Ο σπουδαίος Άγγλος ιστορικός Mark Mazower βραβεύεται και μιλάει για την οικονομική κρίση στο Μέγαρο

Ο Μαρκ Μαζάουερ έχει εγκαταστήσει την Ελλάδα στην καρδιά της ιστορικής του έρευνας, υποστηρίζει ότι τα τελευταία 200 χρόνια βρίσκεται στην πρώτη γραμμή των ευρωπαϊκών εξελίξεων και πιστεύει ότι για να κατανοήσουμε το μέλλον της Ευρώπης μέσα από την κρίση που περνάει, πρέπει να κοιτάμε σταθερά και προσεκτικά σε ό,τι συμβαίνει στην Αθήνα.

Στο πλαίσιο του Megaron Plus η Εταιρεία Συγγραφέων απονέμει, την Τρίτη 23 Οκτωβρίου στις 7 το απόγευμα, στον Μαρκ Μαζάουερ, αυτήν την πολύ ενεργό συνείδηση του καιρού μας, το βραβείο Διδώ Σωτηρίου, με το οποίο από το 2001 τιμά κάθε χρόνο διακεκριμένους ανθρώπους του πνεύματος, που με το έργο τους δίνουν ώθηση στην ελληνική σκέψη, την ιστορία και τον πολιτισμό και προωθούν οικουμενικές αξίες στην Ευρώπη και τον κόσμο. Ο Μάριο Βίτι, ο Κλάουντιο Μάγκρις, η Κική Δημουλά, η Σόνια Ιλίνσκαγια, ο Έντμουντ Κίλι, ο Εμμανουήλ Κριαράς και η Τζίνα Πολίτη είναι ανάμεσα σε όσους τιμήθηκαν με το βραβείο αυτό.

Μετά την απονομή του βραβείου ο Μαρκ Μαζάουερ θα μιλήσει για την Ελλάδα και την ευρωπαϊκή κρίση αναφερόμενος σε μια ιστορική φυσιογνωμία της Ευρώπης, έναν μεγάλο πολιτικό της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τον Αλτιέρο Σπινέλι (Altiero Spinelli 1907-1986).

Πολυβραβευμένος και ιστορικός παγκόσμιας αναγνώρισης, συγγραφέας βιβλίων με μεγάλη απήχηση, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια της Νέας Υόρκης, ο Μαρκ Μαζάουερ καταδύεται εδώ και χρόνια στην ουσία της Ελλάδας, αλλά και των Βαλκανίων και της Ευρώπης του 20ου αιώνα και ανασύρει από τα αρχεία το υλικό της κατανόησης, παραμερίζοντας τα στερεότυπα και την μικροϊστορία.

«Όταν μιλάς για την ελληνική δημοκρατία», έγραφε πριν ένα χρόνο σε άρθρο του στον Γκάρντιαν, «το μυαλό όλων πηγαίνει στην αρχαία Αθήνα. Η σύγχρονη χώρα όμως έχει αξιοσέβαστα δημοκρατικά διαπιστευτήρια, όπως η καθολική ψηφοφορία των ανδρών, πολύ πριν καθιερωθεί στην Βρετανία και στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες. Είναι αλήθεια βέβαια, ότι από την αρχή ο συνδυασμός μιας ισχυρής λαϊκής βάσης και ενός αδύναμου κράτους είχε απρόβλεπτες και συχνά ανεπιθύμητες συνέπειες. Ενώ μικρές κλίκες ενόπλων πατριωτών παρέσυραν εύκολα τη χώρα σε στρατιωτικές περιπέτειες, οι δημόσιοι υπάλληλοι στην Αθήνα δυσκολεύονταν να επιβάλλουν άμεσους φόρους ή να συγκροτήσουν ένα φερέγγυο κτηματολόγιο».

Γεννημένος το 1958 στο Λονδίνο, με σπουδές στην Οξφόρδη και στο Πανεπιστήμιο Τζονς Χόπκινς της Ουάσινγκτον, ο Μαζάουερ βρίσκεται διαρκώς στην στοχαστικά αισιόδοξη πλευρά των πραγμάτων. Με τα βιβλία και την αρθογραφία του σε μεγάλα μέσα ενημέρωσης της Βρετανίας και των ΗΠΑ, συμβάλλει σε μια νηφάλια, αλλά δυναμική αντίληψη των πραγμάτων και απεγκλωβίζει τον δημόσιο διάλογο από παρεξηγήσεις και ευκολίες.

