Γεράσιμος Ανδρεάτος – Γιώτα Νέγκα: “Το πραγματικό λαϊκό τραγούδι περιέχει αλήθεια και ιεροσύνη. Η καψούρα και οι παράνομοι δεσμοί δεν έχουν θέση…”

Συμμετέχετε στην συναυλία που έχει τίτλο “Σμύρνης Ενθύμιον”. Ποιος είναι ο στόχος αυτής της παράστασης και τί περιλαμβάνει το πρόγραμμα που θα παρουσιάσετε;
Γεράσιμος Ανδρεάτος: Το πρόγραμμα περιέχει τραγούδια από τη Μ.Ασία και το Βυζάντιο σε στίχους Πυθαγόρα και Λευτέρη Παπαδόπουλου αντίστοιχα και παραδοσιακά τραγούδια από τη Σμύρνη, εξ ου και ο τίτλος. Ο στόχος είναι να περάσουμε όλοι καλά και να θυμηθούμε χαρές και περιπέτειες του παρελθόντος, που σήμερα γίνονται επίκαιρες. Επίσης πρέπει να αναφέρουμε ότι πίσω από όλα είναι το ΚΕΘΕΑ και αξίζει η προσπάθεια να τύχει μιας θερμής αντιμετώπισης από τον κόσμο.
Γιώτα Νέγκα: Η αλληλεγγύη είναι το πρώτο πράγμα που σκεφτόμαστε και θέλουμε να συμμετέχουμε, στηρίζοντας αυτή την προσπάθεια και ενθυμούμενοι το παρελθόν.

Ποια συναισθήματα σας δημιουργούνται ερμηνεύοντας αυτά τα κομμάτια; Έχετε κάποια σύνδεση με “χαμένες πατρίδες”;
Γ.Ν Έχουν καταγραφεί έντονα στο DNA μας οι μελωδίες, ο τρόπος και γενικότερα όλο αυτό το παρελθόν, που μου δημιουργεί μια ψυχική ανάταση το να ερμηνεύω αυτά τα τραγούδια. Αν και δεν έχω εξακριβωμένα καταγωγή από τη Σμύρνη, στο σπίτι μου αγαπούσαμε τόσο πολύ τα σμυρναίικα, που αναρωτιόμασταν ποιος παππούς ή ποια γιαγιά κρατούσε από τα παράλια!
Γ.Α Όλα αυτά τα μέρη, όλες αυτές οι μουσικές και όλες αυτές οι αναμνήσεις υπάρχουν μέσα μας, αν και δεν έχω άμεση καταγωγή μου ξυπνούν έντονα συναισθήματα. Δυστυχώς βέβαια πέρα από αυτές τις χαμένες πατρίδες, αισθάνομαι να χάνω κάθε μέρα μια πατρίδα. Βλέπω στο σημείο που ήταν ένα όμορφο σπιτάκι με ένα γιασεμί, να υψώνεται πλέον ένα θεόρατο «τέρας» με τοίχους και γυαλιά, που στεγάζει δεκάδες ανθρώπους, οι οποίοι το πιθανότερο είναι να μην γνωρίζονται μεταξύ τους. Αυτό είναι ένα παράδειγμα για την πατρίδα που χάνουμε και μετατρέπεται σε κάτι το απρόσωπο.
Γ.Ν Η εικόνα ας πούμε με τα παιδιά που παίζουν στις αλάνες και οι γεμάτες κόσμο γειτονιές δεν υπάρχει πια.
Γ.Α Τώρα βέβαια θα γυρίσει κάποιος και θα πει ότι αυτό είναι ανάπτυξη. Δεν είμαι εναντίον της ανάπτυξης, αλλά πρέπει να υπάρχει χώρος να ανασάνουμε, να παίζουν τα παιδιά, χώρος που θα επιτρέψει στις γειτονιές να ξαναγίνουν εύφορο πεδίο, ώστε να γνωριστούμε με τον διπλανό μας και να έρθουμε πιο κοντά, χώρος για να αισθανθούμε και πάλι άνθρωποι.
Γ.Ν Αυτό που λέμε ανάπτυξη θα έπρεπε κανονικά να ενισχύει τα ήδη υπάρχοντα καλά κομμάτια της κοινωνίας μας, θα έπρεπε να βοηθάει στην ενίσχυση της αλυσίδας της μνήμης. Αντί για αυτό βλέπουμε ότι η «ανάπτυξη» ήρθε να σαρώσει τα πάντα στο διάβα της.

