Αγάθωνας: Στην Ελλάδα αρκεί να λες χαζοτράγουδα με σοβαρότητα για να αποκτήσεις φήμη!

Στις εμφανίσεις σας στο Half Note παρουσιάζετε διαφορετικό πρόγραμμα κάθε βραδιά. Γιατί κάνατε αυτή την επιλογή;
Γιατί πιστεύω ότι θα έχει πιο πολύ ενδιαφέρον και για μένα και για τον κόσμο. Με τα περισσότερα άτομα που θα συναντηθώ επί σκηνής έχω να βρεθώ πολλά χρόνια και νομίζω ότι θα είναι ένα πολύ ενδιαφέρον αποτέλεσμα για όσους αγαπούν το ρεμπέτικο τραγούδι.

Ασχολείστε επαγγελματικά με το τραγούδι από το 1973. Είχατε στο μυαλό σας τότε πως θα καταφέρετε να μείνετε στο τραγούδι για σαράντα χρόνια;
Ειλικρινά, δεν το είχα σκεφτεί καθόλου! Δεν ήταν και στο χέρι μου αποκλειστικά βέβαια, αλλά ξεκίνησα να κάνω αυτό που αγαπάω και κατάφερα να παραμείνω. Είμαι αυτοδίδακτος και έχω περάσει από πολλές δουλειές στη ζωή μου, χωρίς να έχω κάποιον να με στηρίζει. Στην αρχή δεν κέρδιζα την επιβίωση μου από το τραγούδι

Πόσο σας επηρέασε αυτό; Δεν σκεφτήκατε να σταματήσετε την ενασχόληση σας με το τραγούδι;
Όταν έχεις να σκεφτείς την επιβίωση σου είναι δύσκολο… Θα πρέπει να πεινάσεις και λίγο. Αν θες να μάθεις μια τέχνη και πρέπει ταυτόχρονα να κάνεις κι άλλα πράγματα, είναι ζόρικο και ειδικά όταν δεν έχεις βοήθεια από πουθενά. Όταν έχεις κάποιον να σου δείξει κερδίζεις χρόνο, όταν όμως είσαι μόνος σου είναι αλλιώς. Ίσως βέβαια να μου έκαναν και καλό οι τόσες δυσκολίες.

Υπήρξαν καλλιτέχνες που αποτέλεσαν έμπνευση για να ασχοληθείτε με το τραγούδι;
Βέβαια, πάρα πολλοί με ενέπνευσαν. Κυρίως οι ρεμπέτες του 30 και του 40, αλλά και κάποιοι μεταγενέστεροι. Όλοι αυτοί μας έκαναν να γουστάρουμε το ρεμπέτικο τραγούδι. Αν πρέπει «αναγκαστικά» να διαλέξω ένα όνομα, αυτό θα ήταν του Βαμβακάρη γιατί ο ψυχισμός, η αύρα και η προσωπικότητα του εσωκλείουν αυτό που λέμε ρεμπέτικο τραγούδι. Υπάρχουν βέβαια ο Τσιτσάνης, ο Καλδάρας και τόσοι άλλοι, αλλά ο Μάρκος είχε αυτό που λέμε το όλο πακέτο λίγο περισσότερο από τους υπόλοιπους. Δεν είχε πάντως το τέλος που του άξιζε, καθώς τα τελευταία του χρόνια λίγοι έμειναν μαζί του και δεν έφυγε από τη ζωή με την αναγνώριση που του έπρεπε.

Ποιός από όσους έχετε γνωρίσει εσείς προσωπικά, σας έχει κάνει μεγάλη αίσθηση και τον θεωρείτε κάτι το ιδιαίτερο;
Ήμουν τυχερός να προλάβω και να γνωρίσω τον Ρούκουνα. Τον γνώρισα τέσσερα -πέντε χρόνια πριν πεθάνει και δουλέψαμε μαζί, ενώ γνωριστήκαμε και επί προσωπικού και κάναμε ενδιαφέρουσες κουβέντες. Ήμουν τυχερός ως προς αυτό το κομμάτι. Και τον Τσιτσάνη γνώρισα, αλλά δεν είχαμε σχέσεις, ούτε συνεργαστήκαμε. Πήρα πάντως από αυτόν αρκετά πράγματα ως προς το καλλιτεχνικό κομμάτι.

