«Η νοσοκόμα της Κέιτ που αυτοκτόνησε είναι η Katharina Blum του σήμερα!» λέει η ομάδα της Χαμένης τιμής της Κ. Blum

Η πρωταγωνίστρια του έργου τα φτιάχνει με έναν νέο, που κατηγορείται για τρομοκρατική δράση και βλέπει την ζωή της να γίνεται κομμάτια από μια κίτρινη φυλλάδα. Η προσωπικότητα και η καθημερινότητά της διαλύονται σε τέτοιο βαθμό, που οδηγείται στο έγκλημα εναντίον του δημοσιογράφου που της κατέστρεψε την ζωή.

Οι 4 πρωταγωνίστριες της εξαιρετικής αυτής παράστασης (Κατερίνα Λάττα, Κλεοπάτρα Μάρκου, Μαριάνθη Παντελοπούλου και Ελεάνα Στραβοδήμου) και η σκηνοθέτης Ελεάνα Τσίχλη μας μιλούν για το φαινόμενο του κιτρινισμού, το τι ώθησε την ηρωίδα του έργου στην απονενοημένη της πράξη. Παράλληλα, μας μιλούν για την εμπειρία τους να δουλεύουν σε μια παράσταση μόνο γυναίκες, ενώ μας εξηγούν τι σημαίνει Ubuntu και γιατί οι θεατρικές ομάδες έχουν τόσο παράξενα ονόματα. Τέλος συνδέουν το θέμα της παράστασης με ένα σύγχρονο τραγικό περιστατικό, τονίζοντας ότι η νοσοκόμα της Κέιτ που αυτοκτόνησε στην γνωστή φάρσα, είναι η Katharina Blum του σήμερα.

-Γιατί αποφασίσατε να ανεβάσετε την «Χαμένη Τιμή της Κatharina Blum στο θέατρο»;
Ελεάνα Τσίχλη: Το έργο έχει σε πολλά επίπεδα ενδιαφέρον. Είναι ένα θέμα τρομερά επίκαιρο. Το είχα διαβάσει 3 χρόνια πριν και το θεωρούσα εξαιρετικά επίκαιρο, αλλά όχι όσο επίκαιρο προέκυψε στην πορεία. Γενικά φέτος υπάρχει μία τάση να ανεβαίνουν κείμενα με πιο πολιτική σκέψη. Επίσης, μεγάλο ενδιαφέρον για μένα είχε να ασχοληθώ με ένα κείμενο μη θεατρικό, που είχε να κάνει με αφήγηση και να δούμε σαν πείραμα, πώς αυτό το πράγμα μπορεί να ανέβει σε μία σκηνή. Και επίσης ήθελα να κάνω μία παράσταση με γυναίκες. Ήταν κι αυτό ένα βασικό κίνητρο. Γιατί οι γυναίκες έχουν το πρόβλημα της ανεργίας στο ελληνικό θέατρο. Αλλά και για να δούμε πως 6 διαφορετικές γυναίκες μπορούμε να μιλήσουμε για μια μόνο γυναίκα, την Katharina Blum.

-Πώς είναι να δουλεύουν 4 γυναίκες μαζί και ποια η ιδιοτυπία της παράστασης;
Ε.Τσίχλη: Κατ’ αρχήν 6 γυναίκες μαζί το κάνουν πειραματικό θέατρο.
Κλεοπάτρα Μάρκου: Εκ των πραγμάτων το να είμαστε τέσσερις πολύ διαφορετικές γυναίκες μαζί στην σκηνή ήταν μια πρόκληση και το πώς όλες μαζί θα κάναμε ένα σύνολο, που να είμαστε μία ανάσα, αλλά ταυτόχρονα κάθε μια μας να κρατάει το προσωπικό της στοιχείο. Αυτό που μας έκαιγε ήταν να πούμε από κοινού μία ιστορία. Η ιστορία είναι μία, αλλά οι ματιές μέσα από τις οποίες αυτή φιλτράρεται, είναι διαφορετικές για την καθεμιά από μας. Οπότε η δυσκολία ήταν, ότι έχοντας αυτήν την γυναικεία μας φύση, που ούτως ή άλλως είναι πολυποίκιλη και αρκετά κυκλοθυμική –υπάρχει πολλή ορμόνη μέσα σε αυτό- να καταφέρουμε να δημιουργήσουμε ένα ενιαίο σύνολο. Δεν θέλαμε να δημιουργήσουμε μια φεμινιστική παράσταση, αλλά θέλαμε 4 γυναίκες να πούμε μια ιστορία, στην οποία η παρουσία της εξουσίας και του άντρα είναι πάρα πολύ ισχυρές.
Ε.Τσίχλη: Και θέλαμε να μιλάμε εν γένει για την οποιαδήποτε γυναίκα και τελικά για τον οποιονδήποτε άνθρωπο.

