Πολλοί θεωρούν ότι το στυλ και η δομή του κεντρικού δελτίου ειδήσεων ενός μεγάλου καναλιού είναι αντιπροσωπευτικά του γενικότερου προφίλ του. Έτσι, για πολλά χρόνια, και όχι απαραίτητα με βάση αντικειμενικά κριτήρια, το MEGA ήταν συνώνυμο του κύρους, το STAR της ελαφρότητας, ο ΑΝΤ1 των τηλε-προσωπικοτήτων, ο ALPHA και το ALTER της λαϊκότητας, και όλα αυτά, κυρίως με βάση την εντύπωση που έδιναν οι ειδήσεις τους (δεν βάζω στην σύγκριση και παράθεση και τον ΣΚΑΪ, επειδή λόγω νεαρής ηλικίας -τουλάχιστον όσον αφορά στην τρέχουσα μορφή και λειτουργία του- είναι ανόμοιο αντικείμενο). Η επέλαση της μόδας των «τηλε-παραθύρων» και των «μονοθεματικών» δελτίων, για ένα διάστημα είχε εξαλείψει σε μεγάλο βαθμό τις διαφορές, μέχρι που ενέσκυψε η μεγάλη κρίση στα media, και οι ανακατατάξεις επέφεραν και πάλι διαφοροποιήσεις. Τα μεγάλα ιδιωτικά κανάλια που υποτίθεται, τουλάχιστον, ότι εστιάζουν πρωτίστως στην πολιτική ειδησεογραφία ακολουθώντας ένα σταθερό πλάνο στον τρόπο με τον οποίο παρέχουν ενημέρωση, ήταν ανέκαθεν το MEGA και ο ΑΝΤ1.
Το MEGA σε γενικές γραμμές εξακολουθεί να εφαρμόζει την τακτική των «τηλεπαραθύρων», έχοντας καταστήσει το κεντρικό του δελτίο ειδήσεων ένα υβρίδιο μεταξύ «καθαρής» ενημέρωσης και μαγκαζίνο πολιτικού σχολίου και συνεντεύξεων. Από την άλλη πλευρά, ο ΑΝΤ1, που επίσης εφάρμοζε έναν παρόμοιο τρόπο ενημέρωσης, πριν από δύο χρόνια αποφάσισε να αλλάξει γραμμή και να εγκαταλείψει αυτό το μοντέλο, υιοθετώντας τον πιο «παραδοσιακό» και ορθολογικό τρόπο παρουσίασης ειδήσεων. Στην συνέντευξη Τύπου για την παρουσίαση του -τότε- νέου προγράμματος, και με την μεταγραφή της Μαρίας Χούκλη να αποτελεί σαφώς «ατού», θυμάμαι τον γενικό διευθυντή ειδήσεων του καναλιού, Στρατή Λιαρέλλη, να υπερθεματίζει και να προβάλλει το νέο αυτό μοντέλο σαν ένα από τα βασικότερα ανανεωτικά χαρακτηριστικά του ΑΝΤ1, ως στοιχείο «ανωτερότητας» και συγκριτικό πλεονέκτημα, δεδομένου επιπλέον και του ότι τόσο στις ακαδημαϊκές συζητήσεις για τα media όσο και από πλευράς κοινού, ασκείται συχνή κριτική για την ποιότητα των δελτίων ειδήσεων που μας προσφέρεται, η οποία, από τη στιγμή που ακόμα ένα πολύ μεγάλο μέρος του ελληνικού πληθυσμού ενημερώνεται κυρίως από την τηλεόραση, είναι καθοριστική για τη διαμόρφωση της κοινής γνώμης.
