Το σινεμά του Μπέλα Ταρ στον κινηματογράφο Τιτάνια

“Κολαστήριο / Damnation“
Ουγγαρία – 1988 – 116΄, Α/Μ

Σκηνοθεσία: Béla Tarr
Σενάριο: László Krasznahorkai, Béla Tarr Φωτογραφία: Gábor Medvigy
Μουσική: Mihály Vig Παραγωγή: József Marx, Μοντάζ: Ágnes Hranitzky, Καλλιτεχνική διεύθυνση-σκηνικά: Gyula Pauer
Με τους: Miklós Székely, Vali Kerekes, György Cserhalmi

Σύνοψη
O Kάρερ, ένας μοναχικός μεσήλικας άντρας, παρατηρεί απ’ το παράθυρό του τα εναέρια βαγονέτα του γειτονικού ορυχείου καθώς καταπίνονται ένα-ένα από την ομίχλη. Το άυλο, βιομηχανικό τοπίο της περιοχής αγγίζει τα όρια του απίθανου, του φανταστικού. H ιστορία θα εκτυλιχθεί κάτω απ’ το πρίσμα αυτού του αρχικού μελαγχολικού και ανεξίτηλου βλέμματος. O μοναδικός φίλος του Kάρερ είναι ο Bιλάρσκι, ιδιοκτήτης του μπαρ «Tιτανικός» και μικροαπατεώνας. Το μοναδικό του πάθος είναι ο αδιέξοδος έρωτάς του για την παντρεμένη τραγουδίστρια του μπαρ. Θέλοντας να ξεφορτωθεί τον άντρα της για να μείνει, έστω και για λίγο, ανενόχλητος μαζί της, τον πείθει να μεταφέρει ένα παράνομο φορτίο για λογαριασμό του Bιλάρσκι…
Ένα ατμοσφαιρικό διαμάντι από τον βραβευμένο Ούγγρο σκηνοθέτη Μπέλα Ταρ (Το άλογο του Τορίνο), που αφηγείται μια γοητευτική, υπνωτιστική ερωτική ιστορία.

“Το άλογο του Τορίνο”
Ουγγαρία/Γαλλία/Γερμανία/Ελβετία, 2011, 146′

Σκηνοθεσία: BELA TARR & AGNES HRANITZKY
Σενάριο: L. KRASZNAHORKAI, B. TARR
Παραγωγή: GABOR TENI, MARIE-PIERRE MACIA, JULIETTE LEPOUTRE, RUTH WALDBURGER, MARTIN HAGEMANN
Διεύθυνση φωτογραφίας: FRED KELEMEN
Μουσική: MIHALY VIG
Πρωταγωνιστούν: JANOS DERZSI, ERIKA BOK, MIHALY KORMOS, RISCI

Η ΤΑΙΝΙΑ
«Τορίνο, 3 Ιανουαρίου 1889: ο Φρίντριχ Νίτσε βγαίνει από την πόρτα του σπιτιού που διαμένει, στην Οδό Κάρλο Άλμπερτ 6. Όχι μακριά από αυτόν, ο οδηγός ενός δίτροχου κάρου έχει πρόβλημα με το πεισματάρικο άλογό του. Όσο κι αν το τσιγκλά, το άλογο αρνείται να κουνηθεί και τότε ο οδηγός χάνει την υπομονή του και αρχίζει να το μαστιγώνει. Ο Νίτσε μπαίνει στη μέση με φούρια για να δώσει τέλος σε αυτή τη βίαιη σκηνή, αγκαλιάζοντας το λαιμό του αλόγου, και κλαίγοντας. Ο σπιτονοικοκύρης του τον παίρνει μέσα στο σπίτι, τον βάζει να ξαπλώσει ακίνητο και σιωπηλό για δύο μέρες, μέχρι που ο Νίτσε θα μουρμουρίσει τα απαραίτητα τελευταία του λόγια και θα ζήσει για ακόμα 10 χρόνια, βουβός και παράφρων, με τη φροντίδα της μητέρας του και των αδελφών του. Δεν γνωρίζουμε τι απέγινε το άλογο.»
Αυτά είναι τα εισαγωγικά λόγια του Μπέλα Ταρ στην αρχή της ταινίας, που πιάνει την αφήγηση αμέσως μετά από αυτά τα γεγονότα και αποτελεί μια συγκλονιστική περιγραφή της δύσκολης ζωής του οδηγού του κάρου, της κόρης του και του αλόγου. Και μας δείχνει πως τρία απλά πράγματα, ένας αγρότης, μια κόρη και ένα γέρικο και κουρασμένο άλογο, μπορούν να συνθέτουν μια τραγική ιστορία…

