Σωτήρης Χατζάκης: H μαντάμ Σουσού είναι ένας μύθος!

Όπως δήλωσε ο κ. Χατζάκης, το ΚΘΒΕ επιμένει ελληνοκεντρικά, μακριά από υπερεθνικισμούς, υπερπατριωτισμούς και αντίστοιχες υπερβολές, που μπορεί να δηλώνει αυτός ο όρος. Για την Μαντάμ Σουσού ομολόγησε πως ήταν γι’ αυτόν ένας μύθος κι ένα εμβληματικό έργο, όπως η πάπισσα Ιωάννα και η φόνισσα, που διατρέχει τη δραματουργία, τη λογοτεχνία και τη ζωή την ίδια. Δεν είναι μόνο κωμωδία, αλλά εκφράζει τις βουβές απελπισιές εκδοχών του ανθρώπινου βίου. Το έργο, όπως τόνισε ο διευθυντής του ΚΘΒΕ, έκανε πολύ μεγάλη επιτυχία στη Θεσσαλονίκη, στο Βασιλικό Θέατρο, ενώ περιμένουν ότι και το αθηναϊκό κοινό θα το υποδεχθεί με ανάλογη θέρμη στο θέατρο του Ελληνικού Κόσμου. «Ο Eλληνικός Kόσμος είναι ένα βήμα για μας» δήλωσε χαρακτηριστικά ο κ. Χατζάκης, ο οποίος εξέφρασε τη βεβαιότητα πως η συνεργασία του ΚΘΒΕ με το Κέντρο θα συνεχισθεί.

Την σκηνοθεσία της παράστασης υπογράφει ο γνωστός ηθοποιός και σκηνοθέτης Γιώργος Αρμένης, ο οποίος σύμφωνα με τον κ. Χατζάκη «έκανε μία από τις καλύτερες παραστάσεις που έχω δει», όπως είπε χαρακτηριστικά ο διευθυντής του ΚΘΒΕ. Ο ίδιος ο κ. Αρμένης, τόνισε πως όταν πήρε στα χέρια του το κείμενο του Ψαθά, το διάβασε με λαχτάρα, καθώς δεν δίνονται εύκολα ευκαιρίες στους σκηνοθέτες, εκτός κι αν κινούνται υπόγεια. Επίσης, παραδέχθηκε ότι τόσα χρόνια στα μικρά θέατρα «έσπαγε το κεφάλι του» για να χωρέσει σε μικρές σκηνές τις παραστάσεις του, ενώ σε αυτή την περίπτωση του δόθηκε η δυνατότητα να «ανοιχθεί». Τόνισε ακόμα ο σκηνοθέτης ότι στην παράσταση προσπάθησε να περάσει όσα είχε μάθει από τον δάσκαλό του Κάρολο Κουν και πως επιχείρησε να βγάλει την αλήθεια του έργου. Το αποτέλεσμα, σύμφωνα με τον σκηνοθέτη, ήταν μία παράσταση με χρώμα, κίνηση και ευαισθησία.

Τα σκηνικά και τα κουστούμια της παράστασης δημιούργησε ο Γιάννης Μέτζικωφ. Ο σκηνογράφος παραδέχθηκε ότι αντιμετώπισε δυσκολίες, δεδομένου ότι το μπάτζετ για την δημιουργία κουστουμιών ήταν μηδενικό κι έπρεπε να κάνει μόνο μεταποιήσεις και να χρησιμοποιήσει τα ήδη υπάρχοντα κουστούμια του ΚΘΒΕ. Όμως, τόνισε ότι μπορούν οι άνθρωποι να επινοήσουν πράγματα κι ότι η ανάγκη είναι σπουδαίο πράγμα για την δημιουργία. Μάλιστα, έκανε κι έναν αστεϊσμό, καθώς δήλωσε ότι ο Γιώργος Αρμένης τον έπεισε να συμμετάσχει στην παράσταση, λέγοντάς του «έλα μωρέ, 15 κουστούμια». Όμως, όπως είπε ο κ. Μέτζικωφ, τα κουστούμια τελικά ήταν 115 και ότι κάπου το 100 χάθηκε στην πορεία.

Ως προς τους ηθοποιούς, η πρωταγωνίστρια Φωτεινή Μπαξεβάνη δήλωσε ότι αρχικά φοβόταν το ρόλο, θεωρώντας ότι δεν έχει πολλά κοινά με τη Σουσού, αλλά στην πορεία την λάτρεψε. Χαρακτήρισε την ηρωίδα του Ψαθά καταπληκτικό άνθρωπο κι ευχήθηκε να μπορέσει το κοινό να το δει αυτό. Όπως είπε η ηθοποιός, η Σουσού ήθελε να έχει μία καλύτερη ζωή και το ονειρεύεται, ενώ όταν τα χάνει όλα, έχει μία φοβερή αξιοπρέπεια.

Ο Κώστας Σάντας ερμηνεύει τον σύζυγο της Μαντάμ Σουσού, τον Παναγιωτάκη. Σύμφωνα με τον ηθοποιό ο χαρακτήρας που ερμηνεύει έχει το γνώθι σ’ αυτόν. «Δεν θέλω να είμαι Λόρδος. Θέλω να είμαι όπως με έφτιαξε ο Θεός», είναι το «μότο» του ήρωα. Κι αν ο Παναγιωτάκης ζει τη ζωή του μέσα από την απλότητα, ο Καντακουζηνός, ο επόμενος σύζυγος της Σουσού, τον οποίο ερμηνεύει ο Βασίλης Ευταξόπουλος, είναι το εντελώς αντίθετο. «Ό,τι είναι σημαντικό για τον Παναγιωτάκη, είναι ασήμαντο για τον Καντακουζηνό.» δήλωσε ο κ. Ευταξόπουλος.

