Γιώργος Ηλιόπουλος: -Τα θύματα για άλλη μια φορά είναι οι νέοι. Από τις μεγαλύτερες μάστιγες του τόπου είναι η Γεροντολαγνεία!
“Σήμερα, δε νομίζω πως θα μπορούσα να το γράψω. Ήμουν πολύ μικρός όταν το έγραψα – είχα άγνοια κινδύνου και πολλή οργή” δηλώνει ο Γιώργος Ηλιόπουλος για το βραβευμένο έργο του Τέλος του Καλοκαιριού, το οποίο έγραψε πριν 13 χρόνια και ανεβαίνει ξανά για λίγες παραστάσεις αυτή την περίοδο, στο θέατρο Χυτήριο. Συνέντευξη στον Γιώργο Σμυρνή
Ο ηθοποιός, που είναι γνωστός στο ευρύ κοινό από την καριέρα του στην τηλεόραση και είναι ένας πολυπράγμων καλλιτέχνης, θεατρικός συγγραφέας, δάσκαλος υποκριτικής, σεναριογράφος, μας μιλάει για την παράσταση ενός έργου που μιλούσε από τότε για τον ρατσισμό και την βία.
Ο συγγραφέας αναφέρεται έξω από τα δόντια στην Ελλάδα που τρώει τους νεόυς της και που δεν κατάφερε να μετατρέψει την ευμάρεια της σε κάτι βιώσιμο. Επίσης, δηλώνει, πως μολονότι το έργο του έδειχνε από τότε (πριν 13 χρόνια) τα προβλήματα που απασχολούν το σήμερα, αντί να νιώθει περήφανος, αισθάνεται βαθιά λύπη γι’ αυτό. Γιατί, όπως παραδέχεται, η γενιά του δεν κατάφερε να ηγηθεί σε μια προσπάθεια “αν οχι να αλλάξει, να φρενάρει κάπως την κατρακύλα”.
–Γιατί επιλέξατε τον τίτλο τέλος του Καλοκαιριού για το έργο αυτό; Η ιδέα ότι το Καλοκαίρι τελειώνει έχει κάτι το απαισιόδοξο. Θέλατε να τονίσετε κάτι τέτοιο με αυτό το έργο;
‘Εχω συνδέσει το καλοκαίρι με ευτυχισμένες και ανέμελες στιγμές. Στο έργο ο τίτλος σημαίνει το τέλος μιας εποχής – και πιο συγκεκριμένα το τέλος της αθωότητας. Στη διάρκεια αυτής της νύχτας κάποιοι από παιδιά θα γίνουν ενήλικες και κάποιοι άλλοι θα έρθουν σε επαφή με το πληγωμένο παιδί που έκρυβαν μέσα τους . Σε κάθε περίπτωση δηλώνει κίνηση, σύγκρουση , αλλαγή – με λίγα λόγια θέατρο . Για μένα το γράψιμο είναι άσκηση θάρρους γι’ αυτό δε σκέφτηκα αν είναι απαισιόδοξο ή όχι – το μόνο που με απασχολούσε είναι να μην κάνω πίσω – να μη δειλιάσω .
Το έργο αποπειράται να μιλήσει για το ρατσισμό . Για το ρατσισμό της φυλής , του φύλου, της ομορφιάς , της κοινωνικής τάξης – για την άρνηση να υιοθετήσουμε ό,τι δεν συνδέεται με πρότυπα που η κάθε κοινωνία επιτάσσει. Μιλά για τον Φασισμό που κρύβεται καλά μέσα μας και περιμένει την στιγμή να μας καταλάβει. Απο την άλλη, μιλά για την ανθρώπινη ανάγκη να ανήκουμε κάπου. Μέχρι πού θα μπορούσαμε να φτάσουμε για να ενταχτούμε – πόσο εύκολα θα εγκαταλείπαμε πεποιθήσεις και αρχές για να γινουμε αποδεχτοί; Όλα αυτά – κατά τη γνώμη μου – αποκτούν μεγάλη δύναμη όταν έχεις να κάνεις με παιδιά – κάτι που είναι οι ήρωες του έργου. Πρόκειται για παιδιά που μόλις τελείωσαν το Λύκειο. Και αυτό έχει δραματική δύναμη, γιατί τα φίλτρα και οι άμυνες δεν έχουν πλήρως αναπτυχθεί . Άρα τα συναισθήματα, η ένταση, τα θέλω – αλλα κυρίως η βία και η επιθετικότητα ξεπερνούν την κόκκινη γραμμή.
-Πρόκειται για κωμωδία ή για δράμα;
Είναι ένα δράμα με γερές δόσεις χιούμορ. Είναι κάτι σαν την ζωή – θα μπορούσες να πεις .
–Τι ρόλο παίζει η « κιβωτός» στο έργο; Τι συμβολίζει;
Κιβωτό έχει ονομάσει αυτή η παρέα την παράγκα που έχουν φτιάξει πάνω σε ένα δέντρο, σε ένα ξέφωτο στο δάσος . Για αυτά τα παιδιά αυτή η παράγκα δεν λειτουργεί σαν υποκατάστατο, αλλά σαν αληθινό σπίτι – σαν άσυλο. Είναι ένας τόπος που είναι αποδεχτοί, που μπορούν να είναι οι εαυτοί τους, που δε φοβουνται , που δεν κινδυνευουν . Ενα μαγικό σημείο που ο «Έξω Κόσμος » δεν μπορεί να φτάσει . Μια Κιβωτός που προσπαθεί να σώσει την ανθρωπιά, την αθωότητα και πάνω απ’ όλα τη δύναμη στο όνειρο και στην ελπίδα.
