Έξι πράγματα που δεν βγάζουν νόημα στο νέο Batman

Η ταινία έχει ένταση, δυναμικές σκηνές, πολλές φορές με μαζικότητα πολεμικών ταινιών, εκπληκτικά εφέ και βλέπεται -κατά τη γνώμη μου- πιο ευχάριστα από τις δύο προηγούμενες του Christopher Nolan. Ωστόσο, το ευφάνταστο σύμπαν της υπόθεσης της τελευταίας ταινία δεν παύει να έχει και κάποιες “μαύρες τρύπες”- αρκετά σημεία που δεν βγάζουν νόημα και αναιρούν αυτό το πνεύμα σκοτεινού ρεαλισμού, που προσπαθεί να δώσει ο σκηνοθέτης στην επική του περιπέτεια.

1. Δισεκατομμυριούχοι και μισθοφόροι με ικανότητα να βγάλουν αμέτρητα λεφτά σε αποστολή αυτοκτονίας, με μόνο σκοπό να βασανίσουν τον Batman. Όταν έχεις τόσα πολλά να χάσεις, θα τα καταστρέψεις όλα, μόνο και μόνο για να νικήσεις και να ταπεινώσεις έναν άνθρωπο; Καθόλου ρεαλιστική επιλογή.

2. Στην ταινία επαναλαμβάνεται το κλισέ του να βρίσκεται ο ήρωα στο έλεος του κακού κι ο κακός μην τον εξοντώνει μια κι έξω, αλλά να θέλει να τον βασανίσει πρώτα, δίνοντάς του τον χρόνο να ξεφύγει. Πόσες και πόσες φορές ο James Bond κι άλλοι ήρωες δεν την έχουν γλιτώσει έτσι; Προσωπικά, πάντα με ξενέρωνε να είναι ο ήρωας στο έλεος του μεγάλου του εχθρού και να γλιτώνει μόνο και μόνο επειδή ο κακός δεν εκμεταλλεύθηκε την ευκαιρία να τον τελειώσει. Στην περίπτωση του τελευταίου Batman αυτό το κλισέ ξεχειλώνεται τελείως, καθώς δίνεται στον Batman πάρα πολύς χρόνος να αναρρώσει και να ξεφύγει, ενώ χρησιμοποιούνται πυρηνικά και μια ολόκληρη πόλη ως μέσα βασανισμού του. Θα δει την πόλη του να πεθαίνει πρώτα και μετά θα τον εξοντώσουν. Αλλά, ενώ έχουν σχεδιάσει ένα ολόκληρο σχέδιο ολέθρου μιας ολόκληρης πόλης εκατομμυρίων ανθρώπων, για να τιμωρήσουν τον Batman, δεν φυλάνε καν την φυλακή, στην οποία τον έχουν καταχωνιάσει, δίνοντάς του την ευκαιρία να το σκάσει.

3. Προς το φινάλε του έργου υπάρχει μια επική έφοδος των καλών μπάτσων εναντίον των κακών, που καταλήγει σε ένα μαζικό street fight με μπουνιές και μπουκέτα. επίθεση των άοπλων μπάτσων στα πολυβόλα κανονικά θα έπρεπε να οδηγήσει σε σφαγή. Ούτε καν θα έπρεπε να πλησιάσουν οι μπάτσοι τους τύπους με τα αυτόματα. Κι αν σκεφτεί κανείς, ότι τα όπλα τα χειρίζονταν πολύ εκπαιδευμένοι στρατιώτες, η σκηνή γίνεται ακόμα πιο ακατανόητη. Ο Nolan προφανώς ήθελε μια σκηνή με μπουνίδια, που ταιριάζει άλλωστε και με το πνεύμα του Batman, μετά από τις πολλές σκηνές με αεροπλάνα, τζιπ, μηχανές υψηλής τεχνολογίας. Αλλά θα έπρεπε να βρει έναν πιο λογικό τρόπο, για να φτάσουν οι καλοί να συγκρουστούν σώμα με σώμα με τους κακούς, γιατί έτσι όπως το έδειξε, θα έπρεπε φυσιολογικά να γίνουν σουρωτήρια από τις σφαίρες.