-Έχει καμία από εσάς σχέση με Γερμανία;
Κ. Μάρκου: Πέρασα 6 χρόνια στην Γερμανία. Εκεί πέρασα την παιδική μου ηλικία. Στην Στουτγκάρδη.

-Ο γερμανικός τύπος είναι πιο κίτρινος από τον ελληνικό;
Κ.Μάρκου: Η Bild νομίζω είναι γνωστή παγκοσμίως. Η Espresso είναι πολύ λάιτ σε σχέση με αυτήν. Εγώ δεν πιστεύω ότι υπάρχει μεγάλη διαφορά. Ο κιτρινισμός πλήττει όλες τις χώρες του κόσμου. Ο μηχανισμός είναι ένας, το γρανάζι είναι ένα, κυλάει με τον ίδιο τρόπο και μπορεί απλά να αλλάζει ρυθμό, ανάλογα με την χώρα.
Μαριάνθη Παντελοπούλου: Ήδη από την δεκαετία του 60, αλλά και την δεκαετία του 70 η Bild χτίζει κυβερνήσεις και το life style των ανθρώπων. Ουσιαστικά πιστεύουν ό,τι τους λέει. Και στοχοποιούσανε οι δημοσιογράφοι της Bild ανθρώπους, γιατί απλά μπορούσαν. Αυτό είναι πραγματικό ιστορικό γεγονός. Γι’ αυτό υπήρχαν και δράσεις ακραίες στην Γερμανία τότε. Φέρνοντάς το στο σήμερα, μπορεί να μην είναι ακριβώς ίδιες οι συνθήκες, αλλά σαφέστατα τα ΜΜΕ επηρεάζουν και τρομοκρατούν με έναν παρόμοιο τρόπο τον κόσμο.

Κατερίνα Λάττα: Είναι συγκλονιστικό αυτό που λέει το βιβλίο ότι ένα πρόσωπο της διπλανής πόρτας μπορούσε να γίνει το πρόσωπο της ημέρας. Μπορούσαν να κοινοποιήσουν την προσωπική σου ζωή, παίρνοντας συνεντεύξεις από έναν θείο ή έναν γνωστό που μπορεί να έχεις. Ενώ μπορεί να έχεις 3-4 χρόνια να του μιλήσεις. Και να βγάλουν στην δημοσιότητα μια ιστορία εσφαλμένη από την ρίζα της.

-Γιατί ο κιτρινισμός έχει τόση πέραση στην κοινή γνώμη;
Ε.Τσίχλη: Η αίσθηση του «παρακολουθώ την ζωή του άλλου μέσα από την κλειδαρότρυπα» είναι πολύ σημαντική στην εποχή μας, γιατί ζούμε σε μια εποχή που χτίζεται πάνω στο ψέμα του life του style. Όταν κανένας από τους διάσημους δεν είναι γκέι, κανένας δεν απατάει την γυναίκα του, κανένας δεν χωρίζει και ζούμε σε μια υπέρλαμπρη κατάσταση, δημιουργείται μια κατάσταση, στην οποία μας ενδιαφέρει πάρα πολύ το παραμικρό που μπορεί να προκύψει, το οποίο τους κάνει φθαρτούς και πραγματικούς. Αλλά είναι κι ένας τρόπος να αποπροσανατολίζεται η κοινή γνώμη από τα σημαντικά θέματα.
Μ. Παντελοπούλου: Ο κιτρινισμός με κάποιον τρόπο μικραίνει την κοινωνία. Στις μικρές κοινωνίες υπήρχε το κουτσομπολιό. Ήξερες τι κάνει ο απέναντι από το πρωί μέχρι το βράδυ. Τώρα σε μία μεγάλη πόλη, έρχεται το κουτσομπολιό του Τύπου να καλύψει αυτά τα κενά. Η μεγάλη πόλη ξαφνικά γίνεται κάτι πιο απτό.
Ελεάνα Στραβοδήμου: Υπάρχει στην κοινωνία και μια εξαναγκαστική ευγένεια, που μας καταπιέζει. Και όταν σκάνε αυτά τα θέματα εκτονωνονόμαστε κάπως από την καταπίεση που νιώθουμε.

-Προβάλλοντας το δράμα της Katharina Blum και αναδεικνύοντάς την ως πρότυπο, ποιον άνθρωπο θέλετε να υπερασπισθείτε και σε ποιόν απευθύνεσθε;
Μ. Παντελοπούλου: Ξεκινάμε από τον άνθρωπο που δεν τον πιάνει το μάτι σου ότι μπορεί να κάνει ένα έγκλημα. Που δεν του το έχεις. Ένας καθημερινός άνθρωπος υπό συγκεκριμένες συνθήκες πίεσης, μπορεί να έρθει σε μία τέτοια κατάσταση, που να του γυρίσει το μάτι ή να αλλάξει την ζωή του κατά 180 μοίρες. Εγώ το έργο το απευθύνω σε αυτούς που δεν μας το έχουν. Σε αυτούς που δεν πιστεύουν ότι μπορεί να μας γυρίσει το μάτι. Σε όλον τον ελληνικό λαό.
Κ. Λάττα: Η πράξη που έκανε η Καταρίνα ήταν μια βίαιη πράξη. Έχεις έναν άνθρωπο που έχουν μπει στο σπίτι του, έχουν καταστρέψει την ζωή του. Είναι 27 χρονών. Είναι σχεδόν συνομήλική μας. Η ίδια αποφασίζει να απομακρυνθεί από το σύνολο. Ουσιαστικά χάνει την τιμή της σε κοινωνικό επίπεδο, για να την βρει σε προσωπικό. Με το να σκοτώσει έναν άνθρωπο, χάνει την ελευθερία της, για να αποκαταστήσει την τιμή της.

