Μάρκος ο Φραγκοσυριανός στο Ηρώδειο- Πενιές που ζωγραφίζουν!

Ο Βαμβακάρης είναι ένας μουσικός που ξεπήδησε μέσα από το ρεμπέτικο, αλλά, χωρίς να το υπερβεί μουσικά με τη μουσική του, κατάφερε να γίνει τόσο καλός σε αυτό και να εκφραστεί με τέτοια ένταση, που το υπερέβη τελικά ως καλλιτεχνική οντότητα και υπόσταση. Δεν είναι τυχαίο ότι τον είχε σε τεράστια υπόληψη ο Μάνος Χατζιδάκις, ότι ακόμα και σήμερα ο Μαραβέγιας κι ο Αγγελάκας ανακαλούν τον Συριανό ρεμπέτη.

Η ανυπέρβλητη δεξιοτεχνία του στην πενιά, η συνθετική του πρωτοτυπία, ο οξύς, σαρκαστικός στίχος, που αποτυπώνει την εκμετάλλευση, την κοινωνική αδικία και την κρίση των αξιών (τα ψεύτικα τα λόγια τα μεγάλα, που λέει ο Γκάτσος, αναφερόμενος στο ίδιο ακριβώς θέμα).

“Όσοι γινούν πρωθυπουργοί, όλοι τους θα πεθάνουν
τους κυνηγάει ο λαός, για τα καλά που κάνουν

Βάζω υποψηφιότητα πρωθυπουργός να γίνω
να κάθομαι τεμπέλικα να τρώω και να πίνω”
δηλώνει ο Βαμβακάρης στο ο Μάρκος Υπουργός, που γράφτηκε σε μία πολύ δύσκολη περίοδο της ελληνικής κοινωνίας που γεννούσε μίσος στον λαό για την πολιτική τάξη και το οποίο ακούγεται απίστευτα επίκαιρο στις μέρες μας.

Το πρόγραμμα περιλάμβανε τραγούδια από όλη την γκάμα του Βαμβακάρη (που ήταν όλη η γκάμα του ρεμπέτικου, εδώ που τα λέμε) με κομμάτια για τις διάφορες “αλανιάρες” που ερωτευόταν ο Μάρκος, με τραγούδια για το ναργιλέ, που ήταν μεγάλη πηγή έμπνευσης για τον πατριάρχη του ρεμπέτικου, με λυρικά κομμάτια, με κομμάτια μόνο με μουσική, όπως το εκπληκτικό ταξίμι ζεϊμπέικικο, το οποίο έπαιξε ο γιος του Στέλιος Βαμβακάρης.

Ο Στέλιος Βαμβακάρης μπήκε στο παιχνίδι από το δεύτερο μισό της συναυλίας και με την επιβλητική του παρουσία (άλλωστε είναι ένας άνθρωπος με όνομα βαρύ σαν ιστορία) έδωσε άλλον αέρα στη συναυλία. Της αφαίρεσε κάτι από την λυρική νοσταλγικότητα και της έδωσε τον πιο οξύ και δυναμικό ήχο του σκληρού ρεμπέτικου. Αν και κάποιες εκτελέσεις που επιλέχθηκαν ήταν από τις μεταγενέστερες εκδοχές των τραγουδιών του Μάρκου Βαμβακάρη, όπως το “Βεργούλες” που θεωρώ ότι στην πρώτη εκδοχή του ήταν πιο ενδιαφέρον μουσικά από ό,τι σε αυτήν που το τραγούδησε ο Μπιθικώτσης, το ρεπερτόριο, όπως το επέλεξε η Λίνα Νικολακοπούλου, ήταν σοφά διαλεγμένο και αντιπροσωπευτικό της μουσικής διαδρομής του μεγάλου συνθέτη και γητευτή του μπουζουκιού. Τραγουδάρες ακούστηκαν, όπως το “κάντονε Μάρκο”, το “κάθε βράδυ θα σε περιμένω” (αλανιάρα), “τα ματόκλαδά σου λάμπουν”, οι “Βεργούλες”, “χαράματα η ώρα τρεις”, “όλοι οι ρεμπέτες του ντουνιά”, “Φραγκοσυριανή” .

Από αυτούς που τραγούδησαν (Γιάννης Κότσιρας, Δημήτρης Ζερβουδάκης, Σοφία Παπάζογλου, Απόστολος Ρίζος, Δημήτρης Νικολούδης, Στέλιος Βαμβακάρης, Εβελίνα Αγγέλου) όλοι ήταν ωραίοι, με τον Γιάννη Κότσιρα όμως να ξεχωρίζει, με την δουλεμένη και αυθεντικά λαϊκή φωνή του. Πολύ ωραία ήταν και η σκηνική παρουσία τόσο της ορχήστρας, όσο και του video wall από πίσω, ενώ υπήρχε και αφήγηση από τον Χρήστο Στέργιογλου που φώτισε και άλλες πλευρές από την προσωπικότητα του μεγάλου ρεμπέτη.

Άκυρη τελείως ήταν η παρουσία των διαφόρων χιπ-χοπ σχημάτων που έπαιζαν διασκευές του Βαμβακάρη. Η “νέα τάξη πραγμάτων” με την “Φρατζολίτσα” της, χωρίς να δείχνει κάτι το ιδιαίτερο, είχε τουλάχιστον πλάκα, αλλά το γκρουπ Stichima με το απολύτως ανιαρό και κλαψιάρικο “στην αγκαλιά του Μάρκου” δεν δικαιολόγησε καθόλου την παρουσία του σε μία τόσο ωραία εκδήλωση.

Στο τέλος η Λίνα Νικολακοπούλου απευθύνθηκε στο κοινό και έκανε ένα ωραίο λογοπαίγνιο, για το ενδεχόμενο να βγούμε εκτός Ευρώ. “Έχουμε νόμισμα πολύ ισχυρό. Το Μάρκο” (παίζοντας με το όνομα του Βαμβακάρη και το πρώην νόμισμα των Γερμανών). Και τραγούδησαν άλλη μια φορά α καπέλα το μαγικό “Χαράματα η ώρα τρεις” σε ένα μικρό και συγκινητικό αφιέρωμα, που περιελάμβανε μερικές από τις μεγαλύτερες στιγμές της λαϊκής μουσικής.

Αν και σε πολλούς ξενίζει ο συσχετισμός του Ηρωδείου με το ρεμπέτικο, μακάρι να είχαμε κι άλλες τόσο σπουδαίες και τόσο όμορφες, εκδηλώσεις στο αρχαίο μνημείο. Έτσι κι αλλιώς και ο Βαμβακάρης μνημείο του ελληνικού πολιτισμού είναι!

Γιώργος Σμυρνής