Νότης Μαυρουδής: “Για άλλη μια φορά, η Ελλάδα θα τροφοδοτήσει τη λαϊκή πλευρά τής μουσικής”

– Έχοντας συμπληρώσει 50 χρόνια στον χώρο της μουσικής, τι σας δίνει σήμερα την μεγαλύτερη ικανοποίηση; Η εκπλήρωση των καλλιτεχνικών οραμάτων σας, η επαφή με το κοινό, κάτι άλλο, όλα μαζί;

Η εκπλήρωση των καλλιτεχνικών οραμάτων δεν θα έρθει ποτέ γιατί δεν τελειώνουν ποτέ. Η επαφή με το κοινό είναι ένα βάλσαμο, ειδικά όταν βλέπω να υπάρχει μετά από τόσα χρόνια με ένα έργο που φρόντισα να μη μπει ποτέ στο χώρο του λαϊκισμού και της φθηνής αγοράς. Υπάρχει η ικανοποίηση της αποδοχής σε διάφορες μορφές της δισκογραφίας και των ζωντανών εμφανίσεων. Η κιθάρα και τα τραγούδια μου έχουν φροντίσει να συναναστραφώ με στιχουργούς, τραγουδιστές και τραγουδίστριες, μουσικούς, παραγωγούς, ανθρώπους του θεάτρου, έναν κόσμο της δημιουργίας που μου έδωσε «τροφή» και νερό για να πορευτώ… Όμως, τα 50 χρόνια δεν είναι τίποτ’ άλλο από ένας αριθμός. Η συνέχειά του θα είναι εξαιρετικά ενδιαφέρουσα, αφού -όπως λένε- είναι και η εποχή της ωρίμανσης… Εξάλλου, πέρα από τα καλλιτεχνικά, ας μην προσπεράσουμε το οικογενειακό και φιλικό μου περιβάλλον, που παίζει ουσιαστικό ρόλο σ’ αυτή τη διαδρομή.

 
-Έχετε ασχοληθεί με όλες τις πλευρές της μουσικής, από κιθαρίστας, μέχρι εκδότης μουσικού περιοδικού, αρθρογράφος, ραδιοφωνικός παραγωγός. Επιπλέον διατηρείτε προσωπικό blog και διαδικτυακό ραδιόφωνο, και πολιτεύεστε από το 2009. Όλοι αυτοί οι ρόλοι και οι αναζητήσεις προέκυπταν ως έντονη εσωτερική ανάγκη και επιθυμία ή απλά ήταν γέννημα των εκάστοτε συγκυριών;

Καμία συγκυρία. Οι αναζητήσεις μου πάντοτε είχαν και έχουν πνευματικά κίνητρα. Επίσης, δεν έψαξα ποτέ μου κάποια «ευκαιρία» για να χωθώ στην πολιτική. Δεν είχα καμία τέτοιου είδους φιλοδοξία και δεν καταχράστηκα γνωριμίες που είχα άφθονες. Πέρασα από κομματικούς μηχανισμούς, είδα και απήλθα. Μου πήρε κάποια χρόνια να αντιληφθώ πως δεν μπορώ να συγχρωτιστώ με αυτούς τους μηχανισμούς και αποχώρησα. Από τους μηχανισμούς, όχι από τους πολιτικούς προβληματισμούς. Δεν πολιτεύομαι από το 2009. Ανέκαθεν ήμουν και είμαι παιδί τής Αριστεράς και από μικρό παιδί με απασχολεί το πολιτικό γίγνεσθαι και η πορεία της κοινωνίας μας, σε σχέση με την αισθητική που διαμορφώνεται, και είναι αυτό που πολλές φορές επηρεάζει τον προσανατολισμό της δικής μου αισθητικής. Τώρα, ως παρατηρητής, στοχάζομαι με λιγότερες συναισθηματικές εξαρτήσεις και μπορώ να θυμώνω ακόμα και με τον εαυτό μου που προσποιούμουν πως δεν έβλεπα κάποια πράγματα. Ωστόσο, εξακολουθώ να υπερασπίζομαι πως η παλαιότερη Αριστερά, για μένα, ήταν το μεγαλύτερο σχολειό της ζωής… 
Διαθέτω blog και site που μου δίνουν την ευκαιρία να ορθώνω τον δικό μου λόγο, μέσα στην αλλοπρόσαλλη διακίνηση των ιδεών. Όποιος ψάχνει, με βρίσκει και με διαβάζει.

