Άρης Λεμπεσόπουλος: Ο γερμανικός λαός γνώριζε για τα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Το Νταχάου είναι δίπλα στο Βερολίνο.

Παράλληλα, είναι κι ένας σκεπτόμενος άνθρωπος, που του αρέσει πολύ η ιστορία. Το μεγάλο ενδιαφέρον του είναι η περίοδος του Β Παγκοσμίου Πολέμου και ήρθε να δέσει με την συμμετοχή του στην παράσταση “Μαουτχάουζεν” που ανεβαίνει στο Badminton σε σκηνοθεσία του Θέμη Μουμουλίδη από 6 έως 12 Δεκεμβρίου.

Με αφορμή αυτήν την παράσταση, που βασίζεται στο εξαιρετικό βιβλίο του Ιάκωβου Καμπανέλλη, στο οποίο ο γνωστός συγγραφέας περιγράφει τις εμπειρίες του από το στρατόπεδο συγκέντρωσης Μαουτχάουζεν, ο Άρης Λεμπεσόπουλος μας παραχώρησε την συνέντευξη. Και μας μιλάει σε αυτήν για την συλλογική ευθύνη του γερμανικού λαού για τα εγκλήματα των ναζί, για τα ταξίδια του στο Μαουτχάουζεν και στο Νταχάου. Επίσης, αναφέρεται στις ιδιαιτερότητες της παράστασης στο Badminton, αλλά και για τα τραγούδια του Μίκη Θεοδωράκη που ακούγονται στην παράσταση. Τα τραγούδια αυτά τα ερμηνεύει η Ρίτα Αντωνοπούλου, για την οποία ο γνωστός ηθοποιός λέει τα καλύτερα.

-Παίζετε στο «Μαουτχάουζεν» του Ιάκωβου Καμπανέλλη. Ο Καμπανέλλης θεωρείται κορυφαίος θεατρικός συγγραφέας. Ωστόσο το συγκεκριμένο έργο δεν είναι θεατρικό. Πόσο δύσκολο είναι να στηθεί στο σανίδι και ποιες οι ιδιαιτερότητες αυτής της παράστασης;
Νομίζω ότι ήθελε κάποτε να το γράψει θεατρικό. Αλλά δεν πρόλαβε. Δεν το έκανε ο ίδιος και το έγραψε ο σκηνοθέτης σε συνεργασία με τον Στέλιο Μάινα. Είναι δύσκολο. Και πάντα είναι δύσκολο να κάνεις μεταφορά ενός βιβλίου στο θέατρο. Εγώ νομίζω ότι αφήνει η παράσταση αφήνει μία αίσθηση αυτής της ιστορίας αυτού του εκπληκτικού βιβλίου. Δεν ξέρω αν χωράει. Μακάρι να χωρούσε όλο, αλλά είναι πολλές σελίδες. Διαβάζεται βέβαια πολύ εύκολα.

-Εσείς ποιόν ρόλο ερμηνεύετε;
Εγώ κάνω έναν αυστριακό, τον Σνάιντερ, ο οποίος βοήθησε τον Καμπανέλη και χάρη σε αυτόν επιβίωσε. Αυτός ήταν ένας πολιτικός κρατούμενος. Δεν ξέρω την ιδεολογία του. Αλλά θα ήταν αντιφρονών.

-Ποια είναι η σημασία του Μαουτχάουζεν σήμερα, σαν έργο;
Καλό είναι να μην ξεχνάμε αυτές τις ιστορίες. Κι ως λαός που και πού πρέπει να τα θυμόμαστε. Δεν έχουν γίνει ντοκιμαντέρ για τα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Είναι πολύ ξεχασμένες ιστορίες. Εγώ αυτό που αισθάνομαι και βγαίνει από αυτό το έργο, είναι ότι ένας ολόκληρος λαός, ο Γερμανικός, γνώριζε. Έχω πάει και στο Νταχάου. Ξέρεις, οι Γερμανοί δεν σε διευκολύνουν να πας στα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Δεν σου λένε: «Θα πάρεις το τάδε λεωφορείο». Τα ψάχνεις αυτά. Εγώ έψαξα. Τους πονάει. Τους πληγώνει. Γνώριζαν. Το Νταχάου είναι δίπλα στο Βερολίνο. Το Μαουτχάουζεν είναι δίπλα στο Λιτς, μια μεγάλη πόλη, όπου γεννήθηκε κι ο Χίτλερ. Ένας ολόκληρος λαός γνώριζε. Συλλογική ευθύνη. Και η ιστορία είναι περίεργη και τώρα ξανά γίνεται ένας οικονομικός πόλεμος.

