Διονύσης Γραμμένος: -Επέλεξα το concerto του Mozart για το Ηρώδειο, γιατί είναι ένα αριστούργημα όπως τα αρχαία μνημεία μας!

Αν και ο Διονύσης Γραμμένος ζει και εργάζεται στο εξωτερικό, επιστρέφει στην Αθήνα στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών, για να μας παρουσιάσει το κονσέρτο KV622 του W.A. Mozart στο Ηρώδειο στις 5 Ιουλίου. Με αφορμή αυτή την σημαντική συναυλία, ο  Διονύσης Γραμμένος μας μίλησε για την αγάπη του για την Ελλάδα, το δέος που του προκαλούν τα αρχαία μνημεία αλλά και η ιδιοφυΐα του Mozart αλλά και το Φεστιβάλ Τεχνών Κέρκυρας στο οποίο συμμετέχει ως καλλιτεχνικός διευθυντής. 

-Θεωρείτε τον εαυτό σας περισσότερο σολίστα ή μαέστρο και τι σας αρέσει περισσότερο;
Δεν μπορώ να πω ότι κάτι μου αρέσει περισσότερο, μιας και είναι  ξεχωριστός ο ρόλος σε αυτές τις δύο περιπτώσεις. Θεωρώ τον εαυτό μου μουσικό και δεν κάνω ποτέ μια τέτοια διάκριση. Κοινό βέβαια και στις  δύο περιπτώσεις είναι η μουσική σκέψη, που γίνεται ήχος είτε μέσω του κλαρινέτου είτε μέσω τις ορχήστρας. Η διαφορά βρίσκεται στο ρεπερτόριο και στις δυνατότητες που έχει κανείς να εξερευνήσει τη μουσική μεγάλων συνθετών. Το ρεπερτόριο του κλαρινέτου είναι κάπως περιορισμένο, ενώ της ορχήστρας ανεξάντλητο. Το πάθος μου για τη συμφωνική μουσική και για τα έργα των μεγάλων, όπως ο Mahler, ο Bruckner, o Brahms, o Tchaikovsky με οδήγησε στο να ξεκινήσω να διευθύνω. Είναι πραγματικά αριστουργήματα οι συμφωνίες αυτών και μέσω του κλαρινέτου δεν θα
μπορούσα να τις προσεγγίσω.

– Κατάγεστε από την Κέρκυρα. Για ιστορικούς λόγους τα Επτάνησα είχαν μεγαλύτερη επαφή με την δυτική πολιτιστική παράδοση από την υπόλοιπη ελληνική επικράτεια. Θεωρείτε ότι αυτό επηρέασε σε κάτι την πορεία σας στη μουσική ή θα ήταν το ίδιο, αν είχατε γεννηθεί σε οποιοδήποτε άλλο μέρος της Ελλάδας;
Φυσικά, γι’ αυτό και θεωρώ μεγάλη τύχη το ότι κατάγομαι από την Κέρκυρα. Πέρα από την ομορφιά του τοπίου της είναι γεμάτη με μουσική. Αυτό το αισθάνθηκα σε πολύ μικρή ηλικία όπου και ζήτησα από τους γονείς μου να ξεκινήσω σε μια φιλαρμονική, ώστε κάποια στιγμή να γίνω και εγώ μέλος της μπάντας! Ήταν ένα πολύ μεγάλο όνειρο για εμένα, στην ηλικία των 7-8 ετών  φυσικά, όταν ιδιαίτερα έβλεπα παιδιά και νέους να συμμετέχουν σ’ αυτήν. Δεν γνωρίζω λοιπόν αν είχα γεννηθεί σε κάποιο άλλο μέρος ποια θα ήτα η εξέλιξή μου, ή πιο σωστά τι θα με είχε επηρεάσει στα παιδικά μου χρόνια. Σκέφτομαι ότι πολύ πιθανόν να είχα ανακαλύψει την αγάπη μου για τη μουσική, μέσω κάποιου άλλου οργάνου όμως!