– Έχετε σπουδάσει σε Ελλάδα και εξωτερικό, και εδώ και πολλά χρόνια είστε και ο ίδιος δάσκαλος. Πώς βλέπετε το επίπεδο της μουσικής παιδείας στην Ελλάδα, τόσο των επαγγελματιών του χώρου όσο και του κοινού; Τι πιθανότητες εξέλιξης και επιτυχίας πιστεύετε πως έχει σήμερα ένας αξιόλογος νέος καλλιτέχνης στη χώρα μας;

Νέοι αξιόλογοι καλλιτέχνες πάντα θα υπάρχουν. Είναι νομοτέλεια αυτό. Το θέμα είναι το πώς, με ποια μορφή θα βγουν στην επιφάνεια. Σε ποια αγορά θα ευδοκιμήσουν και με ποιο αντάλλαγμα θα πάρουν τις ευκαιρίες που θα τους δοθούν… Το βλέπουμε όλοι: η τηλεοπτική αγορά είναι σχεδόν «απαγορευτικός χώρος» για όσους οραματίζονται μια σοβαρή κατάθεση δημιουργικών σκέψεων. Μην επαναλάβω κι εγώ τις δικαιολογημένες μουρμούρες για την κιτς τηλεόραση και για το κουτόχορτο που προσφέρει καθημερινά. Να ελπίσουμε να αντιδράσει τουλάχιστον η κρατική; Μακάρι, αλλά πόσες τρύπες να μπαλώσει; Να αναφερθώ στα ραδιόφωνα; Και πάλι τα κρατικά μπορούν να εξαιρεθούν από τον κανόνα της ευτέλειας. Αναφέρομαι από την άποψη της καλλιτεχνικής προσφοράς. Να επαναπαυτούμε αποκλειστικά στο διαδίκτυο; Δεν ξέρω αν θα ήταν η λύση, καθώς θα έπρεπε -κατά τη γνώμη μου- και τα άλλα ΜΜΕ να έπαιζαν ουσιαστικό ρόλο στην σύγχρονη κουλτούρα και τον πολιτισμό.
Πώς όμως μπορούν να διαμορφωθούν οι νεότερες γενιές; Σε ποια εκπαιδευτικά κύτταρα; Ποιες πηγές γνώσης θα στρατευθούν για να δώσουν σε ένα νέο κοινό που αγωνιά να βρεθεί μέσα σε έναν σύγχρονο πολιτισμό της γνώσης και της μάθησης; Και επειδή αναφερθήκατε στη «Μουσική Παιδεία», πολύ φοβούμαι πως κάτι τέτοιο έπαψε πλέον να υπάρχει… Η μόνη ελπίδα είναι οι κατά περιπτώσεις μαθητείες δίπλα σε φωτισμένους δασκάλους και όχι σε συστήματα και ωδειακές πρακτικές, γιατί βρίσκονται όλα αυτά στο χείλος της κατάρρευσης…
Για άλλη μια φορά, η Ελλάδα θα τροφοδοτήσει τη λαϊκή πλευρά τής μουσικής, η οποία θα βασιστεί στην ανάγκη του απλού κόσμου να διατηρήσει τις όποιες εναπομείνασες παραδόσεις μας, που σε παλαιότερες περιόδους μπορούσαν να λειτουργήσουν λυτρωτικά, όχι όμως και στην παγκοσμιοποιημένη εποχή των υπολογιστών και του διαδικτύου. Στην Ελλάδα, που αδυνατεί να διατηρήσει ορχήστρες και μουσικούς οργανισμούς, το μέλλον των νέων (και όχι μόνο) είναι τουλάχιστον θολό…

– Από τον τελευταίο σας δίσκο («Στου χρόνου τις καταπακτές»), «παρελαύνει» πλήθος καθιερωμένων, αγαπημένων, αλλά και νέων καλλιτεχνών. Εκτός από προφανείς μορφολογικές ομοιότητες ανάμεσα στα κομμάτια, υπάρχει κάποιο άλλο κοινό στοιχείο που τα συνδέει; Ποιον σύντομο χαρακτηρισμό θα δίνατε στην συγκεκριμένη δουλειά;