Παρακολουθώντας λοιπόν σποραδικά μέσα στην τρέχουσα σαιζόν αυτό το «νέο» μοντέλο που εφαρμόζει ο ΑΝΤ1, ήρθα σε σύγχυση… Η έναρξη του δελτίου είναι η ενδεδειγμένη: κάθε είδηση προαναγγέλλεται από τον κεντρικό παρουσιαστή και στη συνέχεια ακολουθεί το ρεπορτάζ. Συνήθως κάποιος σχολιαστής που βρίσκεται στο ίδιο στούντιο ή σε κάποιο άλλο, κάνει ένα σύντομο σχόλιο για το «μεγάλο» θέμα επικαιρότητας, για να συνεχιστεί έπειτα κανονικά στο ίδιο μοτίβο το δελτίο. Εκτός από ειδήσεις επικαιρότητας, ενίοτε παρουσιάζονται και αποκλειστικά θέματα-ρεπορτάζ-έρευνες. Μέχρι εδώ θεωρητικά όλα ακούγονται τέλεια για ένα σοβαρό, 50λεπτο, περίπου, δελτίο, που οραματίζεται ως ιδανικό κάθε σώφρων τηλεθεατής. Όμως ενώ το πλάνο είναι σε γενικές γραμμές «σωστό», στην εκτέλεση χωλαίνει…
Αντιπαρέρχομαι το ότι ορισμένες φορές το ύφος των σχολιαστών μού φαίνεται υπερβολικά πατροναριστικό (άλλο «άποψη» και άλλο «μάθημα», δεν θέλω να μου κάνει κανείς «μάθημα», ειδικά σε ένα δελτίο ειδήσεων), και προχωράω στις σίγουρα προβληματικές παραμέτρους:
– Ορισμένες «σοβαρές» ειδήσεις παρουσιάζονται «τραγουδιστά», με σκωπτικό λόγο και τόνο, σαν να επρόκειτο αυτό να τους δώσει μεγαλύτερη έμφαση ή να κάνει τον τηλεθεατή να ευθυμήσει. Μάλιστα κάποιες φορές ο λογοτεχνικός οίστρος του συντάκτη ξεφεύγει σε βαθμό που τελικά ο τηλεθεατής αποπροσανατολίζεται και δεν καταλαβαίνει ποια είναι η είδηση (σχολή Μένιου Σακελλαρόπουλου). Ένας συντάκτης είχε καταφέρει να συνδυάσει είδηση με την παραβολή των μωρών παρθένων και μάλιστα είχε “ευτυχήσει” να διανθιστεί το ρεπορτάζ του με σκηνές από κάποια τηλεοπτική θρησκευτική παραγωγή με το συγκεκριμένο θέμα, με βιβλικές παρθένες που έτρεχαν ατάκτως, κάτι που έκανε ακόμα πιο γελοία την παρουσίαση. Δις ιζ δε νιούζ, όχι μεσημεριανό. Έτσι είναι σαν να αντιμετωπιζόμαστε σαν ελαφρόμυαλοι που έχουν ανάγκη μια πιο δημιουργική παρουσίαση για να «χωνέψουν» την πραγματικότητα.
– Τα ρεπορτάζ μιας σειράς ειδήσεων, καθεμιά από τις οποίες έχει προλογιστεί ξεχωριστά, εκφωνούνται από το ίδιο πρόσωπο. Κάτι τέτοιο «ισοπεδώνει» το μέρος αυτό του δελτίου στη συνείδηση ή το υποσυνείδητο του τηλεθεατή, καθώς στερεί από την κάθε είδηση την απαιτούμενη “ζωντάνια” που εξασφαλίζουν οι εναλλαγές, και τις κάνει να μοιάζουν με κομμάτι του ίδιου ντοκυμαντέρ.
– Το «δεύτερο» μέρος του δελτίου περιλαμβάνει και lifestyle ειδήσεις, κάτι που δεν είναι απαραίτητα κακό, αφού ο σύγχρονος πολίτης του κόσμου πρέπει να έχει μια σφαιρική γνώση όλων των τομέων της επικαιρότητας. Όμως η επιλογή των lifestyle ειδήσεων ακολουθεί τις περισσότερες φορές την κουτσομπολίστικη και “trashy” οδό, καθώς αντί να προβάλλονται πραγματικά ενδιαφέροντα νέα της showbiz καθαυτής, η προσοχή εστιάζεται συνήθως στις προσωπικές ζωές των celebrities. Σε μία από τις περιπτώσεις όπου δεν επρόκειτο για celebrities gossip, προβλήθηκε ένα βίντεο από το YouTube, με μια παρέα κοριτσιών από ανατολική χώρα, που έκαναν τη βόλτα τους μέσα σε