Birds with Skymirrors στην Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών: Νυστα-γωγία!

Η ιδέα του Lemi Ponifasio για το έργο γεννήθηκε κατά τη διάρκεια μιας βόλτας του χορογράφου στις ακτές του νησιού Ταράουα. Εκεί παρατήρησε ότι από το ράμφος κάποιων πουλιών κρέμονταν πλαστικές λωρίδες βιντεοταινίας που αντανακλούσαν το φως σαν καθρέφτες (SKY- MIRRORS). Τις ταινίες είχαν βρει στην τεράστια έκταση μη ανακυκλώσιμων αποβλήτων που έχει δημιουργηθεί στο κέντρο του Ειρηνικού Ωκεανού.

Η παράσταση αναφέρεται στα οικολογικά προβλήματα και την καταστροφή της φύσης από τον υλικοτεχνικό πολιτισμό. Κυρίως όμως προβάλλει άλλες αξίες, που προέρχονται από παλαιότερους πολιτισμούς και κουλτούρες που δεν έχουν υποστεί αυτό που ο Βέμπερ αποκαλεί απομάγευση (την απομυθοποίηση δηλαδή του κόσμου, την οποία επέφερε ο Διαφωτισμός και οι επιστήμες). Έτσι η παράσταση παρουσιάζει μια έντονη ροπή προς τον μυστικισμό και τις ανατολικές θρησκείες, ενώ είναι εντονότατος ο τελετουργικός χαρακτήρας, σε βαθμό που η παράσταση να θυμίζει περισσότερο θρησκευτικό δρώμενο παρά χορό. Οι χορευτές ακολουθούσαν πολύ αυστηρό κινησιολογικό τυπικό, ενώ συχνά χτυπούσαν τους εαυτούς τους. Η μόνη παρουσία των πτηνών ήταν με την εμφάνιση ενός γυμνού άντρα που φορούσε ένα κεφάλι πουλιού κι έμοιαζε με Θεό της αιγυπτιακής μυθολογίας. Επίσης, υπήρχαν κάποιες βιντεοπροβολές, στις οποίες αχνοφένονταν κάποιες μορφές πτηνών.

Οι προβολείς μόλις και μετά βίας φώτιζαν κάποια σημεία της σκηνής. Έτσι, το αργό τέμπο της παράστασης γινόταν ακόμα πιο δύσκολο στην παρακολούθηση. Υπήρχαν στοιχεία σωματικού θεάτρου. Θα λέγαμε ότι ήταν περισσότερο ισχυρό αυτό το κομμάτι της παράστασης, σε σχέση με τον χορό. Όσον αφορά το γυμνό, εκτός από τον γυμνό πτηνόμορφο άνδρα, υπήρχε και η παρουσία μιας γυμνής χορεύτριας στο ξεκίνημα της performance. Ο ρυθμός συνήθως απουσίαζε, η κίνηση ήταν ελάχιστη και αυστηρά τοποθετημένη σε τελετουργικά πλαίσια. Ακόμη, η μουσική (που εμφάνιζε στοιχεία έθνικ, θρησκευτικότητας, αλλά και μοντερνισμού) δεν ξέφευγε από το πλαίσιο της παράστασης: χαρακτηριζόταν από μυσταγωγία, υποβολή, αλλά ήταν κουραστική για το αυτί του ανθρώπου.

Σε γενικές γραμμές, όποιος ήθελε να δει χορό, μάλλον δεν ικανοποιήθηκε από την παράσταση Birds with Skymirrors. Είναι ένα δύσκολο έργο, για να το παρακολουθήσει κανείς. Δεν έχει πολλά μηνύματα κοινωνικά και πολιτικά, ενώ το οικολογικό περιεχόμενο της, αν και φανερό, είναι περιορισμένο σε έκταση και αρκετά ασαφές. Κυριαρχεί μια αίσθηση θρησκευτικού δρώμενου, η οποία, παρά την υποβλητικότητά της, χαρακτηρίζεται από πολλές επαναλήψεις και μια πενία σε ευρήματα και εικόνες, που τελικά μας ταλαιπώρησε.