Το συναξάρι του Ανδρέα Κορδοπάτη- Ο μεγάλος πειρασμός να φύγεις μακριά!

Ο Ανδρέας Κορδοπάτης είναι υπαρκτό πρόσωπο. Ο συγγραφέας Θανάσης Βαλτινός τον γνώριζε προσωπικά και χρησιμοποίησε τις αφηγήσεις του για να στήσει την πραγματική του ιστορία σε πρώτο πρόσωπο. Ο Κορδοπάτης ζει σε μια ταραγμένη Ελλάδα το 1903, λίγο μετά τον καταστροφικό πόλεμο του 1897. Η χώρα του βρίσκεται στα πρόθυρα της χρεοκοπίας και θέλει οπωσδήποτε να ξενιτευθεί στην «γη της επαγγελίας», την Αμερική.

Για να καταφέρει να φτάσει στην Αμερική, περνάει ένα τρομακτικό ταξίδι στην θάλασσα, με χιλιάδες άλλους ξενιτεμένους μέσα σε ένα σαπιοκάραβο. Όμως έχει ένα πρόβλημα στα μάτια και οι Αμερικανοί, που θέλουν υγιή εργατικά χέρια για τις βιομηχανίες τους, που είναι σε φουλ ανάπτυξη, τον απορρίπτουν. Περνάει πολλές περιπέτειες ως παράνομος στην Αμερική και παρά τα προβλήματα που αντιμετωπίζει, ποτέ δεν χάνει την επιθυμία του να ριζώσει σε έναν ξένο τόπο.

Το έργο έχει αρκετά λογοτεχνικά στοιχεία, ενώ κρατάει το στοιχείο της ντοπιολαλιάς της εποχής. Παράλληλα, διατηρεί ένα αρκετά ντοκιμαντερίστικο στοιχείο, ενώ είναι προϊόν προσωπικής αφήγησης ενός ανθρώπου που αφηγείται μια πραγματική του περιπέτεια και δεν αμφιβάλλει πολύ ούτε για τα κίνητρά του, ούτε για τον ρόλο του και τις ευθύνες του στο προσωπικό του δράμα. Όσο κι αν διαμεσολαβείται από την τεχνική ενός συγγραφέα, του Βαλτινού, δεν παύει να θυμίζει αρκετά απομνημονεύματα ενός ξενιτεμένου.

Όσοι αναφέρονται με θαυμασμό στην έμφυτη ποιητικότητα του λόγου του «Συναξαρίου» μιλούν προφανώς περισσότερο για την μορφή του λόγου και λιγότερο για το περιεχόμενο, το οποίο χαρακτηρίζεται κυρίως από βιωματικό ρεαλισμό. Συνήθως δεν κάνει ιδιαίτερες αναγωγές σε κάτι πανανθρώπινο και γενικό. Βέβαια, ο θεατής, που θα ταυτισθεί σε αρκετά σημεία με τον ήρωα, θα κάνει ο ίδιος αυτές τις αναγωγές, έστω και υποσυνείδητα. Πιο δυνατά σημεία κατά την γνώμη μου, ήταν οι περιγραφές των συνθηκών του πολύμηνου ταξιδιού σε ένα πλοίο, για να πάνε στην Αμερική, ένα ταξίδι σωστό βασανιστήριο.

Το έργο έχει αρκετό συναίσθημα. Η δυνατή απαγγελία- ερμηνεία του Αντώνη Αντωνίου μπόρεσε να μπει στο πετσί του ήρωα του και να αποδώσει με ρεαλισμό τόσο τη γλώσσα, όσο και τα μεράκια και τους καημούς του. Όμως το έργο δεν παύει να είναι μια απαγγελία ενός αφηγήματος. Ίσως να μην έχει θεατροποιηθεί αρκετά, παρά την παρουσία μουσικής και τα ενδιαφέροντα σκηνικά. Έτσι κι αλλιώς, η παρουσία άλλων χαρακτήρων στο έργο είναι τελείως υποτυπώδης, με αποτέλεσμα να είναι σχεδόν ασήμαντα τα διαλογικά μέρη.

Γενικά, «το Συναξάρι του Ανδρέα Κορδοπάτη» σε μαγνητίζει σε αρκετά σημεία με την προσωπική του αλήθεια και το ιστορικό του ενδιαφέρον. Η ερμηνεία του Αντώνη Αντωνίου είναι δυνατή, αλλά η σκηνοθετική του προσέγγιση θα μπορούσε να δώσει περισσότερες εικόνες σε έναν κάπως στεγνό μονόλογο. Είναι ένα έργο ειλικρινές και ανθρώπινο, αλλά δεν έχει το βάθος ενός πολύ διεισδυτικού θεατρικού έργου.

Γιώργος Σμυρνής

Η παράσταση παίζεται στην «Θεατρική Σκηνή» (Νάξου 84, Πλ. Κολιάτσου)
Τετάρτη 19:15 μ.μ., Πέμπτη έως Σάββατο 21:15 μ.μ. και Κυριακή 20:15 μ.μ.