Έχετε δηλώσει ότι είστε “αρχιρεμπέτης” και καλύτερος από τον Μπάμπη Τσέρτο και τη Μαριώ. Είναι κάτι που πιστεύετε πραγματικά ή ήταν παρόρμηση της στιγμής;
Παρερμηνεύτηκαν τα όσα είπα, γιατί εγώ είπα μια κουβέντα στο χαβαλέ και το πήρατε εσείς και το κάνατε θέμα… Την Μαριώ δεν τη θεωρώ καθόλου καλή τραγουδίστρια και πιστεύω ότι δεν θα έπρεπε να λέει ρεμπέτικα. Όσο για τον Τσέρτο έκανα χαβαλέ λέγοντας πως ρεμπέτικα μπορούν να τραγουδούν μόνο οι γαύροι, ενώ οι παναθηναϊκοί μπορούν να τραγουδούν κομμάτια του στυλ “Άστα τα μαλλάκια σου”, “Δύο πράσινα μάτια με μπλε βλεφαρίδες” κλπ. Δεν μπορεί να είναι σοβαρός ένας άνθρωπος που κάθεται και συγκρίνει τον εαυτό του με άλλους και όπως σου ξαναλέω δεν έκανα κάτι τέτοιο. Ο καθένας μπορεί να γράφει ότι θέλει, αλλά δεν σημαίνει πως είναι και αλήθεια! Το ότι θέλω εγώ να κάνω χιούμορ δεν σημαίνει ότι θέλω να μειώσω την αξία κάποιου, κάτι τέτοιο είναι έξω από ηθικές μου αξίες.

Κατέχει το ρεμπέτικο τη θέση που του πρέπει στην ελληνική μουσική;
Όχι βέβαια! Ποτέ δεν κατείχε τη θέση που του πρέπει, αλλά ίσως να είναι και καλύτερα έτσι.

Τι θέλετε να πείτε;
Για να στο θέσω με μια παρομοίωση: Τα διαμάντια είναι μικρά και σπάνια, ενώ οι κόκκοι της άμμου είναι ατελείωτοι και χωρίς καμία αξία. Ο πολύς κόσμος δεν κάθεται να σκεφτεί τη μουσική όπως τη σκέφτονται αυτοί που τη γουστάρουν πραγματικά. Είναι πολλοί άνθρωποι που δεν ξέρουν καν τι είδος μουσικής ακούνε κι αυτό δεν το λέω με κακία, απλά έτσι είναι τα πράγματα…

Τι εκφράζει για σας το ρεμπέτικο;
Εκφράζει την ελληνική μουσική όπως θα έπρεπε να είναι. Το ρεμπέτικο και το δημοτικό τραγούδι αποτελούν μεγάλο κομμάτι της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, απλά δεν έχουν πέραση στον πολύ κόσμο. Ακόμα και τότε που γράφονταν μεγάλα ρεμπέτικα κομμάτια και πουλούσαν δίσκους, ο κόσμος δεν είχε στενή σχέση με το ρεμπέτικο. Από τότε που ξεκίνησε η ιδιωτική τηλεόραση και το ραδιόφωνο, προβάλλουν άλλα είδη πιο θορυβώδη, πιο φανταχτερά και κυρίως πιο εύπεπτα. Πρέπει να έχεις παιδεία για να ακούσεις και να ασχοληθείς με το ρεμπέτικο. Δεν μπορεί ο καθένας να το ακούσει κι όχι τόσο για τον στίχο, αλλά για την μουσική του. Ο στίχος εκφράζει την εποχή του και ακόμα και σήμερα γράφονται τέτοιοι καλοί στίχοι αλλά δεν ακούγονται. Η μουσική σε ένα αυθεντικό ρεμπέτικο θέλει ψυχή και το κάτι παραπάνω.

