Θ. Κουρεντζής και MusicAeterna στο Μέγαρο: Από την Ρωσία με αγάπη!
Μία από τις πιο όμορφες στιγμές του φετινού φεστιβάλ Αθηνών ήταν η ορχήστρα MusicAeterna με μαέστρο τον Έλληνα Θεόδωρο Κουρεντζή, η οποία παρουσίασε δύο κολοσσούς της ρωσικής κλασικής μουσικής, τον Ραχμάνινοφ και τον Σοστακόβιτς στην σκηνή του Μεγάρου Μουσικής.
Η ορχήστρα MusicAeterna μαζί με τον πιανίστα Αλεξάντερ Μέλνικοφ παρουσίασαν αρχικά το Κοντσέρτο για πιάνο αρ. 2, σε vτο ελάσσονα, έργο 18 του Σεργκέι Ραχμάνινοφ, το οποίο είναι γνωστό για τις δεξιοτεχνικές ικανότητες που απαιτεί από τον πιανίστα – ερμηνευτή του. Το συγκεκριμένο έργο είχε ωραίες εναλλαγές σε ύφος, χρώμα και συναισθήματα, αλλά νομίζω ότι είναι λιγότερο εμπνευσμένο και συμπαγές σε σχέση με το συγκλονιστικό κονσέρτο για πιάνο αριθμός 3 του ίδιου συνθέτη, που παίχθηκε στο Ηρώδειο για το περσινό Φεστιβάλ Αθηνών.
Ακολούθησε η Συμφωνία αρ. 5 σε ρε ελάσσονα, έργο 47 του Νμίτρι Σοστακόβιτς, έργο επικό, με αντιστοιχίες προς την 5η Συμφωνία του Μπετόβεν και από τα δημοφιλέστερα έργα του ρώσου συνθέτη. Το έργο του Σοστακόβιτς ξεκινά με μία εισαγωγή πραγματικό δυναμίτη και απαιτεί έναν μεγάλο αριθμό εγχόρδων στην σκηνή, που παράγουν ένα καταιγιστικό και πλούσιο μουσικό αποτέλεσμα σε όλη τη διάρκεια του συμφωνικού αυτού έργου.
Οι δύο συνθέτες είχαν θα λέγαμε αντίθετες διαδρομές. Ο ένας- ο Ραχμάνινοφ– έφυγε από την Ρωσία και έκανε καριέρα στον δυτικό κόσμο, τόσο ως συνθέτης, όσο και ως βιρτουόζος του πιάνου. Ο έτερος αυτής μουσικής συντροφιάς, ο Σοστακόβιτς, έμεινε στην Ρωσία του Στάλιν. Θεωρούν πολλοί μάλιστα ότι ο Στάλιν τον κατέστρεφε, μην αφήνοντάς τον να ακολουθήσει τους νεωτερισμούς της συμφωνικής μουσικής που είχαν κυριαρχήσει στον υπόλοιπο κόσμο. Πάντως, ακούγοντας αυτήν την συμφωνία και άλλα έργα του, προσπαθώ να φανταστώ τι παραπάνω θα μπορούσε να είχε βγάλει αυτός ο τεράστιος δημιουργός, αν δεν τον είχε καταστρέψει ο σταλινισμός!
Πέρα όμως από τους δύο μεγάλους αυτούς συνθέτες, πρωταγωνιστής ήταν κι ο μαέστρος! Ο δικός μας Θεόδωρος Κουρεντζής ζει και εργάζεται στη Ρωσία, όπου διαπρέπει έχοντας αναγνωριστεί ως διάδοχος των μεγάλων μαέστρων και έχοντας κερδίσει ανώτατες διακρίσεις. Έχει συνεργαστεί με διάσημες ορχήστρες της Ευρώπης και της Αμερικής. Η μουσική του διεύθυνση έχει χαρακτηριστεί ρηξικέλευθη, ενώ από το 2009 συνεργάζεται με το Θέατρο Μπολσόι. Δημιούργημά του είναι και η ορχήστρα σολιστών, MusicAeterna, που συγκαταλέγεται ανάμεσα στις καλύτερες ορχήστρες της Ευρώπης. Εξειδικεύεται στην ερμηνεία μουσικής με όργανα εποχής, ενώ έχει στο δυναμικό της μερικούς από τους καλύτερους σολίστ απ’ όλη τη Ρωσία, θεωρείται ότι είναι από τις ορχήστρες που εξελίσσει τη μουσική.
Στην συναυλία αυτή, ο μαέστρος δεν διηύθυνε απλώς. Έμοιαζε να χορεύει. Η εκρηκτική του κίνηση, με την οποία συντόνιζε την υπέροχη ορχήστρα του είχε μία αισθητική χάρη, η οποία έμοιαζε να βγαίνει από μία εσωτερική του χορογραφία. Ένας εντυπωσιακός μαέστρος, μία ορχήστρα με εντυπωσιακούς μουσικούς και εντυπωσιακά έργα της συμφωνικής μουσικής του 20ου αιώνα, από κολοσιαίους Ρώσους συνθέτες.
Το αποτέλεσμα προκάλεσε σεισμό στο Μέγαρο. Δεν έχω ξανασυναντήσει τέτοιο ενθουσιασμό από το κοινό. Συγκινημένα τα μέλη της ορχήστρας αντάμειψαν αυτή την αποθέωση, παίζοντας κι άλλα κομμάτια, όπως το πασίγνωστο κομμάτι του Προκόφιεφ “ο χορός των Ιπποτών” από το μπαλέτο “Ρωμαίος και Ιουλιέττα“.
Όμως η μεγάλη έκπληξη ήρθε από ένα άλλο κομμάτι, χορωδιακό. Ακούς μία υπέροχη γυναικεία φωνή να τραγουδάει με τον μαέστρο να συντονίζει. Και βλέπεις ότι από τους πάνω εξώστες στα αριστερά της σκηνής (όπως βλέπει ο θεατής) ήταν μία ολόκληρη χορωδία που καθόταν. Κι από το ρόλο του θεατή, ανέλαβαν να γίνουν εκτελεστές, παρουσιάζοντας ένα υπέροχο χορωδιακό κομμάτι.
Η παρουσία της MusicAeterna στο Μέγαρο Μουσικής ήρθε να προσθέσει μία ακόμα σημαντική στιγμή, στις προσεγμένες και ποιοτικές παραγωγές του Μεγάρου. Ήταν ένα κορυφαίο μουσικό και πολιτισμικό γεγονός, που έκανε το κοινό του Μεγάρου να σείεται από ενθουσιασμό. Στο τέλος, κανείς δεν ήθελε να φύγει. Ούτε ο κόσμος, που είχε ενθουσιαστεί από το μουσικό αποτέλεσμα που του χάρισε η Ορχήστρα, ούτε η Ορχήστρα, που έδειχνε να μην χορταίνει την αποθέωση από το κοινό.
Γιώργος Σμυρνής