Γερμανία: Κατέβηκε όπερα του Wagner με ναζιστικά σύμβολα
Ο Wagner είχε την ατυχία να είναι ο αγαπημένος συνθέτης του Χίτλερ. Μια ατυχία που και ο ίδιος προκάλεσε στον εαυτό του, καθώς είχε διατυπώσει αρκετές αντισημητικές απόψεις κατά την διάρκεια της ζωής του. Το αποτέλεσμα είναι ακόμα και σήμερα να υπάρχει ανοιχτό το θέμα κατά πόσον τα μουσικά του έργα (από τα μεγαλύτερα αριστουργήματα της οπερατικής τέχνης) να έχουν πάνω τους το στίγμα του ναζισμού.
Το τελευταίο φαινόμενο αυτής της διχογνωμίας ήταν το ανέβασμα στο Ντύσελντορφ της Γερμανίας της όπερας του Richard Wagner “Tannhäuser”.
Ο σκηνοθέτης της όπερας Burkhard C. Kosminski χρησιμοποίησε ναζιστικά σύμβολα, μεταξύ αυτών και την – απαγορευμένη στη Γερμανία – σβάστικα, μετατρέποντας ένα μεσαιωνικό- βουκολικό θέμα σε μια παράσταση με αναφορές στον ναζισμό και τα στρατόπεδα συγκέντρωσης.
Οι αντιδράσεις από την πλευρά του κοινού ήταν τεράστιες. Μάλιστα κάποιος θεατής χρειάστηκε ιατρική θεραπεία, μετά την παράσταση. Το αποτέλεσμα ήταν η ματαίωση των υπόλοιπων παραστάσεων από την Οπερα του Ντύσελντορφ. Στην θέση των προγραμματισμένων παραστάσεων θα παρουσιαστεί η ίδια όπερα σε συναυλιακή μορφή.
Μέχρι και μέλη της εβραϊκής κοινότητας βρήκαν την παράσταση κακόγουστη. “Ποτέ δεν περίμενα ότι θα έφτανα στο σημείο να υπερασπιστώ τον Wagner αλλά το εν λόγω ανέβασμα, πραγματικά, δεν έχει καμία σχέση με τη μουσική του” δήλωσε χαρακτηριστικά ο εκπρόσωπος της εβραϊκής κοινότητας του Ντύσελντορφ. Ο ίδιος χαρακτήρισε την παράσταση του Kosminski “πραγματικά κακόγουστη…”
Από την πλευρά του ο σκηνοθέτης αρνήθηκε να κάνει αλλαγές στην παράσταση, ώστε να μειωθούν οι αντιδράσεις. Αρνήθηκε ότι είναι σκανδαλώδης σκηνοθέτης και θεωρεί, όπως είπε, “καλό να συνεχισθεί το debate και να μάθουμε γιατί προκλήθηκαν όλες αυτές οι αντιδράσεις.
O Wagner πέθανε μισό αιώνα πριν την άνοδο του Χίτλερ στην εξουσία. Όμως, το έργο του θεωρείται ότι επηρέασε τον Γερμανό δικτάτορα στην δημιουργία της ναζιστικής μυθολογίας, ενώ ο ίδιος ο Wagner είχε διατυπώσει κατά καιρούς αντισημιτικές και ξενοφοβικές θέσεις. Το γεγονός αυτό είχε δημιουργήσει μια δυσπιστία απέναντι στο έργο του συνθέτη μετά τον Β Παγκόσμιο Πόλεμο. Στο Ισραήλ μάλιστα οι φιλαρμονικές ακόμα και σήμερα αποφεύγουν να παίζουν τα έργα του Wagner από φόβο αντιδράσεων, ότι θα προσβληθούν τα θύματα του Ολοκαυτώματος.