Κ.Μάρκου: Το έγκλημά της είναι πράξη απελευθέρωσης και αυτοπροσδιορισμού. Με αυτήν απεκδύεται οτιδήποτε της έχει φορέσει η κοινωνία. Προσωπικά πιστεύω ότι το έργο απευθύνεται στον κάθε άνθρωπο, για να μπορεί να κρίνει, με βάση την ιστορία που του λέμε και να μπει λιγάκι μέσα. Να κάνει μια αυτοδιείσδυση.

-Η παράσταση σας λίγο μετά που την είδα έγινε παραδόξως πολύ επίκαιρη με την πράξη της αυτοκτονίας της νοσοκόμας της Κέιτ, στην οποία έγινε η φάρσα από τους δύο Αυστραλούς δημοσιογράφους του ραδιοφώνου. Πώς σχολιάζετε το γεγονός;

Ελεάνα Στραβοδήμου: Είναι η Katharina Blum του τώρα. Και οι δύο ιστορίες βασίζονται στο ότι αφορούν έναν άνθρωπο που βρέθηκε απότομα μπλεγμένος σε κάτι ερήμην του και που είναι πολύ δύσκολο να το διαχειρισθεί, λόγω της ταχύτητας του γεγονότος και του ότι τίποτα δεν περνάει από τα χέρια του. Και η νοσοκόμα ήταν ένας άνθρωπος που κλήθηκε να διαχειρισθεί την κατάρρευση της ζωής της σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα. Αλλά αυτό που το κάνει πιο τραγικό, είναι ότι αυτό έγινε σε πολύ μεγαλύτερη έκταση σε σχέση με την Bild. Αν στην περίπτωση της K. Blum το έμαθε όλη η Γερμανία, τώρα το έμαθε όλος ο κόσμος.

Ε. Τσίχλη: Είναι πολύ ακραίο αυτό που συνέβη. Είναι εξίσου ακραίο με το έργο μας. Δεν θα ήθελα να είχε συμβεί, είναι τραγικό το γεγονός, αλλά είναι μια λαμπρή απόδειξη του ότι αυτό που παίζουμε, ισχύει.

-Μιλήστε μου για την Ομάδα Ubuntu. Και γιατί οι θεατρικές ομάδες έχουν τόσο περίεργα ονόματα; Γιατί δεν είναι πιο απλά, όπως των ροκ συγκροτημάτων;
Ε. Τσίχλη: Έχουν εξαντληθεί τα απλά ονόματα. Τώρα θέλει περισσότερο γκουγκλάρισμα για να βρεις το όνομα. Μέσα από το γκουγκλάρισμα βρήκαμε κι εμείς το όνομά μας, Ubundu, που είναι αφρικανική λέξη και σημαίνει «Υπάρχουμε, άρα υπάρχω». Σε αντίθεση με την δυτική σκέψη, που επικρατεί το «υπάρχω, άρα υπάρχουμε.» Ήταν έτσι μια ωραία ιδέα για μια ομάδα που προσπαθεί να κάνει θέατρο συνόλου. Η ομάδα μας δημιουργήθηκε με αφορμή μια άλλη παράσταση, η οποία ονομάζεται New World και είναι μια devised παράσταση που φτιάχτηκε για το φεστιβάλ «Επινοώντας την παράσταση» το Καλοκαίρι στο Θέατρο του Νέου Κόσμου. Καλά τα πήγαμε και γι’ αυτό μας προτάθηκε να ξαναπαίξουμε στο Θέατρο του Νέου Κόσμου από 14 Ιανουαρίου. Σε αυτήν την παράσταση θα παίζει η Ελεάνα Σταυροδήμου από την παράσταση αυτή και 4 άλλοι ηθοποιοί. Επίσης, ήδη συζητάμε για την επόμενη παραγωγή. Διαβάζω ένα ωραίο βιβλίο τώρα.
Μ. Παντελοπούλου: Θα θέλαμε να πάμε την «Katharina Blum» και κάνα ταξιδάκι, να πάρει αέρα. Σε κάνα δυο πόλεις. Θα τα δούμε. Όλα είναι υπό συζήτηση.