–Το τέλος του καλοκαιριού γράφτηκε πριν 13 χρόνια περίπου, σε μία πιο αισιόδοξη περίοδο της Ελλάδας. Αν γράφατε το ίδιο έργο σήμερα, θα το γράφατε διαφορετικά;
Σήμερα δε νομίζω πως θα μπορούσα να το γράψω. Ήμουν πολύ μικρός όταν το έγραψα – είχα άγνοια κινδύνου και πολλή οργή. Αρετές που χάνονται οσο μεγαλώνεις . Τότε κυνηγούσα της γωνίες – τώρα νομίζω πως ψάχνω τις καμπύλες.
Απο την αλλη, θα μου επιτρέψετε να διαφωνήσω με το “αισιόδοξη εποχή”. Το ότι γέμισε η Ελλάδα πισίνες και τζιπ δε σημαίνει πως όπου να’ ναι θα στείλουμε αποστολή στο διάστημα, όπως κάποιοι προσπάθησαν να μας κάνουν να πιστέψουμε. Αισιόδοξη θα ήταν η εποχή, αν αυτή η ευμάρεια έθετε βάσεις και προδιαγραφές για ένα καλύτερο αύριο. Αν για παράδειγμα η παιδεία των παιδιών από ψυχαναγκασμός γινόταν εφόδιο. Αν δείχνοντας έναν ξεκάθαρο δρόμο, έδινε στον κόσμο την βεβαιότητα για ενα διαφορετικό αύριο . Αντ΄αυτού μας ξεγύμνωσε και δυνάμωσε ο,τι δεύτερο κουβαλούσαμε μεσα μας . Και τα θύματα φυσικά για άλλη μια φορα είναι οι νέοι. Μια από τις μεγαλύτερες μάστιγες αυτού του τόπου ειναι η Γεροντολαγνεία.
– Το έργο σας αγγίζει και το θέμα του ρατσισμού σε όλα τα επίπεδα. Σας προβληματίζει η αύξηση του ρατσισμού στην Ελλάδα;
Σε αυτό το ανέβασμα δεν έχει γίνει η παραμικρή προσαρμογή – δεν εχει πειραχτεί ούτε μια λέξη. Κι όταν το βλέπεις, ορκίζεσαι πως γράφτηκε πριν ένα μηνα! Αυτό, ενώ θα έπρεπε να μου δίνει χαρά, όταν άρχισε να στήνεται η παράσταση με γέμισε θλίψη . Πριν απά λίγα χρόνια δεν σας κρύβω θα “ψωνιζόμουν” και θα αγαπούσα πολύ τον εαυτό μου (για το ότι εντόπισα κάτι πριν γίνει εμφανές , οτι αφουγκράστηκα την κοινωνία , ότι το έργο ειναι προφητικό και άλλες μπαρουφες που αρεσουν στους συγγραφείς να τις ακούν) – αλλα τώρα ξέρω πως το γεγονός αυτό δείχνει την αποτυχία της γενιάς μου να ηγηθεί- και αν οχι να αλλάξει, να φρενάρει κάπως την κατρακύλα . Το έργο για τον ιστορικό του μέλλοντος είναι πηγή. Θα είμαι πολύ αυστηρός. Δεν έχει νόημα να χαιδευόμαστε, γιατί δεν υπάρχει δικαιολογία . Το σοκαριστικό στο έργο δεν είναι η βία . Αυτό που σε κάνει να παγώνεις ειναι πως φαίνεται ξεκάθαρα πως βλεπαμε που πήγαιναν τα πράγματα. Γι’ αυτό όλοι αυτοί που σήμερα καμώνονται τους έκπληκτους, είναι το λιγότερο υποκριτές . Και πρώτος απ’ όλους εγώ.
– H παράσταση είναι η τρίτη παραγωγή της ομάδας poisoned by the small fish. Μιλήστε μας λίγο για αυτήν την ομάδα και τους καλλιτεχνικούς της στόχους.
Τα μέλη της ομάδας Poisoned by the small fish είναι μαθητές μου από τη Δραματική Σχολή, στην οποία διδάσκω τα τελευταία 5 χρόνια . Ομολογώ ότι η ενασχόληση μου με αυτά τα παιδιά είναι ό,τι πιο σημαντικό έχω κάνει . Είμαι πολύ περήφανος και πολύ συγκινημένος, βλέποντας τα στη σκηνή, γιατί νοιώθω πως δίνω τη σκυτάλη – νιώθω την έννοια της συνέχειας . Θα μπορούσα να μιλάω ώρες για τα παιδιά – γιατί πιστεύω σε αυτά και είμαι σίγουρος πως στα επόμενα χρόνια θα μας απασχολήσουν. Εγώ είμαι απλά διαθέσιμος και δίπλα τους, όπως το ίδιο ήταν σε εμένα οι δικοί μου δάσκαλοι. Η αγωνία είναι να μη χάσουν το δρόμο τους και να υπάρξουν με ανθρώπους που πιστεύουν στο ταλέντο και στις ικανότητες τους. Ως δάσκαλος τους η αγωνία μου είναι να μην νιώσουν ότι η τέχνη τους τα πρόδωσε, ούτε πως δεν άξιζε τον κόπο ο αγώνας.
Το “Τελος του καλοκαιριου” θα συνεχίσει το Χειμώνα μαζί με την παράσταση Bedtime Stories που θα συνεχιστεί για τρίτη χρονιά .