Δημήτρης Μαραμής: Για να συνθέσεις καλή μουσική, πρέπει να έχεις πάθος και λαχτάρα

Συμπληρώσατε μία δεκαετία επαγγελματικής μουσικής δημιουργίας. Τι εμπεριέχει αυτό καλλιτεχνικά για εσάς, πώς ωριμάσατε μουσικά;
Εμπεριέχει την εξέλιξη και την ωρίμανση. Εμπεριέχει τις εμπειρίες που είναι τα μαθήματα από τα λάθη σου, και την απόσταση και αποστασιοποίηση από τα έργα σου, για να μπορείς να πετύχεις πιο σωστή αυτοκριτική. Εμπεριέχει τη δύναμη να αποκόβεσαι σιγά σιγά από τον ναρκισσισμό σου, και να βαδίζεις πιο στέρεα και ρεαλιστικά στη ζωή σου. Δεν έχω παράπονο από την πρώτη δημιουργική δεκαετία ως συνθέτης. Έγιναν πράγματα. Δισκογραφήθηκαν πέντε προσωπικοί δίσκοι, πραγματοποιήθηκαν συναυλίες σε πολλούς και διαφορετικούς χώρους και μέρη, γράφτηκαν πολλές μουσικές για το θέατρο -για μικρές και για μεγάλες παραγωγές- υπήρξε αποδοχή της μουσικής μου. Το σημαντικότερο είναι ότι διαμορφώθηκε μία ταυτότητα κι ένα συγκεκριμένο προφίλ της δουλειάς και της στάσης ζωής μου μέσα από την πορεία αυτή, χωρίς ποτέ να λοξοδρομήσει εξαιτίας οποιονδήποτε σειρήνων – οι οποίες υπήρξαν, φυσικά.

Έχετε κάποια σταθερή μέθοδο προσέγγισης των θεατρικών και κιν/κών έργων όταν γράφετε μουσική γι’ αυτά ή η δημιουργική μουσική διαδικασία προκύπτει πιο ελεύθερα;
Όλα ξεκινούν καταρχάς από τον λόγο, του έργου. Το κείμενο αποτελεί την έμπνευση της μουσικής. Έπειτα έρχεται η άποψη του σκηνοθέτη, ο οποίος μπορεί να θέσει ένα πλαίσιο, κι αυτό να βοηθήσει πολύ. Όσο πιο αυστηρό το πλαίσιο και τα όρια για το θέμα του είδους, ύφους και ηχοχρώματος της μουσικής, τόσο μεγαλύτερη ελευθερία αποκτά η έμπνευση. Οι ηθοποιοί, μπορούν να αποτελέσουν καταλυτικό παράγοντα επίσης. Είναι κι αυτοί μουσικά όργανα. Οπότε πρέπει να γνωρίζεις τις δυνατότητές τους, για να ξέρεις πώς θα γράψεις τραγούδια, ή μουσικές που θα συμμετέχουν και οι ίδιοι. Για μένα προσωπικά, εφόσον υπάρχει διάθεση από όλους τους συντελεστές για συνεργασία, είναι ευπρόσδεκτη η συμβολή τους.

Υπάρχει κάποιο έργο σας που θα λέγατε ότι σας “παίδεψε” περισσότερο στη σύνθεση ή την εκτέλεση ή κάποιο άλλο που κύλησε αβίαστα, και γιατί;
Ο Ερωτόκριτος πρόσφατα, ήταν ένα έργο που με παίδεψε πολύ από την μία, αλλά με αντάμειψε από την άλλη. Η γλώσσα του ήταν πανέμορφη αλλά δύσκολη. Η σκηνοθεσία του Στάθη Λιβαθινού απαιτούσε εξαντλητικές πρόβες και αυτοσχεδιαστικές δοκιμές. Στην αρχή που ήταν όλα ελεύθερα και χωρίς κάποιο πλαίσιο, ήταν πολύ δύσκολα. Σιγά σιγά άρχισε να καθαρίζει το τοπίο και να μπαίνουν τα σύνορα της μουσικής που έπρεπε να γεννηθεί για αυτό το έργο. Η επιλογή τελικά ήταν το είδος του μπλουζ και της τζαζ και το πάντρεμά τους με τον δεκαπεντασύλλαβο του Β. Κορνάρου.