«Είναι η πρώτη φορά που για να κατανοήσουμε το μέλλον της Ευρώπης, πρέπει να πάψουμε να κοιτάμε προς τις μεγάλες δυνάμεις του κέντρου της ηπείρου και να παρακολουθούμε με προσοχή ό,τι συμβαίνει στην Αθήνα», έγραφε τον περασμένο Ιούνιο τους Τάιμς της Νέας Υόρκης. «Τα τελευταία 200 χρόνια η Ελλάδα βρίσκεται στην πρώτη γραμμή των ευρωπαϊκών εξελίξεων…. Τώρα που η ευφορία του 90 ξεθωριάζει και μια νέα ολιγάρκεια παίρνει τη θέση της στην Ευρώπη, ο κλήρος πέφτει στην Ελλάδα για να προκαλέσει τους μανδαρίνους της Ευρωπαϊκής Ένωσης και να τους ζητήσει να προσδιορίσουν τον ορίζοντα της Ευρώπης. Η Ευρωπαϊκή Ένωση υποτίθεται ότι θα θεράπευε μια κατακερματισμένη Ευρώπη, θα ενίσχυε τη δημοκρατική της δυναμική και θα μεταμόρφωνε την ήπειρο σε δύναμη ικανή και προετοιμασμένη για την παγκόσμια σκηνή. Ταιριάζει λοιπόν σε μια από τις πιο παλιές και δημοκρατικές χώρες της Ευρώπης να είναι επικεφαλής της αμφισβήτησης των ευρωπαϊκών επιτευγμάτων. Γιατί σήμερα πια, είμαστε όλοι μικρές δυνάμεις και για μια φορά ακόμη η Ελλάδα είναι σε παράταξη μάχης για το μέλλον».

Πριν από το Πανεπιστήμιο Κολούμπια, ο Μάρκ Μαζάουερ δίδαξε στο Μπίρκμπεκ, στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου, στο Πανεπιστήμιο του Σάσεξ, στο Πρίνστον και από το 2002 αρθρογραφεί για διεθνή θέματα και κάνει κριτική βιβλίων στους Φαϊνάνσιαλ Τάιμς και στον Ιντιπέντεντ ενώ έχει αναδείξει την ιστοριογραφία σε τέχνη αφήγησης που απευθύνεται πέρα από τα ακαδημαϊκά όρια . Κάθε βιβλίο του αναγνωρίζεται από τους κριτικούς και κερδίζει τα κορυφαία βραβεία για την ιστοριογραφία. «Βαλκάνια: Μια σύντομη ιστορία» (Βραβείο Ιστορίας Γουόλφσον), «Στην Ελλάδα του Χίτλερ: Η εμπειρία της κατοχής 1941-44» (Βραβείο Ιστορίας Λόνγκμαν για το βιβλίο της χρονιάς), «Θεσσαλονίκη Πόλη Φαντασμάτων: Χριστιανοί, Μουσουλμάνοι, Εβραίοι 1430-1950» (Βραβείο Ράνσιμαν και Βραβείο Κούπερ).

Ο Μαζάουερ δεν απομακρύνει ποτέ τη ματιά του από την ευρωπαϊκή ιστορία του 20ου αιώνα. Με το βιβλίο του «Η Σκοτεινή Ήπειρος: Ο ευρωπαϊκός 20ος αιώνας» επιχείρησε να απαντήσει σε πολλά ερωτήματα και να διαλύσει παρεξηγήσεις και μύθους και με την «Αυτοκρατορία του Χίτλερ: Οι Ναζί στην Κατεχόμενη Ευρώπη» δημιούργησε ένα μέτρο ανάλυσης αυτού του ευρωπαϊκού τραύματος.

«Οι ναζιστές αποτελούν σήμερα ένα είδος ηθικού μέτρου σύγκρισης ως ενσάρκωση του απόλυτου κακού, με αποτέλεσμα να υπάρχει μια σαγήνη, μια ολόκληρη θεολογία γύρω από το θέμα», έλεγε σε συνέντευξή στο Βήμα το 2009. «Προσωπικά δε αισθάνομαι άνετα με την προσέγγιση αυτή, γιατί πιστεύω ότι μας διακρίνει μια ροπή προς την ηθικολογία. Η ηθική γλώσσα υποκαθιστά την πολιτική γλώσσα, κάτι που αποτρέπει την κατανόηση των πραγμάτων. Αν χαρακτηρίζεις τους ναζιστές απλώς κακούς εκεί τελειώνουν και τα περιθώρια να καταλάβουμε τι συνέβη».

Στην ίδια συνέντευξη αναφέρθηκε και στο θέμα της μετανάστευσης και του ρατσισμού στην Ευρώπη: «Για να μειωθεί η ροή των μεταναστών, αν το θέλουμε πραγματικά, απαιτείται να σκεφτούμε με διαφορετικούς όρους, όπως η συνεργασία με τις χώρες προέλευσής τους. Οι ευρωπαϊκές κοινωνίες γίνονται πολυεθνικές και αυτό είναι μια μεγάλη αλλαγή και ταυτόχρονα επιμένουν στην εσωστρέφεια…. Ο ρατσισμός δεν εξαφανίστηκε ποτέ από την Ευρώπη. Αν βέβαια υπολογίσουμε τις τεράστιες και ταχύτατες αλλαγές που έγιναν στις ευρωπαϊκές κοινωνίες, δεν είναι παράξενο που ακούγονται πολλές και διαφορετικές φωνές σε σχέση με τους μετανάστες».