αυτοκίνητο τραγουδώντας και αλλάζοντας σέξι εμφανίσεις. Στην εκφώνηση δεν κατέστη σαφές αν τα κορίτσια ανήκαν σε κάποιο συγκρότημα ή αν απλά έκαναν την πλάκα τους. Όσο κι αν έγειρα την οθόνη για να «πέσει» το υπόλοιπο της είδησης που ίσως δεν έβλεπα και που θα δικαιολογούσε την προβολή αυτού του θέματος, δεν «έπεσε» τίποτα και εγώ έμεινα με την απορία, καθώς η είδηση δεν ήταν ούτε σοκαριστική ούτε διασκεδαστική, ούτε αρκετά ενδιαφέρουσα ακόμα και για άρρενες…
Έχω πετύχει και ειδήσεις με πλάνα γυμνού (ακόμα και για θέματα που δεν το απαιτούν – αλλά εδώ ο άλλος συνδύασε είδηση με τις μωρές παρθένες, και δεν θα βάλουμε γυμνό όταν μιλάμε για μόδα και μοντέλα;), χωρίς μέριμνα να καλυφθούν τα επίμαχα σημεία όπως γίνεται συνήθως σε ενημερωτικές εκπομπές, και χωρίς την απαραίτητη σήμανση στο πάνω δεξιά μέρος της οθόνης. Σε άλλο «ανάλαφρο» θέμα, με μοντέλα της Victoria’s Secret, το μήνυμα ήταν περίπου ότι επιστρέφουν τα «χυμώδη» μοντέλα και πρότυπα, σαν αυτά της γνωστής εταιρείας εσωρούχων. Μόνο που στα πλάνα που προβλήθηκαν, τα συγκεκριμένα μοντέλα ήταν ο ορισμός τής, υγιούς και όμορφης μεν, «στέκας» δε, με εξαίρεση το σημείο του στήθους, που προφανώς ήταν αρκετό για τον συντάκτη ώστε να χαρακτηρίσει τα μοντέλα «χυμώδη» (μάλιστα στο εξωτερικό έχει σχολιαστεί κατά κόρον το ότι η τελευταία φουρνιά μοντέλων της εν λόγω εταιρείας απαρτίζεται από τις πιο αδύνατες κοπέλες που είχε ποτέ). Δηλαδή προκειμένου να δείξουμε μοντέλα με εσώρουχα, λέμε ό,τι να ‘ναι, κι ας είναι προφανής η ανακρίβεια των λεγομένων μας! Σε πολλές από τις lifestyle ειδήσεις πάντως, είναι χαρακτηριστικό το αμήχανο ύφος των παρουσιαστών, ειδικά της Μαρίας Χούκλη, όταν προλογίζουν τέτοιες φούσκες…
– Και περνάμε και στην «πάσα» για τα αθλητικά. Χωρίς την απλή σήμανση αλλά με σύντομο διάλογο των παρουσιαστών. Απορώ γιατί υπάρχει ακόμα αυτή η πρακτική. Θα έπρεπε να «απαγορευτεί» διεθνώς, εκτός αν αυτά τα «σκετσάκια» ήταν εντελώς αυθόρμητα ή πραγματικά χιουμοριστικά. Γενικά η εισαγωγή με ερωταποκρίσεις μεταξύ των δύο παρουσιαστών φαντάζει σήμερα τόσο στημένη και ανούσια όταν αυτοί δεν λειτουργούν αυθόρμητα και ευρηματικά, που όχι μόνο δεν πείθει, αλλά επιπλέον ενοχλεί τον σύγχρονο τηλεθεατή, που έχει πάψει εδώ και χρόνια να τη θεωρεί μοντερνιστικό στοιχείο.
Το δελτίο ειδήσεων του ΑΝΤ1, λοιπόν, παρά τις «καλές» προθέσεις, έχει κρίση ταυτότητας. Δεν έχει αποφασίσει ακριβώς ποιο είναι το κατ’ εξοχήν target group του και ποιο είναι το στίγμα του, με αποτέλεσμα προς το παρόν να φαντάζει «μία με απ’ όλα», και να μην φτάνει μία Μαρία Χούκλη για να ξεχωρίσει καθαρά από τα υπόλοιπα. Και όσοι από εμάς θέλουμε ακόμα να βλέπουμε κάποιες στιγμές τηλεόραση, έχουμε ανάγκη να δούμε ουσιαστικές βελτιώσεις και ριζικές αλλαγές σχεδόν απ’ όλα τα κανάλια, ειδικά όσον αφορά στα δελτία ειδήσεων, που είναι ένα τηλεοπτικό προϊόν η ουσία και αποστολή του οποίου έχει παρερμηνευθεί ή παραβλεφθεί από τα περισσότερα ελληνικά κανάλια.