Μέχρι τώρα δείχνετε προτίμηση στη μελοποίηση στιχουργών/ποιητών κυρίως ευρύτερα αναγνωρισμένης αξίας…
Με ενδιαφέρει ο λόγος που κρύβει μέσα του μυστικά. Οι στίχοι που δεν αποκαλύπτουν με την πρώτη ανάγνωση. Με συγκινούν στίχοι που περιγράφουν με εικόνες, με παραβολές. Νομίζω αυτό είναι ουσιαστικά χαρακτηριστικό της ποίησης, και απαιτεί άξιους τεχνίτες του λόγου. Γι’ αυτό έρχομαι κοντά με πολύ καταξιωμένους ποιητές και στιχουργούς (Λόρκα, Ασλάνογλου, Καρυωτάκη, Πολυδούρη, Λαπαθιώτη, Άγρα). Επίσης, ειδικά τα τελευταία χρόνια, άνθρωποι σαν το Μιχάλη Γκανά, τον Μάνο Ελευθερίου και τον Σωτήρη Τριβιζά, επιθυμούν πολύ να συνεργαζόμαστε.

Ποια είναι τα βασικά “προσόντα” που ψάχνετε στους ερμηνευτές (τραγουδιστές/στιχουργούς/μουσικούς) των συνθέσεών σας;
Η χημεία των ανθρώπων, που είναι βασικό. Η συγγένεια στη σκέψη, στη νοοτροπία στις επιλογές ζωής. Οι ικανότητες, το ταλέντο, η προσήλωση στο αντικείμενό τους. Η έλλειψη έντονου ναρκισσισμού κι έπαρσης.

Εντοπίζετε στερεοτυπικές διαφορές στις συνεργασίες σας με Έλληνες και ξένους καλλιτέχνες ή όχι;
Οι Έλληνες έχουν πιο έντονα το Εγώ, που βλάπτει τη συνεργασία. Κατά τα άλλα θεωρώ ότι οι Έλληνες δουλεύουν σκληρά όταν αγαπούν αυτό που κάνουν. Είναι τελειομανείς και πετυχαίνουν το στόχο τους. Στην ποιότητά τους οι Έλληνες δεν έχουν να ζηλέψουν τίποτα από τους άλλους λαούς. Το Εγώ τους μόνο θέλει στάθμιση και ζύγισμα.

Εκτός από ταλέντο, τι απαιτείται για ένα νέο καλλιτέχνη σήμερα -και δη συνθέτη- προκειμένου να καταφέρει να παρουσιάσει δουλειά του σε “σοβαρές” σκηνές του εξωτερικού και γενικότερα να επιτύχει σημαντικές συνεργασίες;
Απόλυτη προσήλωση και σκληρή δουλειά στο αντικείμενό του. Να έχει ξεκάθαρο στόχο και ταυτότητα το έργο του. Αν κάποιος συνθέτης καταφέρει να έχει έργο που φέρει ένα προσωπικό στίγμα και χρώμα, τότε θα ξεχωρίζει, θα είναι νέο και διαφορετικό άκουσμα. Οπότε θα υπάρχει λόγος να ακουστεί και να γίνει αποδεκτό στο εξωτερικό.

Οι δίσκοι σας κυκλοφορούν ως βιβλία-cd. Δεδομένης και της πρακτικής επαγγελματικής συγγένειας των μουσικής σας με άλλες μορφές τέχνης, θα λέγατε ότι θέλετε γύρω από την μουσική σας να δημιουργείται πάντα ένα όσο το δυνατόν ευρύτερο καλλιτεχνικό σύμπαν;
Ναι, γιατί όχι. Έτσι κι αλλιώς αυτό μου το έχει διδάξει το θέατρο στο οποίο δουλεύω συνέχεια ως συνθέτης, από την πρώτη μου κιόλας σύνθεση. Επίσης είναι η έντονη σύνδεση της μουσικής μου με το λόγο. Η μουσική μου έχει συνδεθεί με την ποίηση.

