“Αλκιβιάδης Άγιος” στο θέατρο Ρεματιάς- Ο… άγιος προδότης

Η παράσταση θυμίζει κάτι ανάμεσα σε μάθημα ιστορίας και τελετουργία δωδεκαθεϊστών. Έχει ως προφανή στόχο την αγιοποίηση αυτής της ιστορικής μορφής, για να πάει κόντρα προφανώς στην δαιμονοποίησή του από βιογράφους και ιστορικούς. Βασίζεται στα πραγματικά ιστορικά γεγονότα, αλλά και σε αποσπάσματα από τον Πλάτωνα, που δείχνουν την στενή σχέση του Αλκιβιάδη με τον Σωκράτη. Επίσης, προσπαθεί να απεικονισθεί μια εκδοχή αυτού που ο σκηνοθέτης φαντάστηκε ότι είναι τα ελευσίνια μυστήρια, στα οποία υποτίθεται ο Αλκιβιάδης ήταν μυημένος.

Το κείμενο της παράστασης είναι μια συρραφή. Η υπόθεση κάνει χρονικό άλμα και ξεκινάει με το φινάλε, δηλαδή τον θάνατο του Αλκιβιάδη. Σε μια προσπάθεια μίμησης του ύφους αρχαίας τραγωδίας, ένας χορός θρηνεί τον χαμό του ήρωα- αντιήρωα. Ένας διάλογος ανάμεσα σε συμπαθούντες και εχθρούς του πεθαμένου πολιτικού δημιουργεί μια αντιλογία, που δίνει την πρόφαση στην παράσταση να αφηγηθεί την ιστορία του. Έτσι παρουσιάζεται η φιλοδοξία του νέου, η αγάπη του για την φιλοσοφία, τα πολιτικά, μιλιταριστικά κι αυτοκρατορικά του οράματα, αλλά και η σχέση του (ερωτική;) με διάφορες σημαντικές προσωπικότητες της Αθήνας, ανάμεσα στους οποίους και ο Σωκράτης, αλλά και τα διάφορα τελετουργικά.

Μετά, ακολουθεί η ρητορική του κόντρα με τον Νικία στα Σικελικά του Θουκυδίδη, που οδήγησε στην καταστροφική για την Αθήνα πολεμική επιχείρηση στην Σικελία. Ο δήμος έστειλε τον Αλκιβιάδη ως αρχηγό του στρατεύματος στην Σικελία και μετά τον ανακάλεσε, για να τον δικάσει για ένα θρησκευτικό ατόπημα, που του φόρτωσαν οι πολιτικοί του αντίπαλοι εν τη απουσία του. Αυτός επέλεξε να την “κάνει” για την Σπάρτη και τους Σπαρτιάτες. Εκεί έδωσε δύο συμβουλές στους Σπαρτιάτες που αποδείχθηκαν καταστροφικές για τους Αθηναίους (να βοηθήσουν τις Συρρακούσες εναντίον της Αθήνας και να οχυρώσουν τη Δεκέλεια). Στη συνέχεια διώχθηκε κι από την Σπάρτη και κατέφυγε στην Περσία. Μετά ξαναγύρισε στην Αθήνα, πέτυχε κάποιες καθοριστικές νίκες, ενώ όταν ο στόλος ηττήθηκε, όσο αυτός έλειπε κι είχε ορίσει αντικαταστάτη, ξαναδιώχθηκε από τους Αθηναίους. Και όταν έχασαν τον πόλεμο, οι Σπαρτιάτες και κάποιοι Πέρσες συμφώνησαν να τον εξοντώσουν.

Η παράσταση δεν λέει κάτι νέο. Δίνει αρκετές ιστορικές πληροφορίες, αλλά νομίζω ότι γίνονται δύσκολα προσιτές σε κάποιον αμύητο στα ιστορικά θέματα του Πελοποννησιακού πολέμου. Επιχειρεί την αγιοποίηση του Αλκιβιάδη, περισσότερο δηλώνοντας την αγάπη της γι’ αυτόν. Κατά τα άλλα, παρουσιάζει τα ιστορικά γεγονότα, όπως είναι γνωστά σε όλους. Το κείμενο είναι μια συρραφή άλλων κειμένων, που εμφανίζει χαρακτήρες με θολά περιγράμματα και εμφανή τάση προς την αμπελοφιλοσοφία.

Υπάρχουν επιβλητικά κουστούμια και σκηνικά, τα οποία οι ίδιοι οι άνθρωποι του θιάσου έχουν μάλλον δημιουργήσει με δικά τους έξοδα. Αν και είναι συγκινητικό το αποτέλεσμα, η παράσταση παρουσιάζει μεγάλες ελλείψεις σε αισθητικό επίπεδο. Οι διάφοροι χοροί και τα τελετουργικά που παρουσιάζουν κάτι που θυμίζει σε γραφικότητα τις τελετουργίες των δωδεκαθεϊστών, αν και οι άνθρωποι της παράστασης βλέπουν τις θρησκείες της αρχαιότητας με μια σαφώς πιο ανοιχτή και πολυπολιτισμική διάθεση. Δεν τους ενδιαφέρει μόνο η ελληνική αρχαιότητα, ούτε μόνο η ελληνική θρησκεία. Αλλά αυτό που παρουσιάζουν μοιάζει αρκετά με καρικατούρα της αρχαιότητας και των τελετουργιών τους.

Ο λόγος της παράστασης κουράζει, ενώ και η εικόνα, σε μια εντυπωσιακή για τα δεδομένα του συγκεκριμένου θιάσου, παραγωγή, παρουσιάζει αρκετές ασυναρτησίες. Οι ερμηνείες, με μία ή δύο εξαιρέσεις, κινούνται σε ερασιτεχνικό επίπεδο, ενώ απουσιάζει ένα σκηνοθετικό όραμα στην παράσταση. Γενικά, παρά τις συγκινητικές προσπάθειες του θιάσου και τα πλούσια σκηνικά και κουστούμια, το αποτέλεσμα παρουσιάζει σοβαρότατη ανεπάρκεια και έλλειψη συνοχής και ομολογώ ότι με κούρασε αρκετά.

Γιώργος Σμυρνής