Στη συνέντευξη τύπου μίλησε και η κόρη του Δημήτρη Ψαθά, η κ. Μαρία Ψαθά. Η κ. Ψαθά υπογράμμισε ότι η μαντάμ Σουσού ήταν υπαρκτό πρόσωπο, όπως και πολλοί χαρακτήρες, τους οποίους ο πατέρας της είχε δημιουργήσει, όπως το στραβόξυλο ή η χαρτοπαίχτρα και ο Φον Δημητράκης. Μίλησε με παράπονο για το γεγονός πως όσο ζούσε ο Ψαθάς, οι πύλες του κρατικού θεάτρου ήταν κλειστές για τα έργα του, ενώ έκλεισε με μια φράση του αείμνηστου Ντίνου Ηλιόπουλου: «Δεν χρειάζεται να περιμένω άλλα 2000 χρόνια, για να πω Αριστοφάνης- Ψαθάς.»

Για τις τιμές των εισιτηρίων τονίσθηκε πως καταβλήθηκε προσπάθεια να είναι λογικές, για μία μεγάλη παραγωγή, με 22 ηθοποιούς, που έρχονται από τη Θεσσαλονίκη. Ξεκινούν από 12 ευρώ και φτάνουν ως τα 24 ευρώ.

Με αφορμή την παράσταση της «Μαντάμ Σουσούς» στην Αίθουσα Αντιγόνη και τη συμπλήρωση 33 χρόνων από το θάνατο του Δημήτρη Ψαθά, στο Φουαγιέ του «ΘΕΑΤΡΟΝ» θα λειτουργεί  έκθεση φωτογραφίας με ανέκδοτο υλικό  από την ιστορία της Σουσούς, τη ζωή και το έργο του συγγραφέα της. Η έκθεση, την οποία επιμελείται η κα Λένα Νίτσου Ψαθά, περιλαμβάνει ανέκδοτες ιστορικές φωτογραφίες από τα θεατρικά ανεβάσματα της «Μαντάμ Σουσούς» καθώς και μεγάλες στιγμές από τη ζωή του Δημήτρη Ψαθά από τις αναγνώσεις, τις πρόβες αλλά και τις πρεμιέρες των έργων του, με τα μεγαλύτερα ονόματα του ελληνικού θεάτρου και κινηματογράφου. Μεταξύ άλλων, ο θεατής θα γνωρίσει όλες τις αγαπημένες πρωταγωνίστριες του Δημήτρη Ψαθά που ζωντάνεψαν την περιλάλητη ηρωίδα του σε σπάνιες στιγμές. Όλες οι φωτογραφίες προέρχονται από το αρχείο της οικογένειας του Δημήτρη Ψαθά.

ΤΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΜΑΝΤΑΜ ΣΟΥΣΟΥ

Η «Μαντάμ Σουσού» αποτελεί το μοναδικό ανέκδοτο θεατρικό κείμενο του Ψαθά που γράφτηκε το 1942 και παρουσιάστηκε για πρώτη φορά από την κυρία Κατερίνα –Κατερίνα Ανδρεάδη– (Σουσού) και τον Αιμίλιο Βεάκη (Παναγιωτάκη), με τον Σπύρο Μουσούρη στο ρόλο του Καντακουζηνού. Η παράσταση σημείωσε πρωτοφανή θρίαμβο μέσα στην ιταλογερμανική κατοχή. Το ρόλο της Σουσούς στο θέατρο ερμήνευσαν επίσης η Μαίρη Αρώνη (1946) και η Άννα Παναγιωτοπούλου (1998), στον κινηματογράφο η Μαρίκα Νέζερ (1948), στο ραδιόφωνο η Γεωργία Βασιλειάδου (1950) και στην τηλεόραση η Άννα Παϊταζή (1972) και η Άννα Παναγιωτοπούλου (1983). Εκτός από τον Αιμίλιο Βεάκη, εξίσου σπουδαίοι ηθοποιοί ερμήνευσαν και το ρόλο του Παναγιωτάκη: Κώστας Ραυτόπουλος (1946), Βασίλης Λογοθετίδης (1948), Ιάκωβος Ψαρράς (1972), Θανάσης Παπαγεωργίου (1982) και Σταύρος Παράβας (1998).

Ο Δημήτρης Ψαθάς παρουσίασε τη «Μαντάμ Σουσού» αρχικά ως ευθυμογράφημα σε συνέχειες στις στήλες του προπολεμικού εβδομαδιαίου περιοδικού «Θησαυρός» (1939-1941) με τίτλο «Βίος και πολιτεία της Μαντάμ Σουσούς». Αργότερα έκανε μία συρραφή των αυτοτελών περιπετειών της και την εξέδωσε σε βιβλίο (1941), κατόπιν έγραψε το θεατρικό έργο (1942) και ακολούθησε η κινηματογραφική ταινία (1948) που δεν σώζεται στις μέρες μας. Στη συνέχεια, στις αρχές της δεκαετίας του ΄50 η «Μαντάμ Σουσού» παρουσιάστηκε στο ραδιόφωνο από τη Γεωργία Βασιλειάδου, για να ακολουθήσει το γνωστό τηλεοπτικό σίριαλ σε σενάριο πάντα του ίδιου του συγγραφέα (1972 και 1986). Ως βιβλίο και θεατρικό έργο μεταφράστηκε και παίχτηκε σε πολλές χώρες του εξωτερικού, πάντα με την ίδια επιτυχία.

Γιώργος Σμυρνής