4. Με την δαμόκλειο σπάθη των πυρηνικών και τον εγκλωβισμό όλης της αστυνομίας στις στοές, ο Bane στήνει στο Gotham City ένα χάος απόλυτης αναρχίας. Όμως, από το μπάχαλο που φέρνει η ανομία, σε μία κατάσταση που θα θυμίζει λαϊκή επανάσταση με λαϊκά δικαστήρια, σαν την γαλλική  η απόσταση είναι πολύ μεγάλη (η μεγάλη τρομοκρατία των Ιακωβίνων, αλλά και η Οκτωβριανή Επανάσταση στην Ρωσία αποτελούν ξεκάθαρες ιστορικές αναφορές). Μία επανάσταση, για να κυριαρχήσει, πρέπει να έχει κάποια μορφή νομιμοποίησης και λαϊκής συμμετοχής. Και να υπάρχει μια προοπτική κι ένα συλλογικό όραμα που θα κινητοποιήσει τις μάζες. Όχι η απειλή του όπλου εναντίον όλων από έναν μαζικό τρομοκράτη. (Παράξενη δείχνει και η συνεργασία της Κεντρικής Εξουσίας με τους τρομοκράτες, αλλά αυτό μπορεί ίσως να δικαιολογηθεί, κατά κάποιον ακραίο τρόπο, από τον τρόμο που γενικά προκαλεί το πυρηνικό όπλο σε κάθε δύναμη, ακόμα και στην Υπέρ- Δύναμη).

5. Ο χαρακτήρας της Catwoman -η οποία ερμηνεύεται πολύ καλά από την Anne Hatheway (και σύμφωνα με τον Obama ότι ήταν ό,τι καλύτερο σε αυτήν την ταινία) παρουσιάζει μεγάλες μεταπτώσεις. Πότε την φέρνει στον Batman και πότε γίνεται ο μεγάλος σύμμαχός του. Ποιός θα μπορούσε να βασίσει όλα του τα σχέδια σε μια ωραία γυναίκα και χαρισματική πολεμίστρια, αλλά τελείως απρόβλεπτη και αδύστακτη ηρωίδα; Ένας απελπισμένος, θα μπορούσε να απαντήσει ο Nolan, καθώς ο Batman δεν έχει και πολλές επιλογές. Δεν παύει πάντως να είναι τελείως κλισέ ο τρόπος που η Catwoman μεταμορφώνεται από κακή σε καλή.

6. Δεν έχει μεγάλη λογική όλη αυτή η ιστορία με τον αυτόματο πιλότο, που είναι πολύ καθοριστική για το φινάλε του έργου. 

Παρά τις αρκετές αντιφάσεις και τα κενά στην υπόθεση, αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να απορρίψουμε τον τελευταίο Batman. Κενά στην υπόθεση υπάρχουν και σε τεράστια έργα της παγκόσμιας δραματουργίας, όπως ο Άμλετ του Σαίξπηρ και ο Οιδίπους Τύραννος του Σοφοκλή. Η υπόθεση ενός έργου, δεν χρειάζεται να είναι τέλεια. Είναι ένα πρόσχημα για να αναπτυχθούν άλλα πράγματα. Στην περίπτωση του Batman όχι μεγάλες ιδέες, όπως στα μεγάλα δράματα, αλλά ειδικά εφέ, δράση, σασπένς, σκοτεινές ατμόσφαιρες και καλές ερμηνείες, πολύ πάνω από τα στάνταρντς των έργων του είδους. Σε αυτό το κομμάτι (και παρά τα μεγάλα νοηματικά κενά στην υπόθεση) διαπρέπει ο νέος Batman και είναι μια πολύ ευχάριστη περιπέτεια, για να την βλέπεις, ενώ δεν γίνεται μία από τις περιπέτειες της σειράς, από τις τόσες που βγάζει κάθε χρόνο το Hollywood.

Πάντως, πρέπει να παραδεχθούμε ότι το ρεαλιστικό, που προσπαθεί να δώσει με την εικόνα, σπάνια δένει με το ευφάνταστο της υπόθεσης του έργου. Κι επίσης, όπου ο Nolan δοκιμάζει να ανεβάσει το επίπεδο και να μιλήσει για μεγάλες ιδέες και να προβάλλει κάποιον ανθρωπισμό, εγκλωβίζεται σε έναν ηθικισμό αρκετά κοινότοπο- αν και ο δεύτερος Batman (Ο σκοτεινός Ιππότης),  σε αυτό το κομμάτι τα είχε πάει ακόμα χειρότερα.

Γιώργος Σμυρνής