Θα σας ενδιέφερε να ασχοληθείτε με κάποιο άλλο είδος μουσικής εκτός του ρεμπέτικου;
Αν ήθελα να ασχοληθώ θα είχα ασχοληθεί, αλλά δεν το έχω κάνει εδώ και σαράντα χρόνια. Έχω κάνει συμμετοχή και σε άλλα είδη, αλλά το ρεμπέτικο είναι αυτό που πραγματικά με εκφράζει.

Παρακολουθείτε γενικότερα τις εξελίξεις στο χώρο της μουσικής;
Όσο μπορώ το παρακολουθώ. Αυτό που δεν μπορώ είναι το σκυλοποπ και δεν έχω ασχοληθεί ποτέ. Πραγματικά δεν ξέρω ονόματα από αυτόν τον χώρο, όχι γιατί έχω εμπάθεια αλλά γιατί με αφήνει παγερά αδιάφορο.

Γιατί κατά τη γνώμη σας αυτό το είδος έχει «ρεύμα» τα τελευταία χρόνια;
Αυτά τα τραγούδια δεν έχουν ελληνικότητα, είναι μπερδεμένα με αραβικά. Είναι γραμμένα από αγράμματους στιχουργούς για ηλίθια αυτιά και δυστυχώς ένα μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού μας ανήκει σε αυτή την κατηγορία… Γι’ αυτό η κοινωνία έχει έρθει σε αυτό το χάλι και δεν βγάζω τον εαυτό μου στην απέξω. Είμαστε ηλίθιος λαός, είμαστε πανίβλακες και τέτοια τραγούδια μας αξίζουν! Παίρνουν αραβικά, τούρκικα και δεν ξέρω εγώ τι άλλες μουσικές, πατάνε ένα κουμπάκι και έτοιμο τα σουξεδάκια που τα ταΐζουν με το φτυάρι. Ο Τσιτσάνης, ο Χιώτης και οι άλλοι για να γράψουν ένα τραγούδι μάτωναν τα δάχτυλα τους. Μου ανέφερες πριν που μιλάγαμε ότι είχα δηλώσει πως τον Κιάμο και τον Μαζωνάκη δεν τους ξέρω. Δεν έχω κανένα πρόβλημα με τον Κιάμο και τον Μαζωνάκη, δεν τα έχω δει τα παιδιά και δεν έχω καμιά εμπάθεια μαζί τους, απλά τους αναφέρω σαν ονόματα ενός είδους που χαλάει με την δουλεία του τα αυτιά του κόσμου. Τα παιδιά που βρίσκονται σε αυτό τον χώρο δεν τους θεωρώ συνάδελφους. Δεν είμαι της λογικής να κάνω ένα τραγούδι και να τα οικονομήσω και να ξέρεις ότι μόνο τυχαίο δεν είναι πως αυτό το είδος ακούγεται από τόσο μεγάλη μερίδα του πληθυσμού.

Δηλαδή;
Τα μνημόνια, η τρόικα, οι διάφορες τράπεζες και η κρίση που βιώνουμε σήμερα δεν είναι τυχαία, είναι αλληλένδετα με την πολιτιστική παρακμή. Ένας λαός χτυπιέται πρώτα στον πολιτισμό του και όλα όσα ζούμε ήταν προετοιμασμένα εδώ και χρόνια.

