Yonath: «Η χειμερία νάρκη της αρκούδας, το Έβερεστ, τα ριβοσώματα και τα αντιβιοτικά»
Τη Δευτέρα 21 Μαίου στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών,θα φιλοξενηθεί η βραβευμένη με Νόμπελ Χημείας Ada Yonath, διακεκριμένη ερευνήτρια στον τομέα της δομικής βιολογίας, καθηγήτρια στο Ινστιτούτο Ουάιζμαν στο Ισραήλ.
Η ισραηλινή ερευνήτρια αποκρυπτογράφησε τη δομή και τους μηχανισμούς δράσης των ριβοσωμάτων (μονάδες παραγωγής των κυτταρικών πρωτεϊνών), ανακάλυψη πολύ σημαντική για την εξέλιξη των αντιβιοτικών νέας γενιάς. Παρακινημένη από την παράδοξη συμπεριφορά των ριβοσωμάτων, κατά την διάρκεια της χειμερίας νάρκης των αρκούδων, η Ada Yonath έφτασε να ανακαλύψει πώς πολύ μικρού μεγέθους αντιβιοτικά παραλύουν τα ριβοσώματα, εξαλείφοντας κατά συνέπεια και μολυσματικά βακτήρια. Στη διάλεξή της θα περιγράψει βήμα βήμα την δύσκολη έρευνά της, που η ίδια παρομοιάζει με μία ενθουσιώδη ανάβαση του όρους Έβερεστ.
H Αντα Ε. Γιόναθ γεννήθηκε το 1939 στην Ιερουσαλήμ και είναι καθηγήτρια στο ισραηλινό Ινστιτούτο
Επιστημών Ουάιζμαν. Το 2009 μοιράστηκε το Βραβείο Νόμπελ στη Χημεία με τον Βενκατραμάν
Ραμακρισάν από την Μεγάλη Βρετανία και τον Αμερικανό Τόμας Στέιτζ για την έρευνά που έκανε σχετικά με την δομή και την λειτουργία των ριβοσωμάτων. Η Γιόνατ είναι η τέταρτη κατά σειρά γυναίκα που κερδίζει το Βραβείο Νόμπελ Χημείας (συμπεριλαμβανομένης και της Μαρί Κιουρί) και η πρώτη από το 1964, όταν η Ντόροθι Κροούφουτ Χότζκιν κέρδισε το βραβείο.
Οι γονείς της Γιόνατ ήταν πολωνοεβραίοι που μετοίκησαν στο Ισραήλ ήδη το 1933. Παρά τις συνθήκες
ένδειας μέσα στις οποίες μεγάλωσε, οι γονείς της φρόντισαν να λάβει καλή μόρφωση. Μετά τον πρόωρο θάνατο του ραβίνου πατέρα της, η οικογένεια μετακόμισε για οικονομικούς λόγους στο Τελ Αβίβ, όπου η Άντα μπόρεσε να παρακολουθήσει το λύκειο δίνοντας ιδιαίτερα μαθήματα σε συμμαθητές της, αντί διδάκτρων.
Επιστρέφοντας στην Ιερουσαλήμ, φοίτησε στο Εβραϊκό Πανεπιστήμιο της πόλης, αποκτώντας Μπάτσελορ στην Χημεία και Μάστερ στην Βιοχημεία. Το 1968 απέκτησε και τον διδακτορικό τίτλο της από το Ινστιτούτο Επιστημών Ουάιζμαν. Συνεχίζοντας την καριέρα της, εργάσθηκε για τα δύο μεταδιδακτορικά της στα πανεπιστήμια Carnegie Mellon και ΜΙΤ, όπου είχε την τύχη να συνεργασθεί με τον μετέπειτα κάτοχο Νόμπελ Χημείας William N. Lipscomb, Jr. Κατά την επιστροφή της στο Ισραήλ, ίδρυσε το πρώτο εργαστήριο κρυσταλλογραφίας πρωτεϊνών. Κατά τα επόμενα έτη συνεργάστηκε με επιφανείς επιστήμονες και έκανε έρευνα σε κορυφαία ιδρύματα, όπως στο Max Planck Institute for Molecular Genetics του Βερολίνου, στο Πανεπιστήμιο του Σικάγου και στο DESY του Αμβούργου, παράλληλα με τις ερευνητικές της δραστηριότητας στο Ινστιτούτο Ουάιζμαν.
Η Άντα Γιόναθ είναι μέλος πολλών διεθνών επιστημονικών επιτροπών και έχει αποσπάσει, εκτός του Βραβείου Νόμπελ (2009) και πλήθος άλλων βραβείων, μεταξύ των οποίων ξεχωρίζουν το Ισραηλινό Βραβείο Χημείας (2002), το Βραβείο Wolf για την Χημεία (μαζί με τον G. Feher) (2006), το Βραβείο L’Oréal-UNESCO για τις Γυναίκες στην Επιστήμη (2008), καθώς και βραβεία επιφανών ιδρυμάτων, όπως του Ισραηλινού Ινστιτούτου Τεχνολογίας, της Χημικής Εταιρείας των Η.Π.Α., της International Protein Society, του Πανεπιστημίου της Ζυρίχης, του Πανεπιστημίου Κολούμπια και