Τα κομμάτια που ερμηνεύετε αν και στην εποχή τους ήταν “λαϊκά” παραμένουν διαχρονικά. Τι είναι αυτό που τα κάνει να ξεχωρίζουν από τα σύγχρονα λαϊκά που δεν “ζουν” πάνω από μια σεζόν;
Γ.Ν Τα παλιά τραγούδια άντεξαν στο πέρασμα του χρόνου γιατί είχαν λόγω ύπαρξης, είχαν πράγματα να πουν. Δεν δημιουργήθηκαν για να κάνουν κάποιον πλούσιο, ούτε για να ανατείλουν ένα διάττοντα αστέρα. Είχαν λόγω ύπαρξης και έμειναν, ομοίως και τα σημερινά τραγούδια που έχουν πράγματα να πουν θα αντέξουν στο χρόνο.
Γ.Α Εγώ έχω μεγάλες ενστάσεις για αυτό που αποκαλούμε σήμερα λαϊκό τραγούδι και ακούγεται στα περισσότερα ραδιόφωνα, καθώς δεν αρκεί η ονομασία για να χαρακτηρίσεις κάτι λαϊκό. Λαϊκό τραγούδι σήμερα μπορεί να είναι ένα τραγούδι του Χάρη και του Πάνου Κατσιμίχα, του Αλκίνοου Ιωαννίδη, του Σωκράτη Μάλαμα, τα οποία μπορεί να μην έχουν αμιγώς λαϊκό ήχο, αλλά αφορούν τον λαό γιατί περιγράφουν αυτά τα οποία ζει.
Γ.Ν Πάρε για παράδειγμα το ροκ. Δεν χρειάζεται να υπάρχουν ντράμς για να χαρακτηριστεί ένα τραγούδι ρόκ, θεωρώ ότι αυτά τα δυο είδη βρίσκονται πολύ κοντά το ένα στο άλλο.

Μήπως δεν μπορούμε να το κατανοήσουμε γιατί υπάρχει έλλειψη μουσικής παιδείας;
Γ.Α Σαφέστατα και υπάρχει, αλλά δεν είναι μόνο θέμα μουσικής, πιστεύω πως έχουμε έλλειψη παιδείας γενικότερα.
Γ.Ν Συμφωνώ απόλυτα και θέλω να προσθέσω ότι η παιδεία έγινε εκπαίδευση, η εργασία έγινε απασχόληση και η υγεία έγινε πρόνοια. Έχουμε κατακλυστεί από ευφημισμούς, που μειώνουν και αλλοιώνουν την πραγματική έννοια των πραγμάτων

Έχουν συμπληρωθεί 90 χρόνια από την καταστροφή της Σμύρνης. Τι πιστεύετε ότι συμβολίζει η Σμύρνη για τον ελληνικό πολιτισμό;
Γ.Α Η Σμύρνη αποτελεί μια πολύ σημαντική κοιτίδα πολιτισμού. Δημιουργήθηκε ένας πολύ ιδιαίτερος πολιτισμός. Εκεί ξεκίνησε ένας πολυπολιτισμικός πολιτισμός σε όλα τα επίπεδα, όπου υπήρχαν επιρροές από όλη την Ευρώπη και την Ανατολή. Οι άνθρωποι εκεί είχαν υψηλό βοιωτικό και πολιτισμικό επίπεδο, ζούσαν όμορφα, άνετα, ζούσαν πολιτισμένα.
Γ.Ν Η Σμύρνη είναι το παράδειγμα του ότι πολλοί λαοί και πολλές κουλτούρες μπορούν να συνυπάρξουν με επιτυχία. Τη νιώθω σαν απώλεια στην ψυχή μου, μέσα από τα όσα έχω δει, ακούσει και διαβάσει μεγαλώνοντας. Είναι μια πονεμένη ιστορία μέσα μου, έχει κάπως γκρίζα απόχρωση. Μακάρι να μπορούσε να αναβιώσει το «μοντέλο» της Σμύρνης.
Γ.Α Αυτό που με πικραίνει είναι το γιατί δεν μπορούμε να έχουμε αυτό που είχαν τότε, να ζούμε όμορφα και ανθρώπινα. Η Σμύρνη αποτελεί παράδειγμα για το πώς μπορεί να υπάρξει μια σωστή κοινωνία. Εμείς μέσα από τα τραγούδια που λέμε προσπαθούμε να κρατήσουμε ζωντανές αυτές τις αναμνήσεις και τις θύμησες. Θα θέλαμε πραγματικά να δούμε να ανθίζει στη χώρα μας ένας αντίστοιχος πολιτισμός. Είναι ανάγκη να δούμε τον πολιτισμό να ανθίζει γύρω μας, μέσα μας και στις γειτονιές μας.