Νομίζω πως είναι τραγούδια που κρύβουν λιτά υλικά. Απλές φόρμες, οικείες μελωδίες με μη φλύαρες ορχήστρες. Αναδεικνύουν μια περήφανη μελαγχολία που είναι αναγκαία για να στηρίξεις ένα τραγούδι. Οι φωνές δεν είναι τυχαία επιλεγμένες. Η κάθε μια υποστηρίζει το δικό της ύφος και αναζητάει τον λυρισμό που ενυπάρχει στο στίχο. Δεν είναι και πολύ σωστό να μιλάω εγώ για τα τραγούδια μου, αλλά είναι από τις φορές που είμαι έτοιμος να τα υπερασπιστώ, μια που μάτωσα για να τα ηχογραφήσω και να τα περιποιηθώ σαν μάνα τα μωρά της… Και επειδή η εποχή μας έχει ανάγκη από υλικά δεμένα με μνήμες, θεωρώ πως ένας τέτοιος δίσκος που συγκεντρώνει 10 ερμηνευτές, 7 στιχουργούς, 15 μουσικούς, που κρύβει στις καταπακτές του τόσα κοινά μυστικά, τόσα μηνύματα και μνήμες, δεν πρέπει να περάσει απαρατήρητος…

– Πρόκειται για έναν δίσκο τον οποίο αυτοχρηματοδοτήσατε και για τη δημιουργία του οποίου έχετε δηλώσει ότι περάσατε τις πιο ευτυχισμένες δισκογραφικές σας στιγμές. Βλέπετε το μέλλον της μουσικής να εξελίσσεται με παρόμοιες αυτόνομες και ανεξάρτητες πρακτικές, ή ακόμα και το «τέλος» των δισκογραφικών εταιρειών;

Το γεγονός πως έχει αλλάξει το δισκογραφικό τοπίο, είναι αναμφισβήτητο. Παρατηρήστε γύρω σας. Και οι εφημερίδες, τα περιοδικά, γενικώς τα ΜΜΕ, όλα αλλάζουν μορφή και χαρακτήρα, προσαρμοσμένα στις ανάγκες τής εποχής και στην πάσης φύσεως λιτότητα. Όλοι, ανεξαιρέτως, θα ηχογραφούν κάτω από διαφορετικές συνθήκες. Θα μοιάζουμε -όλοι- σαν τα νέα παιδιά που αγωνιούν να δουν τα τραγούδια τους να εκδίδονται σε δίσκο… Το θυμάμαι αυτό το συναίσθημα όταν κι εγώ έβγαζα το πρώτο μου δισκάκι (45 στροφών) το 1964… Τώρα, με όσες δισκογραφικές έχουν απομείνει, πάντως ανίσχυρες να υποστηρίξουν ένα καινούργιο δισκογραφικό υλικό, όταν το διαδίκτυο γίνεται «στέγη» των νέων κυρίως μουσικών, όταν το χρήμα δεν υπάρχει, όταν η ανεξαρτησία των δισκογραφικών παραγωγών έχει πλέον καταλήξει να υποστηρίζει την αισθητική αντίληψη που πρυτανεύει, εύλογα λέμε πως μια άλλη εποχή έχει ήδη ανατείλει! Καλύτερη ή χειρότερη, ο χρόνος θα το δείξει. Πάντως γεγονός είναι πως υπάρχει ελπίδα να ξεπεράσουμε τις παραμορφώσεις που προκλήθηκαν από την πολύχρονη υπεροψία της δισκογραφικής εξουσίας. Προχειρότητες, λαϊκισμοί, προβληματικές επιλογές, άσκοπο ξόδεμα χρήματος, προβολή πολλών ανάξιων, είναι λίγα από τα στραβά που έσπρωξαν προς τα κάτω το ποιοτικό επίπεδο της ελληνικής τραγουδοποιίας. Τι θα ακολουθήσει; Θα εξυγιανθεί η δισκογραφία, όλα θα πάνε καλά από δω και πέρα; Ας ελπίσουμε πως αυτό το όνειρο, αν και πολύ αισιόδοξο, μπορεί να πραγματοποιηθεί…

– Τι ακολουθεί για εσάς μετά τις εμφανίσεις σας στο Half Note;

Συναυλίες σε διάφορα σημεία της Ελλάδας μέσα στο καλοκαίρι. Προετοιμασία για την έκδοση ενός βιβλίου, σε μορφή λεξικού, με περιεχόμενο ένα Παγκόσμιο Μουσικό Χρονολόγιο (Εκδ. Ιανός), και ενός άλλου βιβλίου για το ελληνικό τραγούδι (Εκδ. Γαβριηλίδης). Πάντοτε υπάρχουν σκέψεις που μπαίνουν σε διαδικασία προετοιμασίας. Εύχομαι να μην στερέψω ποτέ…