Στην τελευταία ταινία του, όπως έχει ανακοινώσει ο ίδιος ο διάσημος Ούγγρος σκηνοθέτης Μπέλα Ταρ («Satantango», «Οι αρμονίες του Werckmeister»), συνεργάζεται ξανά με τον συν-σεναριογράφο του, τον συγγραφέα Laszlo Krasznahorkai, στο σενάριο του Αλόγου του Τορίνο. Και αυτή η δουλειά του επίσης παραπέμπει στο «ανα-μοντερνιστικό κινηματογράφο» του Ταρ, που αναζητά να συλλάβει το ρυθμό της ζωής σε πραγματικό χρόνο και να δημιουργήσει έντονη συναίσθηση του παρόντος. Η λιτότητα της ταινίας εδώ φτάνει στο έπακρο, για να τονίσει την αίσθηση του θανάτου, τη μοναξιά, την τραγωδία της ανθρώπινης ύπαρξης, μέσα από τη ζωή δύο απλών ανθρώπων που ο σισύφειος αγώνας τους για επιβίωση συνδέεται με την σκληρή και πεζή ρουτίνα της καθημερινότητας. Ο Μπέλα Ταρ αφήνει έτσι ως παρακαταθήκη στην ιστορία του σινεμά, μια ταινία-εμπειρία της ανθρώπινης ζωής και της ανθρώπινης κατάστασης, όπως την περιγράφουν από την αρχή του κόσμου οι ποιητές και οι συγγραφείς.

“Ο άνθρωπος από το Λονδίνο”- Υποψήφια για το Χρυσό Φοίνικα Φεστιβάλ Καννών 2007

Σύνοψη

Ο Μαλόιν διάγει μια απλοϊκή ζωή χωρίς καμία προοπτική στην άκρη της απέραντης θάλασσας. Ούτε που διακρίνει τον κόσμο που τον περιτριγυρίζει, έχει ήδη αποδεχτεί την αργή και αναπόφευκτη καταστροφή του περιβάλλοντα κόσμου του και την απόλυτη μοναξιά του.
Όταν γίνεται μάρτυρας σε φόνο, η ζωή του ξαφνικά αλλάζει.

Έρχεται αντιμέτωπος με θέματα που άπτονται της ηθικής, της αμαρτίας, της τιμωρίας, τη γραμμή μεταξύ της αθωότητας και της συνέργειας σε ένα έγκλημα, και αυτή η κατάσταση της περισυλλογής τον οδηγεί στην οντολογική απορία για την σημασία και την αξία της ύπαρξης.
Το έργο μιλά για την επιθυμία, για την άφθαρτη αναζήτηση μιας ζωής ελευθερίας και ευτυχίας, για ψευδαισθήσεις που ποτέ δε θα πραγματοποιηθούν- για τα πράγματα που μας δίνουν ενέργεια για να συνεχίσουμε να υπάρχουμε, να κοιμηθούμε και να ξυπνήσουμε το επόμενο πρωί… Η ιστορία του Μαλόιν είναι η δική μας- όλων εκείνων που αμφιβάλλουν και μπορούν ακόμη να θέτουν ερωτηματικά για την ταπεινή μας ύπαρξη.