Μήπως η ειδοποιός διαφορά ανάμεσα στην κοινωνία της Σμύρνης και την σημερινή κοινωνία είναι η ανθρωπιά, που αρχίζει να φθίνει;
Γ.Ν Παλιά γυρνούσαν τα μικρά παιδιά από την διασκέδαση στη γειτονιά και μιλούσαν χαμηλόφωνα για να μην ξυπνήσουν τους ανθρώπους που δεν φοβόντουσαν να κοιμηθούν στις αυλές τους και γενικότερα ο κόσμος τότε κινούνταν σε ανθρώπινες ταχύτητες. Σήμερα είμαστε μονίμως στο τρέξιμο και δεν νοιαζόμαστε για τις υποθέσεις των άλλων.
Γ.Α Εκεί χάνουμε το στοίχημα. Η σύγχρονη αντίληψη που θέλει να μας περάσει η Ευρώπη δεν στηρίζεται στον άνθρωπο, δεν θέλουν να υπάρχει ανθρωπιά. Μας βλέπουν πλέον σαν αριθμούς, μιλάνε για μέτρα που πρέπει να ληφθούν, χωρίς να νοιάζονται αν θα «στύψουν» τον φτωχό και τον συνταξιούχο. Δεν μπορείς να δημιουργήσεις πολιτισμό με αυτή τη βάση και αν αυτό δεν αλλάξει προκοπή δεν θα δούμε.
Γ.Ν Τώρα μου ήρθε μια ατάκα από ταινία του Βέγγου, αλλά θα στην πω με σημερινά δεδομένα: Σήμερα για να ζήσεις σαν άνθρωπος θες 1.500 ευρώ. Για να βγάλεις όμως 1.500 ευρώ θα ζεις σαν άνθρωπος;

Ποιος είναι για εσάς ο ορισμός του λαϊκού τραγουδιστή;
Γ.Α Ο λαϊκός τραγουδιστής πρέπει να είναι βγαλμένος μέσα από τον κόσμο, να έχει δουλέψει, να αισθάνεται τους γύρω του, να νιώθει για ποιο πράγμα τραγουδάει. Να εκφράζει μέσω των βιωμάτων του, τα όσα ζει η μεγάλη μερίδα του κόσμου.
Γ.Ν Κάτι που δεν έχεις ζήσει μπορείς απλά να το αναπαράξεις, όμως δεν μπορείς να βγάλεις με την ενέργεια σου αυτό το βίωμα.
Γ.Α Εγώ θέλω να επιμείνω στη διαφορά ανάμεσα στο γνήσιο λαϊκό τραγούδι και το ψεύτικο-γυαλιστερό-λαμέ λαϊκό τραγούδι που προβάλλεται σήμερα. Το πραγματικό λαϊκό που εμείς αγαπάμε και προσπαθούμε να διαδώσουμε εσωκλείει μια πραγματική αλήθεια και μια ιεροσύνη. Άρα, η καψούρα, οι απιστίες και οι παράνομοι δεσμοί δεν έχουν θέση. Ο πραγματικά λαϊκός τραγουδιστής μπορεί να αναγνωρίσει τι είναι σωστό και τείνει προς αυτή την κατεύθυνση, ακόμα και αν δεν μπορέσει να φτάσει στην κορυφή της μεγαλοσύνης του λαϊκού τραγουδιού, θα την έχει προσεγγίσει. Όσο για αυτούς που καμώνονται πως υπηρετούν αυτό το είδος, λέγοντας πως “έτσι είναι ο κόσμος σήμερα, άρα εγώ εκφράζω τον κόσμο”, πραγματικά δεν έχω τι να πω. Δηλαδή αυτό θέλουμε; Ένα κοινό που στηρίζει τις απομιμήσεις; Ναι, δυστυχώς ο λαός σήμερα αυτά θέλει να ακούει, αλλά δεν πρέπει μείνουμε με σταυρωμένα χέρια απέναντι σε αυτό, μας αξίζει μια καλύτερη μοίρα.

Έχετε κάποια μουσικά πρότυπα;
Γ.Ν Πολλούς αγαπημένους, αλλά θα μας πάρει το ξημέρωμα για να τους αναφέρουμε όλους (γέλια!!).
Γ.Α Όντως!

Τι είναι αυτό που σας κάνει να αισθάνεστε «γεμάτοι», εκτός από την μουσική;
Γ.Α Εγώ ευτύχησα να κάνω από νωρίς οικογένεια και παιδιά και αυτή είναι η προτεραιότητα μου. Εκεί δίνω το μέλημα και την φροντίδα μου. Γίνομαι Βέγγος για την οικογένεια μου! Πέρα από αυτό είναι οι δυνατές ανθρώπινες σχέσεις και οι φίλοι μου, που τους αγαπώ, τους τιμώ και τους σέβομαι.
Γ.Ν Πιστεύω ότι οι φίλοι είναι πολύ σημαντικό κομμάτι για κάθε άνθρωπο.

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
Στη συναυλία τραγουδούν επίσης η Σοφία Μάνου και η Μαρία Χαλουλάκου. Θα τους συνοδεύσει η νεοσύστατη 10μελής Ορχήστρα Παραδοσιακής Μουσικής της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών.
Βεάκειο Θέατρο Πειραιά, Δευτέρα 16 Ιουλίου, στις 21.00
Τιμή Εισιτηρίου: 15 ευρώ
ΣΗΜΕΙΑ ΠΡΟΠΩΛΗΣΗΣ: Βεάκειο, ΟΠΑΝ, Γραγεία Συλλόγου Οικογένεια ΚΕΘΕΑ Νόστου (Διστόμου 70-74 Πειραιάς)