Κάνατε μια γυμνή φωτογράφιση για γνωστή στήλη free press εφημερίδας. Το κίνητρό σας ήταν αποκλειστικά ο φιλανθρωπικός σκοπός του εγχειρήματος ή αποτέλεσε επιπλέον μια ευκαιρία να εκφράσετε και κάτι άλλο;
Καταρχάς ήταν μία στήλη που αισθητικά προσέχει το καλλιτεχνικό της αποτέλεσμα, και σέβεται το γυμνό σώμα της οποιασδήποτε προσωπικότητας. Όπως αγαπώ και καλλιεργώ τη σκέψη μου, έτσι αγαπώ και το σώμα το οποίο πρέπει να είναι υγιές και δυνατό κι όχι παραμελημένο. Μου άρεσε η ιδέα να ανατρέψω επιτέλους την εικόνα του συνθέτη, που πρέπει να έχει ένα δεδομένο παρουσιαστικό, το οποίο ικανοποιεί τον καθωσπρεπισμό, τη σοβαροφάνεια, που δεν ενοχλεί και δεν προκαλεί ποτέ την αναμενόμενη εικόνα που έχουν πλάσει τα “θέλω” του κατεστημένου. Μου έδωσε ευχαρίστηση αυτό το ξεγύμνωμα. Εμπεριέχονται στην ιδιοσυγκρασία μου τα τολμήματα, και πιο λαϊκά, τα “ξεκολλήματα” αν θέλετε. Εξάλλου το έργο μου θα με χαρακτηρίσει. Την μουσική μου θα κρίνουν. Τα τραγούδια και τα κομμάτια μου είναι η προσφορά μου προς τον κόσμο. Τίποτα περισσότερο από αυτό. Δεν άλλαξε τη σύσταση του κοινού μου η συγκεκριμένη φωτογράφιση.

Υπάρχει κάποιος ιδιαίτερος λόγος που το Passion 10 παρουσιάζεται στη Θεσσαλονίκη;
Άνοιξε τις πόρτες του το Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης στην πρότασή μου. Επίσης υπάρχει κόσμος στη Θεσσαλονίκη που ξέρει τη δουλειά μου καλά κι εκτιμά την προσπάθειά μου.

Μπορεί να γραφτεί “καλή” μουσική χωρίς πάθος;
Σπάνια. Γιατί το πάθος σημαίνει πάσχω, υποφέρω, σφοδρή επιθυμία και λαχτάρα. Αυτά είναι απαραίτητα συστατικά την ώρα που συνθέτεις καλή μουσική.

Περισσότερες πληροφορίες για τις συναυλίες “Passion 10” στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης, εδώ

Ο Δημήτρης Μαραμής κλείνει μία επιτυχημένη δεκαετία (2002-2012) ως συνθέτης στo τραγούδι και στη δισκογραφία, στο θέατρο και στον κινηματογράφο, έχοντας κυκλοφορήσει πέντε προσωπικούς δίσκους, με τελευταίο ανάμεσά τους το βιβλίο-CD Ταγκό Για Τρεις. Το 2012 βραβεύτηκε στα θεατρικά βραβεία κοινού του περιοδικού Αθηνόραμα για τη μουσική του στη θεατρική παράσταση “Ερωτόκριτος”, που ανέβηκε στο θέατρο Ακροπόλ σε σκηνοθεσία Στάθη Λιβαθινού ενώ πραγματοποίησε με πολύ μεγάλη επιτυχία μια σειρά εμφανίσεων σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη και Λονδίνο παρουσιάζοντας την τελευταία του δισκογραφική δουλειά με τίτλο “Ταγκό για τρεις”. Παράλληλα ολοκλήρωσε τη σύνθεση και ηχογράφηση του έκτου προσωπικού του δίσκου με τίτλο “Ay Amor” με την συμμετοχή της Μαρίας Φαραντούρη και της Ελληνοαμερικανίδας σοπράνο Lina Orfanos. Ο δίσκος θα κυκλοφορήσει το 2013 στην Αμερική.