Άρα έχουν βάλει στόχο την παιδεία μας;
Εδώ και πολλά χρόνια η παιδεία μας χτυπιέται στη ρίζα της… Που είναι το θέατρο, που είναι η μάθηση, που είναι τα Πανεπιστήμια μας; Εδώ βλέπεις καθηγητή να παίρνει παρουσίες στο αμφιθέατρο, να τον χτυπάνε οι φοιτητές και ο άλλος να τραβάει βίντεο στο κινητό. Μέχρι εκεί το μυαλό τους δουλεύει, αλλά από εκεί και πέρα όχι. Παίρνουν ένα κινητό και τραβάνε ότι παπαριά τους έρθει, βλέπεις να τραβάνε με κινητό τις παρτούζες στην πενταήμερη και να αυτοκτονούν τα παιδάκια γιατί θα τα δουν οι γονείς τους. Μέχρι εκεί πάει το μυαλό και η παιδεία τους. Δεν έχουμε παιδεία! Είναι κάτι που με θλίβει βαθύτατα αλλά έτσι είναι…

Κάποιοι σας κατηγόρησαν για την παρουσία σας στον διαγωνισμό της Eurovision, λέγοντας ότι δεν είναι δυνατόν να συμμετέχει εκεί ένας πραγματικός ρεμπέτης. Τι απαντάτε σε αυτό;
Πρώτα απ’ όλα δεν είπα εγώ πως είμαι ρεμπέτης. Δεν υπάρχουν σήμερα ρεμπέτες με την παλιά έννοια, γιατί τι διάολο ρεμπέτες είμαστε με σπίτια, με κούρσες και ρολόγια; Οι άλλοι δεν είχανε να φάνε. Δεν σημαίνει πως είμαι ρεμπέτης επειδή παίζω ρεμπέτικα. Από την άλλη γιατί να μην πάω; Τα βραβεία νόμπελ είναι η Eurovision και θα πάει ένας αγράμματος να διεκδικήσει το νόμπελ φυσικής; Έχω τραγουδήσει πολύ δυσκολότερα τραγούδια από αυτά που πηγαίνουν συνήθως στον συγκεκριμένο διαγωνισμό και πήγα για να βοηθήσω τα παιδιά και να κάνω την πλάκα μου, εγώ δεν θα πήγαινα μόνος μου. Τι βλακείες είναι αυτά που λένε; Στα μούτρα τους όσοι λένε κακίες! Τι χαζομάρες είναι αυτές, λες και πήγαμε να πάρουμε το κουραδόκαστρο… Πες μου εσύ σε τι θα με βοηθήσει η πρωτιά στη Eurovision. Θα κάνω μήπως διεθνή καριέρα; Ούτε με ενδιαφέρει, ούτε και το σκέφτηκα. Πήγα να βοηθήσω τα παιδιά κι από τη στιγμή που μπήκα στον χορό θα χορέψω. Μακάρι να πάμε καλά, να πάρουμε αν γίνεται και την πρωτιά και να βοηθηθούν τα παιδιά για το βήμα παραπάνω.

Ενώ το ευρύ κοινό και τα ΜΜΕ δεν σας γνώριζαν πριν τη συμμετοχή σας στον διαγωνισμό, τώρα πλέον τα φώτα της δημοσιότητας έχουν πέσει πάνω σας. Τι συναισθήματα σας προκαλεί αυτή η εξέλιξη;
Με εξοργίζει μερικές φορές που κάποιοι με βλέπουν στον δρόμο και φωνάζουν χωρίς να έχουν κάτι να πουν. Τι φωνάζεις ρε μπουρτζόβλαχε; Είδες κανένα αξιοθέατο; Γιατί κάνεις τέτοια σκηνή; Υπάρχουν βέβαια κι αυτοί που θα σε χτυπήσουν φιλικά στην πλάτη, θα σου πούνε καλή επιτυχία και θα σε ρωτήσουν τα νέα σου. Άλλο το ένα και άλλο το άλλο. Η υπερβολική αναγνωσιμότητα με ενοχλεί και δεν την επεδίωξα. Με εκείνα και με τα άλλα δεν θα μπορώ να ευχαριστιέμαι τη βόλτα στην πόλη. Άσε και το άλλο με τα κανάλια, που πρέπει να πάω στον έναν και στον άλλον και να λέω εκεί διάφορες βλακείες ή εξυπνάδες ή δεν ξέρω τι και ο καθένας να πιάσει αυτό που θέλει. Κάνω μερικές φορές πλάκα και ο καθένας κρατάει αυτό που τον βολεύει και μετά γράφει ότι κατεβάσει το μυαλό του. Μετά εγώ τι να κάνω; Να γελάω με όλους ή να εξοργίζομαι; Δεν είναι για έξυπνους ανθρώπους αυτά και δυστυχώς πολλοί δεν είναι όσο έξυπνοι θα ήθελαν να είναι ή όσο έξυπνοι πιστεύουν πως είναι….