-Υπάρχουν χώρες, στις οποίες η άρνηση του Ολοκαυτώματος είναι ποινικό αδίκημα. Βρίσκετε λογική αυτή την νομοθεσία;
Το να λες «δεν έγινε τίποτα» ή «ότι είναι παραμύθια» το Ολοκαύτωμα είναι ακραίο. Και οι Ναζί καίγανε αρχεία, για να κρύψουν τα εγκλήματα. Αλλά τα ντοκουμέντα είναι ντοκουμέντα. Δεν το βρίσκω ακραίο. Τώρα, για ποιον λόγο γίνεται αυτό; Ίσως για να πατάξει διάφορα άλλα φαινόμενα και αντιδράσεις ακροδεξιές σε κάποιες χώρες.

-Ο Θέμης Μουμουλίδης, σκηνοθέτης της παράστασης, δήλωσε στην συνέντευξη τύπου ότι “αδικούμε και τον φασισμό ακόμα, όταν τον ταυτίζουμε με την ναζιστική πολιτική”. Εσείς τι νομίζετε γι’ αυτό;
Το λέει γιατί αυτό που έκαναν οι Ναζί μέσα στα στρατόπεδα, έγινε με επιστημονικό τρόπο. Στην παγκόσμια ιστορία και άλλες σφαγές έγιναν και οι Τούρκοι έσφαξαν τους Αρμένιους και οι Ισπανοί έσφαξαν τους Ίνκας. Αλλά δεν είχαν μέθοδο. Ενώ στα στρατόπεδα γινόταν με μέθοδο. Με επιστημονικό τρόπο. Πειράματα, Μέγκελε κτλ. Κι αυτό ήταν μοναδικό στην παγκόσμια ιστορία, που έκαναν οι Ναζί. Κανένας άλλος λαός δεν το έκανε επιστημονικά. Γινόταν παρορμητικά, με φανατισμό, αλλά όχι επιστημονικά.

-Η άνοδος της Ακροδεξιάς στην Ελλάδα κάνει πιο επίκαιρο το Μαουτχάουζεν;
Όχι. Η ακροδεξιά στην Ελλάδα πάντα υπήρχε. Τώρα η άνοδός της οφείλεται σε άλλους λόγους. Σαν αντίδραση. Αλλά δεν νομίζω ότι το έργο αυτό έχει να κάνει κάτι με την ελληνική ακροδεξιά. Έχει να κάνει με την ευθύνη ενός ολόκληρου λαού. Του Γερμανικού.

-Ποιόν ρόλο παίζει η μουσική στην παράσταση;
Είναι καθοριστικός ο ρόλος της. Εγώ διάβασα για το Μαουτχάουζεν, αφού άκουσα τα τραγούδια του Θεοδωράκη, ως νέος. Είναι πολύ φωτισμένα τα τραγούδια από αυτήν την ιστορία. Και ξέρεις, το «Άσμα ασμάτων» ένα από τα τέσσερα, οι Αυστριακοί το έκαναν τον εθνικό ύμνο του στρατοπέδου Μαουτχάουζεν από το ’60 και ύστερα. Αν πας στο στρατόπεδο θα ακούσεις το «Άσμα ασμάτων». Τα υπέροχα τραγούδια του Μίκη Θεοδωράκη δίνουν μια άλλη διάσταση. Μου αρέσει πάρα πολύ αυτή η κοπέλα, η Ρίτα Αντωνοπούλου. Δεν είμαι ειδικός, αλλά μου αρέσει. Φέρνει μια άλλη πνοή σε αυτά τα κομμάτια.

-Έχετε διαβάσει βιβλία για τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο;
Είναι μια περίοδος που με συγκινεί αυτή του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Έχω και βιβλία πολλά και ταινίες και ακούσματα. Από νέος έχω πάρα πολλά βιβλία, Γερμανών, Ελλήνων… Πιο πολύ ιστορικά, για μάχες, για διάφορα. Νομίζω ότι είναι μια εποχή τραγική, αλλά και η οποία γέννησε και πάρα πολλά πράγματα. Γέννησε ελπίδες για έναν καλύτερο κόσμο, ιδεολογίες.

-Το έργο είναι για λίγες μέρες στο Badminton. Θα υπάρξουν άλλες παραστάσεις;
Θα υπάρχει μια παράταση μέχρι την άλλη Τετάρτη. Υπάρχει επίσης η προοπτική ότι θα παιχτεί τον Γενάρη στο Μέγαρο Μουσικής στην Θεσσαλονίκη.

-Πώς βλέπετε τα πράγματα στο θέατρο σήμερα;
Πόσα νέα παιδιά αναγκάζονται να κάνουν άλλες δουλειές. Τα βλέπω αυτά τα νέα παιδιά. Δύσκολα είναι τα οικονομικά. Κακοπληρωμένα… Εγώ πιστεύω ότι κάνει κύκλους αυτή η ζωή. Τώρα αυτός ο κύκλος πότε θα αλλάξει; Θα δούμε.