγων και άλλων, για νέες αναζητήσεις πάνω στον παλιό καμβά της πόλης. Στόχος της μελέτης που θα προκριθεί είναι οι ουσιαστικές αλλαγές στην εικόνα, τη δομή και τη λειτουργία του κέντρου, επιλύοντας τα θέματα που αφορούν στην καθημερινότητα και αναβαθμίζοντας την πόλη ώστε να γίνει φιλική, ελκυστική για να ανταγωνιστεί τις Ευρωπαϊκές Μητροπόλεις. Η ασφάλεια, η ενίσχυση της επιχειρηματικότητας, η εγκατάσταση και επιστροφή της κατοικίας, η ανάδειξη του πολιτιστικού μας πλούτου και η πνοή ποιότητας και ζωής σε κάθε πτυχή της καθημερινότητας, θα αποτελούν βάση της μελέτης. Η Αθήνα θα μεταμορφωθεί σε ζωντανή πόλη όλο το 24ωρο.

Στην εκδήλωση στην Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών οι υπεύθυνοι του Ιδρύματος Ωνάση διευκρίνισαν ότι δεν μιλούν για πεζοδρόμηση και για δενδροφύτευση. Το πρόγραμμα που εκπονούν αποσκοπεί στην ανάπτυξη του κέντρου και στη δημιουργία θέσεων εργασίας. Στόχος είναι να μετατραπεί το κέντρο σε έναν ευχάριστο χώρο εργασίας και διασκέδασης για τον πολίτη.

Γιώργος Σμυρνής