– Έχετε ήδη κάνει διεθνή καριέρα κι έχετε κερδίσει τον θαυμασμό του κοινού και των ειδικών, αν και είστε μόλις 22 ετών, ενώ εδώ και αρκετά χρόνια έχετε αρχίσει να αποκτάτε φήμη. Πρέπει να είσαι “παιδί-θαύμα” για να μπορείς να ανταποκριθείς στις υψηλές απαιτήσεις της κλασικής μουσικής;
Η λέξη “παιδί θαύμα” σίγουρα συνδέεται με το χάρισμα και το ταλέντο  που μπορεί κανείς να έχει σε νεαρή ηλικία. Με την μουσική αντίληψη δηλαδή κάποιου, όχι συνειδητά και με γνώση αλλά από την φύση του. Με το πέρασμα του χρόνου καταλαβαίνω όλο και περισσότερο την σημαντικότητα του ταλέντου αλλά και το πόσο “ανεπαρκές” είναι αυτό χωρίς το πλαίσιο της γνώσης και της εκπαίδευσης. Η κλασσική μουσική και η εκτέλεση ενός έργου συνδέεται με την κατανόηση αυτού, εποχή και στυλ, ιδιαιτερότητες του συνθέτη και τόσα  άλλα τα οποία απαιτούν μελέτη και σωστή καθοδήγηση. Πράγματα τα οποία  η φύση από μόνη της δεν μπορεί να μας προσφέρει! Θα έλεγα ότι για να ξεχωρίσει κανείς, το χάρισμα και το ταλέντο είναι  απαραίτητα. Μονάχα αυτά όμως, δεν επαρκούν ώστε να ανταποκριθούμε στις  απαιτήσεις της κλασσικής μουσικής.

-Ερμηνεύετε το κονσέρτο KV622 του W.A. Mozart στο Ηρώδειο. Ο Mozart- ο οποίος παρεμπιπτόντως ήταν παιδί θαύμα και μετά ενήλικος θαύμα- είναι από τους αγαπημένους σας συνθέτες;
Είναι αριστουργηματική η μουσική του. Ο τρόπος σύνθεσης και οι ιδέες του. Πολλές φορές λέμε ότι είναι απίστευτο σαν “γήινος” να συλλάβεις μια τέτοια μουσική ιδέα και φυσικά εννοούμε την σπάνια φύση και το χάρισμα του Mozart. Το concerto του για κλαρινέτο θεωρώ ότι είναι από τα πιο όμορφα έργα στο ρεπερτόριο της κλασσικής μουσικής! Είναι  βέβαια και το τελευταίο που ολοκλήρωσε πριν το θάνατό του. Το 2ο μέρος του -Αdagio- είναι μια από τις ομορφότερες μελωδίες που  μπορεί κανείς να ακούσει. Για τον ακροατή μοιάζει πολύ απλό, για τον εκτελεστή όμως ακατόρθωτο! Το Requiem του επίσης είναι ένα από τα αγαπημένα μου έργα. Πραγματικά θαυμάζω τον Mozart και την ευφυΐα του!

– Ως άνθρωπος που έχετε ήδη ανοίξει τα φτερά σας στο εξωτερικό, θεωρείτε ότι μπορεί ένας μουσικός της κλασικής μουσικής να τα βγάλει πέρα αν δεν περάσει τα σύνορα της Ελλάδας;
Υπάρχουν πάρα πολλοί μουσικοί οι οποίοι ζουν και εργάζονται στην Ελλάδα. Θεωρώ ότι αυτό έχει να κάνει περισσότερο με τους προσωπικούς στόχους που θέτει κανείς και το τι μουσικές εμπειρίες αναζητά!

-Έχετε συνεργαστεί με μεγάλες ορχήστρες στο εξωτερικό. Ποια θεωρείτε μέχρι σήμερα τη σημαντικότερη στιγμή της πορείας σας;
Υπήρχαν πολλές όμορφες στιγμές πάνω στη σκηνή με μεγάλες ορχήστρες, είναι δύσκολο όμως να πω ποια ήταν η σημαντικότερη. Σίγουρα ξεχωρίζουν η Συμφωνική Ορχήστρα της Βιέννης, η Ορχήστρα της Νορβηγικής Ραδιοφωνίας στο Όσλο και του Κουαρτέτο της Φιλαρμονικής Ορχήστρας του  Βερολίνου. Εκεί είχα την ευκαιρία να συμπράξω με πάρα πολύ υψηλό επίπεδο μουσικών και να απολαύσω ακόμα περισσότερο την εκτέλεση των έργων! Πρόσφατα επίσης διηύθυνα στη Γερμανία την 4η Συμφωνία του Brahms και ήταν μια  πολύ έντονη εμπειρία για εμένα!

– Μιλήστε μας για τη συνεργασία σας με τον αρχιμουσικό Στέφανο Τσιαλή και για τη συναυλία που θα φιλοξενηθεί στο Ηρώδειο.
Θα είναι πρώτη φορά που θα συναντήσω τον Μαέστρο Στέφανο Τσιαλή και η  δεύτερη φορά που θα συμπράξω με την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών. Είμαι πολύ ενθουσιασμένος για αυτή την συναυλία στο Ηρώδειο, αφού είναι ένας τόσο ξεχωριστός χώρος και μόνο μεγάλοι σολίστ και ορχήστρες εμφανίζονται εκεί. Ελπίζω και αυτή να είναι μια πολύ ξεχωριστή μουσική εμπειρία για εμένα και πάνω απ’ όλα το κοινό να ευχαριστηθεί αυτή τη βραδιά!

