Έργα από τις συλλογές του Μουσείο Μπενάκη σε μεγάλα μουσεία του εξωτερικού

Βρετανικό Μουσείο “Hajj: Journey to the Heart of Islam” 
έως 19 Απριλίου 2012
Στις 26 Ιανουαρίου εγκαινιάστηκε στο Βρετανικό Μουσείο του Λονδίνου η έκθεση με τίτλο αλ-Χατζ: ταξίδι στην καρδιά του Ισλάμ (Hajj: Journey to the Heart of Islam). Η θεματική της έκθεσης εστιάζει για πρώτη φορά στο προσκύνημα στην ιερή πόλη Μέκκα που πραγματοποιούν κάθε χρόνο εκατομμύρια μουσουλμάνοι, εκπληρώνοντας μια από τις βασικές θρησκευτικές τους υποχρεώσεις. Η έκθεση, που επιμελήθηκε η Βενίσια Πόρτερ, υπεύθυνη της ισλαμικής συλλογής του Βρετανικού Μουσείου, χωρίζεται σε τρεις βασικές ενότητες: στο ταξίδι του προσκυνητή που ξεκινά από διαφορετικές περιοχές του κόσμου (Αφρική, Ασία, Ευρώπη και Μέση Ανατολή), στο τελετουργικό και τη σημασία που έχει αυτό αποκτήσει στις μέρες μας, και τέλος στην ίδια την πόλη της Μέκκας ως θρησκευτικός προορισμός αδιάλειπτα από τον 7ο αιώνα έως σήμερα.
Η συμμετοχή του Μουσείου Μπενάκη συνίσταται σε επτά σημαντικά αντικείμενα της συλλογής, ανάμεσα στα οποία συγκαταλέγεται και ένα ενεπίγραφο σύνολο κεραμικών πλακιδίων Ιζνίκ του 17ου αιώνα.

Brigham Young University Museum of Art “Beauty and Belief: Crossing Bridges with the Arts of Islamic Culture”
έως 29 Σεπτεμβρίου 2012
Στις 23 Φεβρουαρίου εγκαινιάστηκε στο μουσείο του Πανεπιστημίου Brigham Young University στην πόλη Πρόβο της πολιτείας Γιούτα, η έκθεση “Ομορφιά και Πίστη: Διασχίζοντας γέφυρες με τις  τέχνες του ισλαμικού πολιτισμού” (Beauty and Belief: Crossing Bridges with the Arts of Islamic Culture). Πρόκειται για τον πρώτο σταθμό μιας περιοδικής έκθεσης εκπαιδευτικού χαρακτήρα που στη συνέχεια  θα ταξιδέψει και σε άλλα μουσεία της Αμερικής όπως: το Indianapolis Museum of Art (Νοέμβριο 2012 – Ιανουάριο 2013), το Newark Museum (Φεβρουάριο – Μάιο 2013) και το Portland Art Museum (Ιούνιο – Σεπτέμβριο 2013).
Στην έκθεση παρουσιάζονται γύρω στα 250 αντικείμενα από 40 διαφορετικά μουσεία της Αμερικής, της Ευρώπης και της Μέσης Ανατολή με στόχο τη γνωριμία του κοινού με τις βασικές αρχές της ισλαμικής τέχνης και τη σχέση της με άλλους πολιτισμούς.

Το Μουσείο Μπενάκη λαμβάνει μέρος σε αυτή τη διοργάνωση με την αποστολή 14 αντικειμένων και συμμετοχή στο συνέδριο που οργανώνεται στα πλαίσια της έκθεσης τον Μάρτιο με τίτλο Χεουάρ-Διάλογος: το περιεχόμενο η προβολή της τέχνης του ισλαμικού πολιτισμού (Hewaar-Dialogue: Meaning and Presentation in the arts of Islamic cultures). Ένα από τα σημαντικότερα αντικείμενα που στέλνει είναι ένα οθωμανικό επίχρυσο τάσι του 16ου αιώνα που φέρει τη σφραγίδα (τουράς) του σουλτάνου Βαγιαζίντ ΙΙ (1481-1512) (photo2_tasi.jpg).

