Σύλβια Λιούλιου: Ο “Λάμπρος” είναι το ποίημα που φέρει εγγεγραμμένη την έννοια του αδιεξόδου, της απελπισίας και των ερειπίων του ελληνικού πολιτισμού

Είναι η πρώτη σας συμμετοχή στο Φεστιβάλ Αθηνών και ήρθε σχετικά γρήγορα, μετά από μόνο δυο παραστάσεις που έχετε σκηνοθετήσει (Πελεκάνος, Μετέωρη Κυρία). Το περιμένατε; Τι σηματοδοτεί για εσάς αυτή η συμμετοχή;
Έχει ενδιαφέρον που λέτε «γρήγορα». Εσείς μετράτε τρεις παραστάσεις κι εγώ σκέφτομαι όλες τις προηγούμενες για τις οποίες δούλεψα πριν την πάρω απόφαση τη σκηνοθεσία. Σε κάθε περίπτωση το ήλπιζα. Η σκέψη μου για το «Λάμπρο» ήταν προς μια ερευνητική θεατρική κατεύθυνση και το Φεστιβάλ Αθηνών φαινόταν το ιδανικό πλαίσιο για να ευοδωθεί αυτή η απόπειρα. Κι έπειτα οφείλει κανείς, ιδίως στις μέρες μας, να αισθάνεται ευγνώμων για τις ευκαιρίες που του προσφέρονται.

Αποπλανήσεις, αιμομιξίες, αυτοκτονίες, καταραμένοι ήρωες. Είναι στοιχεία που υπάρχουν στο “Λάμπρο” του Σολωμού. Γιατί επιλέξατε αυτή την παράσταση;
Ο «Λάμπρος» είναι το ποίημα εκείνο που φέρει εγγεγραμμένη στη μορφή του την έννοια του αδιεξόδου, της απελπισίας και των ερειπίων του Ελληνικού πολιτισμού. Πιο πολύ από αυτή την αίσθηση μιας αναλογίας σε σχέση με τον παρόντα μας χρόνο καταπιάστηκα με αυτό το ποίημα.

Έχετε πάρει από το χειρόγραφο του “Λάμπρου” κάποιους στίχους που δεν έχουν εκδοθεί γιατί δεν είναι ολοκληρωμένοι και αποφασίσατε να τους εντάξετε στην παράσταση. Γιατί το κάνατε αυτό; Πως επηρεάζει τη δραματουργική εξέλιξη του έργου;
Σε συνεργασία με το Νίκο Παναγιωτόπουλο ενθέσαμε κάποιους στίχους ανάμεσα στα σπαράγματα που έχουν εκδοθεί, προκειμένου να προωθήσουμε λίγο την κατανόηση της αφήγησης αλλά και για λόγους καθαρά αισθητικούς. Κάποιοι από τους ημιτελείς στίχους έχουν τόσην ομορφιά, αυτήν την συγκινητική ομορφιά του τραύματος.

Η ιστορία αυτή του Σολωμού έχει τραγικό τέλος. Υπάρχουν συσχετισμοί με την κατάσταση που βιώνουμε σήμερα;
Δεν είμαι σίγουρη. Η έννοια της τραγικότητας στο ποίημα έχει μεγαλύτερη σχέση με τον ορισμό του τραγικού ήρωα, ως κάποιου που αστοχεί και κατά συνέπεια καταδικάζεται στην πτώση του. Τώρα, αν θέλει κανείς μπορεί να αφεθεί στους συνειρμούς σε σχέση με την έννοια της πτώσης…

Έχετε προσθέσει και έναν ακόμη ρόλο, αυτόν του «ποιητή». Τι προσφέρει αυτός ο ρόλος στην πλοκή της παράστασης;
Η παράστασή μας δεν βασίζεται τόσο στις αξίες του αναπαραστατικού θεάτρου. Αυτό που πιο πολύ μας απασχολεί είναι ο λόγος και τα συναισθηματικά φορτία που αυτός φέρει καταγεγραμμένα. Ένας άνδρας και μια γυναίκα αναλαμβάνουν να «ελευθερώσουν» τους στίχους του «Λάμπρου» μέσα σε έναν χώρο αφαίρεσης. Δεν έχουμε κάνει «διανομή» επομένως. Ένας άνδρας και μια γυναίκα έχουν αναλάβει να μας αφηγηθούν μιαν ιστορία. Θα μπορούσαν να είναι ο Λάμπρος και η Μαρία, ή ο ποιητής και μια από εκείνες τις μυστηριώδεις γυναίκες που περπατούν στην «ολόμαυρη ράχη» των Ψαρών.

Πέρα από την σκηνοθεσία έχετε ασχοληθεί και με την υποκριτική. Γιατί διαλέξατε τον δρόμο της σκηνοθεσίας;
Η υποκριτική για μένα ήταν ένα πολύ σύντομο διάστημα εξάσκησης και εμπειρικής κατανόησης της λειτουργίας του ηθοποιού. Ο στόχος ήταν ήδη από την αρχή η σκηνοθεσία.

Ποιος από τους δυο ρόλους είναι πιο απαιτητικός και ψυχοφθόρος;
Δεν ξέρω να σας πω συγκριτικά. Θαυμάζω απεριόριστα τους ηθοποιούς. Είναι ακραία ευάλωτοι. Οφείλει κανείς να τους προστατεύει όσο μπορεί.

Σαν άνθρωπος που έχει σπουδάσει σε Ελλάδα και Αγγλία, μπορείτε να εντοπίσετε διαφορές στον τρόπο αντιμετώπισης του θεάτρου;
Η μεγαλύτερή μας διαφορά βρίσκεται στο επίπεδο της παιδείας και της εκπαίδευσης. Στην Αγγλία το επίπεδο είναι ακόμη αρκετά υψηλό, μολονότι έχει κι εκεί αρχίσει να φθίνει. Το Αγγλικό θέατρο όμως είναι και πολύ βαθιά συντηρητικό και ως επί το πλείστον προσανατολισμένο προς την έννοια ενός ψυχαγωγικού θεάτρου. Στην Ελλάδα το πεδίο της ελευθερίας και της παραγωγικότητας της σκέψης είναι πολύ πιο ευρύ.

Ποια είναι τα επόμενα σχέδιά σας;
Θα προσπαθήσω να συνεχίσω τη συνεργασία μου με κάποιους ανθρώπους που με συγκινούν και που φαίνεται να προσανατολιζόμαστε προς έναν κοινό θεατρικό δρόμο.

Η παράσταση “Λάμπρος, Ζακύνθου αρ. 12” παρουσιάζεται στην Πειραιώς 260 στις 3 και 4 Ιουλίου στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών 2012