-Τί συναισθήματα σας προκαλεί ο χώρος του Ηρωδείου;
Έχει τύχει να παρακολουθήσω συναυλίες και όπερα στο Ηρώδειο και κάθε φορά να αισθανθώ αυτή τη μαγεία που έχει ο χώρος. Κάποιου είδους  ενέργεια υπάρχει, εκεί αλλά και σε όλο το χώρο της Ακρόπολης. Επίσης, σκέφτομαι το ότι ο σολίστ στο Ηρώδειο κοιτάζει τον Παρθενώνα κατά τη διάρκεια της συναυλίας και πραγματικά δεν μπορώ να φανταστώ κάποιο πιο ξεχωριστό μέρος για μουσική. Αυτός ήταν και ο λόγος που επέλεξα το  concerto του W.A.Mozart για αυτή τη συναυλία. Είναι και αυτό ένα  αριστούργημα της τέχνης όπως και τα αρχαία μνημεία μας.

-Πώς κρίνετε τον προσανατολισμό του Φεστιβάλ Αθηνών; Πως αισθάνεστε που συμμετέχετε σ’ αυτό;
Είναι η τύχη του Φεστιβάλ Αθηνών να έχει Πρόεδρο τον κ.Γιώργο Λούκο, ο οποίος διαθέτει εμπειρία από πολύ μεγάλες παραγωγές στο εξωτερικό αλλά και πρωτοποριακές ιδέες. Το Φεστιβάλ έχει μια πολύ αξιόλογη πορεία και κάθε χρόνο φιλοξενεί κορυφαίες παραγωγές για τα ελληνικά δεδομένα. Ανεβάζει ψηλά τον πήχη για τα καλλιτεχνικά δρώμενα στη χώρα μας. Για εμένα είναι μεγάλη τιμή η παρουσία μου σαν σολίστ στο Ηρώδειο και ελπίζω από την πλευρά μου να  ανταποκριθώ στο μεγαλύτερο βαθμό στις προσδοκίες και στόχους του Φεστιβάλ!

-Φέτος αναλαμβάνετε ως καλλιτεχνικός διευθυντής το Φεστιβάλ Τεχνών που φιλοξενείται στη γενέτειρά σας Κέρκυρα. Μιλήστε μας για τον προσανατολισμό, τους στόχους και το πρόγραμμα της διοργάνωσης.
Φέτος τον Ιούλιο θα είναι η δεύτερη χρονιά του Corfu festival of Arts  και θα φιλοξενήσει ξανά διακεκριμένους μουσικούς και καλλιτέχνες.  Θέλουμε να δώσουμε την ευκαιρία στο κοινό να παρακολουθήσει ποιοτικές  εκδηλώσεις, που δύσκολα θα είχε την ευκαιρία να βρει στην Κέρκυρα και με τον τρόπο αυτό να εμπλουτίσουμε τα πολιτιστικά δρώμενα στο νησί του  πολιτισμού. Το πρόγραμμά μας φέτος περιλαμβάνει συναυλίες κλασσικής μουσικής,  διαλέξεις για τη μουσική και τον τρόπο σύνθεσης του Ianni Xenaki και  μία συζήτηση σχετικά με το θέατρο, την κρίση και την καλλιτεχνική παραγωγή στις μέρες μας, όπου και θα συμμετάσχουν αξιόλογοι Έλληνες σκηνοθέτες και Κριτικοί θεάτρου.

-Ποια είναι τα επόμενα σχέδια σας; Προσανατολίζεσθε σε καριέρα διεθνή ή σε επιστροφή στην Ελλάδα;
Αν και πολύ αγαπάω την Ελλάδα και θα ήθελα πάρα πολύ να μπορώ να ζήσω εκεί, δυστυχώς δεν μου δίνεται αυτή η δυνατότητα. Θα ήθελα περισσότερο από όλα να ζω στον όμορφο αυτό τόπο, να έχω την οικογένειά μου και τους φίλους μου και να μιλάω καθημερινά τα Ελληνικά. Αυτά μου λείπουν περισσότερο από όλα.  Όλες οι συναυλίες και δραστηριότητες μου όμως είναι στο εξωτερικό όπου  και ζω μόνιμα τα τελευταία 3 χρόνια. Ελπίζω κάποια στιγμή στο μέλλον να μου δοθεί η ευκαιρία να επισκέπτομαι πιο συχνά την Ελλάδα και όπως  και όσο μπορώ από πλευράς μου να προσφέρω στην κοινωνία και στον πολιτισμό μας.