Μητροπολιτικό Μουσείο “Byzantium and Islam, Age of Transition”
έως 8 Ιουλίου 2012

Στο Μητροπολιτικό Μουσείο της Νέας Υόρκης στεγάζεται έκθεση αφιερωμένη στο Βυζάντιο με τίτλο “Βυζάντιο και Ισλάμ: H εποχή της μετάβασης” (Byzantium and Islam: Age of Transition), η οποία αναφέρεται στη μετάβαση από τη βυζαντινή στην ισλαμική εποχή στις νότιες περιοχές της Ανατολικής Μεσογείου, από τη Συρία έως τη Βόρεια Αφρική, κατά τους πρώτους αιώνες του Ισλάμ (7ος – 8ος αι.). Η επιμελήτρια της έκθεσης Έλεν Έβανς επέλεξε να αναδείξει την εξέλιξη στην τέχνη και τον πολιτισμό, όπως προκύπτει μέσα από τις χριστιανικές, εβραϊκές και ισλαμικές κοινότητες με αναφορά σε θέματα όπως η εικονομαχία και το εμπόριο σε αυτό το σταυροδρόμι μεταξύ της Δύσης και της Ανατολής. Τα έργα που παρουσιάζονται υπογραμμίζουν το διάλογο μεταξύ της βυζαντινής και της νέο-διαμορφωθείσας ισλαμικής τέχνης μέσα από εικόνες, λαμπρά υφάσματα, ψηφιδωτά, οστέινα, ξυλόγλυπτα, νομίσματα, χειρόγραφα και άλλα.

Το Μουσείο Μπενάκη είναι ένας από τους βασικούς συντελεστές της έκθεσης, δανείζοντας 31 αντικείμενα, μέσα στα οποία συγκαταλέγεται η μοναδική δίφυλλη πόρτα από περιοχή της Βαγδάτης (Ιράκ) των μέσων του 8ου αιώνα.

Οι επιμελήτριες του Μουσείου Μπενάκη Ροζάννα Μπαλλιάν, Μίνα Μωραΐτου και Αναστασία Δρανδάκη συνεργάστηκαν στενά με τους συντελεστές της έκθεσης στην επιλογή του υλικού αλλά και συμμετείχαν ενεργά στον κατάλογό της, υπογράφοντας εισαγωγικά κείμενα και λήμματα αντικειμένων. Δύο από αυτά είναι τα ελεφαντοστέινα πλακίδια που χρονολογούνται στον 8ο αιώνα και χρησίμευαν ως διακοσμητικά επίπλων. Η πλούσια φυτική διακόσμηση είναι χαρακτηριστική της Ομαγιαδικής εποχής, η οποία απαντά και στα καστρόσπιτα που έκτιζαν οι πρώτοι χαλίφηδες στις παρυφές της συριακής ερήμου.

Μουσείο Ισλαμικής Τέχνης “Gifts of the Sultans: The Arts of Giving at the Islamic Courts”
έως  1 Ιουνίου 2012
Στις 21 Μαρτίου εγκαινιάστηκε στο υπερσύγχρονο Μουσείο Ισλαμικής Τέχνης στη Ντόχα (Κατάρ), έργο του γνωστού Κινέζου-Αμερικάνου αρχιτέκτονα Ι. Μ. Πέι , η τέταρτη κατά σειρά έκθεση που φιλοξενεί αντικείμενα από την ισαλμική συλλογή του Μουσείου Μπενάκη, και έχει τίτλο Τα δώρα των σουλτάνων: η προσφορά δώρων στις ισλαμικές αυλές (Gifts of the Sultans: The Arts of Giving at the Islamic Courts). Η έκθεση αυτή είχε παρουσιαστεί αρχικά στο Los Angeles County Museum of Art το καλοκαίρι του 2011. Κύριο θέμα της είναι πολυτελή έργα τέχνης από τον 8ο έως τον 19ο αιώνα, τα οποία εξυπηρετούσαν διαφορετικούς σκοπούς και αποτελούσαν αναπόσπαστο μέρος της κοινωνικής ζωής ως έκφραση πολιτικής φιλοδοξίας ή υστεροφημίας. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στη διαδικασία της δωρεάς.

Το Μουσείο Μπενάκη συμμετέχει με το δανεισμό 9 αντικειμένων, ένα από τα οποία είναι ένα κεραμικό πιάτο, διακοσμημένο με μεταλλικά χρώματα από την Αίγυπτο του 11ου αιώνα. Η ζωγραφική παράσταση που εικονίζει μια καμηλοπάρδαλη με τον συνοδό της υπενθυμίζει ότι τα ζώα αυτά θεωρούνταν εξωτικά και συχνά συμμετείχαν σε παρελάσεις και γιορτές ή προσφέρονταν ως δώρα.

Μουσείο Μπενάκη
Αγ. Ασωμάτων 22 και Διπύλου 12
Τηλ.: 2103251311 ή www.benaki.gr
 Ώρες λειτουργίας: Τρίτη, Πέμπτη, Παρασκευή, Σάββατο, Κυριακή: 9:00 – 15:00
Τετάρτη: 9:00 – 21:00