Τι θα λέγατε σε ένα νέο παιδί για να του δώσετε ώθηση να ασχοληθεί με το ρεμπέτικο τραγούδι;
Δεν θα μπορούσα να του πω τίποτα γιατί θα έπρεπε να το έχει επιλέξει ήδη. Το ρεμπέτικο σε επιλέγει, δεν το επιλέγεις… Αν κάποιος θέλει να παίξει ρεμπέτικο θα παίξει, ακόμα και ξένος να είναι. Υπάρχουν Σουηδοί, Φιλανδοί, Ολλανδοί και άλλοι που παίζουν αυστηρά ρεμπέτικα τραγούδια. Δεν μπορώ να δώσω σε ένα παιδί «οδηγίες χρήσης» του ρεμπέτικου. Αν το γουστάρει πραγματικά θα του μείνει και θα ασχοληθεί, λεφτά πολλά δεν νομίζω να του προσφέρει, μάλλον περισσότερες πίκρες θα πάρει. Γιατί ένας ορειβάτης σκαρφαλώνει σε ένα βουνό; Θα πέσει και θα τσακιστεί 40 φορές, αλλά αν το γουστάρει πραγματικά θα προσπαθήσει μέχρι να ανέβει στο βουνό. Αν θες να γίνεις Κιάμος και Μαζωνάκης, σου αρκεί να τα λες με τον τρόπο που θέλουν και να έχεις και λίγο μπάνικη μούρη. Σου αρκεί να λες τα χαζοτράγουδα με σοβαρότητα και θα έχεις και φίλους και φήμη και λεφτά και γκόμενες και αυτοκίνητα και ότι θέλεις. Το ρεμπέτικο θέλει κουλτούρα, θέλει γνώσεις και μεράκι. Οι άλλοι νομίζουν ότι κάτι κάνουν, αισθάνονται ευτυχισμένοι γιατί θα έρθουν οι χαζογκόμενες από κάτω και νομίζουν πως κάτι έχουν να τους πουν. Δεν σκέφτονται ότι εκείνη τη στιγμή κάνουν κάτι ηλίθιο. Αυτή είναι η ειδοποιός διαφορά… Όταν ασχοληθείς με το ρεμπέτικο θα την πληρώσεις τη νύφη! Και στην αφάνεια θα μείνεις και λεφτά δεν θα βγάλεις, όμως κοιμάσαι καλά το βράδυ, αισθάνεσαι ωραία όταν παίζεις τα τραγούδια αυτά και βρίσκεις και ομοϊδεάτες που να τα μοιράζεσαι, ενώ αυτό μπορείς να το κάνεις και στο εξωτερικό. Ας μας πει ο Κιάμος και ο Μαζωνάκης που έχουν παίξει στο εξωτερικό. Σε κάτι σκυλάδικα της κακιάς ώρας τους καλούν, στα οποία πάνε αυτοί που τρώνε τα λεφτά του μπαμπά. Όσοι ασχολούνται με το ρεμπέτικο και το δημοτικό, έχουν παίξει σε διεθνή φεστιβάλ και τους ακούνε άνθρωποι που αγαπούν το ελληνικό τραγούδι, άνθρωποι που θα είναι μια παρέα και θα χορέψουν όλοι μαζί. Στο εξωτερικό αγαπούν το ρεμπέτικο και το δημοτικό τραγούδι.

