Adolf στο Bios- Ο Χίτλερ και τα παιδιά του

Ο Utton ντυμένος Χίτλερ, με το γνωστό μουστάκι και την στολή, αλλά και μια σημαία με την σβάστιγκα πίσω, μιλάει για τις ιδέες του κι εξηγεί τον τρόπο, με τον οποίο αυτές θα γίνουν πράξη. Ο Γερμανός δικτάτορας έχει ηττηθεί και όπου να’ ναι θα αυτοκτονήσει. Οι τελευταίες του κουβέντες είναι η παρακαταθήκη του στην ανθρωπότητα και στην ιστορία, από την οποία ονειρεύεται πως μια μέρα θα δικαιωθεί. Η χρονική περίοδος θυμίζει αυτήν της αριστοτεχνικής ιστορικής ταινίας «Η πτώση», που δείχνει τις τελευταίες ημέρες του Χίτλερ.

Ο λόγος του είναι ένα κράμα ρατσιστικής ιδεολογίας, ακραίου σοβινισμού, πολιτικού- μακιαβελικού κυνισμού. Ο Χίτλερ δεν ήταν μόνο ο άνθρωπος που επέβαλε μια ακραία ιδεολογία, που βύθισε στο αίμα την ανθρωπότητα. Ήταν γνωστός για τα ψέματά του, τις καιροσκοπικές συμφωνίες του, τις οποίες δεν τηρούσε, αλλά χτυπούσε ξένες χώρες όποτε τον βόλευε. Μάλιστα, ήταν τόσο ψεύτης, που στο τέλος πίστευε τα ψέματά του ο ίδιος, ενώ είχε χάσει κάθε επαφή με την πραγματικότητα.

Ο Utton δεν φιλοδοξεί να «ξαναζωντανέψει» τον Χίτλερ επί σκηνής, κάνοντας μια απολύτως πειστική αναπαράσταση του διάσημου Γερμανού ηγέτη. Σε αυτό το κομμάτι, ούτε η φωνή του μοιάζει τόσο πολύ, ούτε έχει τις εντάσεις του Χίτλερ. Δεν νομίζω όμως ότι το επιχειρεί καν αυτό. Άλλο είναι αυτό που τον ενδιαφέρει να δείξει.

Στην ουσία πρόκειται για ένα κείμενο λόγου- και μάλιστα πολιτικού λόγου. Το περιεχόμενο του μηνύματος έχει μεγαλύτερη σημασία από την μορφή. Ο Utton προσπαθεί να συνθέσει ένα πορτρέτο του δικτάτορα, της πολιτικής του ιδεολογίας, της πολιτικής του πρακτικής, αλλά και του ναζισμού ως παρακαταθήκη της ανθρωπότητας. Σε κάποια σημεία τα μπλέκει λίγο, ενώ υπάρχουν κι επαναλήψεις. Σίγουρα, όμως, το κείμενο έχει ενδιαφέρουσες πολιτικές ιδέες.

Η ερμηνεία του Utton έχει μια φυσικότητα στον λόγο και αποφεύγει την υπερβολή, ενώ οι χειρονομίες του θυμίζουν τον Χίτλερ. Δεν προσπαθεί να δημιουργήσει μια ακόμα καρικατούρα του Χίτλερ, αλλά προσπαθεί να μας θυμίσει ότι οι ιδέες του έγιναν οι ιδέες εκατομμυρίων ανθρώπων. Παράλληλα, γίνεται και συναισθηματικός, όσο αποχαιρετά τους συντρόφους του, την ζωή και τον κόσμο.

Στο δεύτερο μέρος της παράστασης, ο η ηθοποιός βγάζει την στολή και το μουστάκι κι αρχίζει να κάνει αστειάκια με το κοινό. Εκεί λες ότι τελείωσε το έργο. Όμως όχι. Πίσω από αυτά τα τόσο βρετανικά αστειάκια, αυτήν την οικειότητα του ηθοποιού με το κοινό, την απομάκρυνσή του από τον ρόλο, υπάρχει ένα πονηρό σχέδιο. Λίγο- λίγο, ατάκα στην ατάκα, ο λόγος του γίνεται όλο και πιο υποδόρια ρατσιστικός. Και σιγά- σιγά, ο ηθοποιός που έχει αποστασιοποιηθεί από τον ρόλο του, τον Χίτλερ, ξαναέρχεται κοντά σε αυτόν.

Σαν να λέει: Ο Χίτλερ δεν έχει πεθάνει οριστικά. Το φάντασμα του ναζισμού υπάρχει ακόμα και σήμερα, έστω με άλλες μορφές. Κι όσο κάνουμε πως δεν το βλέπουμε, όσο κάνουμε πλάκα με αυτό, τόσο πιο επικίνδυνο είναι να ενδώσουμε στα επικίνδυνα φαινόμενα ρατσισμού, σοβινισμού και απανθρωπιάς, τα οποία συμβολίζει ο Χίτλερ. Και το πιο συμπαθητικό καθημερινό ανθρωπάκι, μπορεί να κρύβει μέσα του έναν Χίτλερ, κατά τον ηθοποιό.

Γενικά, η παράσταση Adolf ασχολείται με ένα δύσκολο θέμα, αποφεύγοντας τις κοινότοπες κραυγές και μπαίνοντας στην ουσία του προβλήματος. Έτσι, το μήνυμά του εκφέρει έναν ουσιαστικό πολιτικό λόγο.  

Γιώργος Σμυρνής

 Από 18 εως 21 Απριλίου στις 21:00 στο Bios (Πειραιώς 84)- Περισσότερα ΕΔΩ