Θεατές στο Εθνικό- Κοινωνία από ηδονοβλεψίες!

Το συγκεκριμένο έργο έχει σαφείς αναφορές στον εμφύλιο, διαδραματίζεται κάπου στην δεκαετία του 50, ενώ κυκλοφόρησε το 1978, τέσσερα χρόνια μετά την πτώση της Δικτατορίας. Περιγράφει δύο ιστορίες δύο διαφορετικών ζευγαριών σε χώρους ο ένας δίπλα στον άλλο. Οι δύο ιστορίες μπλέκονται μεταξύ τους.

Η πρώτη ιστορία αφορά ένα ζευγάρι, που μένει στο δωμάτιο ενός ξενοδοχείου. Ο άντρας (Νικόλας Παπαγιάννης) έχει χάσει τα πόδια του πολεμώντας τους αντάρτες στον εμφύλιο. Μαζί με την γυναίκα του (Στεφανία Γουλιώτη) ζουν μια ζωή αποτρόπαια, βουτηγμένη στην απελπισία και τις ενοχές. Θα λέγαμε ότι είναι οι καταραμένοι του Εμφυλίου. Δίπλα σε αυτούς υπάρχει ένα άλλο ζευγάρι. Οι λούμπεν άνθρωποι, ένας άντρας (Νίκος Ψαρράς) που περνάει την ώρα του κάνοντας μπανιστήρι στους δίπλα και  μια γυναίκα (Άλκηστις Πουλοπούλου), που απατάει τον ναυτικό άντρα της μαζί του. Αυτών τα ενδιαφέροντα και οι ανησυχίες είναι σαφώς πιο κοινότοπες. Όμως αυτό που διαπιστώνουν ότι συμβαίνει στο δίπλα δωμάτιο τους στιγματίζει- ίσως όμως όχι τόσο, όσο θα περίμενε κανείς.

Με αυτό το έργο ο Μάριος Ποντίκας δείχνει με σκοτεινά χρώματα το βαθύ τραύμα που άφησε στην ελληνική κοινωνία ο εμφύλιος. Αλλά δείχνει ότι υπάρχει μια μερίδα ανθρώπων, που δεν ασχολείται. Απλά παρακολουθεί παθητικά και ενδιαφέρεται μόνο για την πάρτη της. Δύο κόσμοι, εξίσου προβληματικοί, εξίσου σκοτεινοί. Ίσως μάλιστα και οι δύο να οδήγησαν στην σημερινή κρίση, οικονομική, πολιτική και ηθική.

Η σκηνοθεσία της Κατερίνας Ευαγγελάτου δίνει μια σύγχρονη ανάγνωση σε αυτό το έργο. Ξεκινάει με ένα παιχνίδι. Το σκηνικό είναι σκεπασμένο με σημαιάκια, τα οποία πρέπει οι θεατές να αφαιρέσουν, ώστε να μπορούν να δουν την δράση. Τι υπονοείται άραγε; Η ευθύνη του θεατή σε ένα έργο για την κοινωνία της κλειδαρότρυπας; Οι παρωπίδες που γεννάει η οποιαδήποτε σημαία στον άνθρωπο; Ίσως και τα δύο, ίσως και άλλα πράγματα.

Η δράση είναι συμπιεσμένη ασφυκτικά σε δύο στενούς και αφιλόξενους χώρους. Οι ερμηνείες είναι έντονες, υπάρχει αρκετή αναπαραστατικότητα στην δράση, η οποία έχει αρκετές προκλητικές σκηνές, από άποψη βίας και σεξουαλικότητας. Η Στ. Γουλιώτη είναι πιο συγκρατημένη και καταφέρνει να δείξει μια οργή και μια απελπισία παγιδευμένη. Ο Νικόλας Παπαγιάννης, αντίθετα, μέσα από την δύναμη της φωνής του προσπαθεί να κρύψει τα βαθιά συναισθήματα αδυναμίας.

Από την άλλη πλευρά, οι πιο γελοίες πλευρές των μικροαστών, ο Νίκος Ψαρράς δίνει μια πολύ πειστική ερμηνεία ενός χαμένου κορμιού, που όμως δεν μπορεί να μην νιώσει έναν τρόμο απέναντι στο κενό και στο μάταιο κάποια στιγμή, εξαιτίας των συνθηκών. Και η σέξι και αφελής, αλλά συνάμα τραυματισμένη από έναν αποτυχημένο γάμο και μια εξίσου αποτυχημένη εξωσυζυγική σχέση Άλκηστις Πουλοπούλου αποτελεί το ιδανικό ταίρι για τον άνδρα αυτό. Συνολικά, οι τέσσερις ερμηνείες είναι πολύ διαφορετικές κι αυτό είναι πολύ θετικό, γιατί δίνουν με καθαρότητα τέσσερις πολύ διαφορετικούς χαρακτήρες αλλά και δύο διαφορετικές πλευρές της ελληνικής κοινωνίας. 

Τελικά, οι Θεατές είναι μια παράσταση που ανοίγει με ένταση ζητήματα πάνω στην ανθρώπινη φύση και την ελληνική κοινωνία. Αν και το κείμενο αναφέρεται στον εμφύλιο και βγήκε λίγο μετά την πτώση της Χούντας, μεταφέροντας ίσως και κάποιες ιδεολογικές εμμονές της εποχής, η παρουσίασή του επί σκηνής είναι σύγχρονη, ζωντανή με ευδιάκριτα νοήματα και χαρακτήρες. Και οι τέσσερις ηθοποιοί διακρίνονται με τις πειστικές τους ερμηνείες.

 Γιώργος Σμυρνής