Υπάρχουν αξιόλογοι καλλιτέχνες πλέον στην ελληνική μουσική;
Μα αστειεύεσαι; Αν υπάρχουν λέει; Βεβαίως και υπάρχουν πολλοί και δεν θέλω να αναφέρω ονόματα γιατί κάποιον θα ξεχάσω. Υπάρχουν ακόμα πολλοί άνθρωποι που θα μαζευτούν σε όμορφα μέρη χωρίς φανταχτερά σκηνικά και θα παίξουν όμορφη μουσική, θα παίξουν καλή μουσική που αγαπάνε κι όχι τη μουσική που θα τους πουν να παίξουν. Αλλά και αυτοί δεν βγάζουν πολλά λεφτά, βγάζουν αυτά που θα έπρεπε να βγάλουν και το κάνουν από επιλογή. Εγώ κατάφερα να βγάζω λεφτά για να ζω αξιοπρεπώς και να μην χρωστάω σε κανένα. Έχω μάθει να ζω με λίγα και αν μου δώσεις πολλά λεφτά δεν θα ξέρω και τι να τα κάνω (γέλια)! Είμαι όμως ευχαριστημένος με τον εαυτό μου γιατί δεν έχω να δώσω εξηγήσεις σε κάποιον. Ο καθένας κινείται ανάλογα με τις επιλογές του και θα πρέπει να πληρώνει και το όποιο τίμημα. Εγώ έχω πληρώσει το τίμημα για ότι έχω αποφασίσει και ότι έχω πει στη ζωή μου. Και αυτά που λέω σήμερα πάλι θα τα πληρώσω (γέλια)! Δεν με πειράζει όμως γιατί είμαι καθαρός και δεν φοβάμαι τίποτα, δεν έχει να πιαστεί κάποιος από κάτι και να μου προσάψει κάτι. Ακόμα κι όταν παρερμηνεύσει κάποιος τις δηλώσεις μου, εγώ θυμάμαι τι ακριβώς έχω πει και θα κάτσουμε κάτω να το λύσουμε τσίλικα… Αν βέβαια κάποιος θέλει να διαστρεβλώσει σκόπιμα τα όσα έχω πει, κακό του κεφαλιού του. Τώρα πλέον με το internet, δεν μπορεί να κρυφτεί κάποιος γιατί τα στοιχεία υπάρχουν και αυτό είναι καλό γιατί φαίνονται οι επαγγελματίες ψεύτες. Εγώ έχω το θάρρος της γνώμης μου και αν ξεφύγω και πω μια κουβέντα παραπάνω που θα στεναχωρήσει κάποιον, θα βγω και θα του πω συγγνώμη που ξέφυγα.

Ποια είναι τα σχέδια σας μετά τις εμφανίσεις στο Half Note και τον διαγωνισμό της Eurovision;
Για μετά την Eurovision δεν έχω κανονίσει ακόμα τίποτα, αλλά στο ενδιάμεσο για τον διαγωνισμό υπάρχουν κάποια πραγματάκια. Στις 26 Απριλίου θα είμαι στην Καρδίτσα, στις 28 Απριλίου μια ρεμπέτικη βραδιά στο Παρασκήνιο της Θεσσαλονίκης και το Σαββατοκύριακο του Πάσχα πάλι στη Θεσσαλονίκη με την Γλυκερία, στο Love Casual Living.

Θα συνεχιστεί η συνεργασία σας με τους Koza Mostra;
Θα κάνουμε κάποιες κοινές εμφανίσεις το καλοκαίρι και γενικότερα θα παίζουμε όπου μπορούμε να συναντιόμαστε με το δικό μου το σχήμα.

Ετοιμάζετε κάποια δισκογραφική δουλειά;
Δεν με ενδιαφέρει και τόσο πολύ να σου πω την αλήθεια, αλλά σίγουρα θα εξετάσω όποια καλή πρόταση προκύψει. Έχω κάνει αρκετά πράγματα στον χώρο της δισκογραφίας και δεν το θεωρώ προτεραιότητα, αλλά τον τελευταίο καιρό έχουμε βγάλει αρκετά κομμάτια με αφορμή την κρίση και το κύμα αντίδρασης που υπάρχει απέναντι της.