Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος: Είμαι πολύ περήφανος που είμαι “Τουρκόσπορος”!

Όπως παραδέχθηκε στην συνέντευξη τύπου για την παράσταση, ο Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος έχει ιδιαίτερες μνήμες με την συγκεκριμένη παράσταση, η οποία αναφέρεται σε βιωματικές αφηγήσεις γυναικών που ξεριζώθηκαν από την Μικρά Ασία μετά την Μικρασιατική καταστροφή. Κατ’ αρχάς είχε γνωρίσει προσωπικά την συγγραφέα Έλλη Παπαδημητρίου από την εποχή που ως φοιτητής της δραματικής σχολής (1974) δούλευε ως υπάλληλος στον Κέδρο. Επίσης, έχει γονείς που προέρχονται από την Κωνσταντινούπολη και την Μικρά Ασία κι έχουν γνωρίσει την προσφυγιά. 

“Είμαι πολύ περήφανος που είμαι Τουρκόσπορος” δήλωσε χαρακτηριστικά ο γνωστός σκηνοθέτης, συμπληρώνοντας ότι η μητέρα του ήταν από τα Βουρλά, 38 χλμ από την Σμύρνη και ο πατέρας του από την Κωνσταντινούπολη. Άλλωστε, όπως σημειώθηκε στην συνέντευξη τύπου, οι ίδιοι οι Μικρασιάτες και οι Πόντιοι και οι λοιποί πρόσφυγες από την Τουρκία βίωσαν έντονο ρατσισμό και αποκαλούνταν από τους άλλους Έλληνες “τουρκόσποροι”.

Η Λυδία Κονιόρδου, μία από τις πέντε πρωταγωνίστριες της παράστασης, στάθηκε ιδιαίτερα στον αμφίσημο τίτλο “Κοινός Λόγος” και την διττή σημασία της λέξης κοινός. Όπως εξήγησε, ο λόγος είναι συλλογικός, αλλά και ο λόγος του κοινού ανθρώπου. Έτσι σκοπός της παράστασης είναι να συνθέσει τις ατομικές περιπτώσεις των προσωπικών αφηγήσεων με ένα συλλογικό βίωμα.

“Οι απλοί άνθρωποι γίνονται ποιητές” δήλωσε χαρακτηριστικά η κ. Κονιόρδου. “Υπάρχουν κομμάτια που νομίζεις ότι τα έγραψε ο Παπαδιαμάντης” συμπλήρωσε. Τόνισε ακόμα ότι οι γυναίκες αυτές έφεραν τον πόνο για τις τραυματικές εμπειρίες τους χωρίς όμως να κουβαλάνε μέσα τους μίσος. Σε αφηγήσεις τους λένε πως Τούρκοι πολίτες τις προειδοποιούσαν να φύγουν, για να γλιτώσουν. Και θεωρεί πως οι εμπειρίες και οι αφηγήσεις τους είναι μάθημα αλληλεγγύης για μας. “Αφού βρήκαν αλληλεγγύη μεταξύ των εχθρών, ας βρούμε κι εμείς αλληλεγγύη μεταξύ μας.” Επίσης χαρακτήρισε ως δώρο στην Ελλάδα τον πολιτισμό που φέρανε οι πρόσφυγες στην χώρα μας. 

Από την πλευρά της η Τάνια Παλαιολόγου, που επίσης πρωταγωνιστεί στην παράσταση, ευχήθηκε να δει την παράσταση όλη η Ελλάδα, αν είναι αυτό δυνατόν. Χαρακτήρισε τον Κοινό Λόγο ως μια “βιωματική βουτιά στην ιστορία μας”.

Ο ΚΟΙΝΟΣ ΛΟΓΟΣ

Η παράσταση, ένα θεατρικό οδοιπορικό που χρονικά καλύπτει την περίοδο από τη μαζική εξόντωση των Ποντίων και τη Μικρασιατική Καταστροφή ως την Κατοχή και τον Εμφύλιο, βασίζεται σε αφηγήσεις ανώνυμων γυναικών, καταγραμμένες από την Έλλη Παπαδημητρίου. Η συγγραφέας τις συνέλεξε, όταν, ως γεωπόνος ήταν εντεταλμένη από την κυβέρνηση Βενιζέλου στην υπηρεσία διανομής χωραφιών στους πρόσφυγες από τις περιοχές της Τουρκίας. Γνωρίστηκε τότε, κατά την εκπλήρωση των καθηκόντων της, με πολλούς πρόσφυγες και κατέγραψε τις μαρτυρίες τους. 

Οι αφηγήσεις αυτές έχουν ως κοινό εφόδιο το λόγο των κοινών ανθρώπων, που συναρμολογεί σωστά την εποχή τους και το κλίμα της, ζωντανεύοντας ατομικές και συλλογικές μνήμες που φωτίζουν διαφορετικά όχι μόνο την ιστορία αλλά και τα σύγχρονα πάθη μας. Οι αφηγήσεις, η μουσική και τα τραγούδια μας μεταφέρουν ήχους και αισθήματα από έναν κόσμο που θυσιάστηκε στους εθνικισμούς του 20ού αιώνα.

Ο Κοινός Λόγος είναι μια παράσταση καθοριστική για τη φυσιογνωμία του Θεάτρου του Νέου Κόσμου. Πρωτοπαρουσιάστηκε το καλοκαίρι του 1997 στην αυλή της ζυθαποθήκης του ΦΙΞ, εγκαινιάζοντας τον θεατρικό χώρο που εδώ και 15 χρόνια στεγάζει το θίασο, και αγκαλιάστηκε από το κοινό και από το σύνολο των κριτικών.

Το νέο ανέβασμα με ανανεωμένη ματιά παρουσιάζεται με πέντε σημαντικές ηθοποιούς, που η καθεμία έχει αφήσει το δικό της αποτύπωμα στα θεατρικά δρώμενα. Η Λυδία Κονιόρδου, η Ελένη Κοκκίδου, η Μαρία Κατσανδρή, η Ελένη Ουζουνίδου και η Τάνια Παλαιολόγου με τη σκηνοθετική καθοδήγηση του Βαγγέλη Θεοδωρόπουλου ετοιμάζουν μια παράσταση που θα συγκινήσει και θα συζητηθεί.

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΤΗΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ :
Σκηνοθεσία : Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος
Σκηνικά – Κοστούμια : Αντώνης Δαγκλίδης
Επιλογή & διδασκαλία τραγουδιών : Κώστας Βόμβολος
Επιμέλεια κίνησης : Αγγελική Στελλάτου
Φωτισμοί : Σάκης Μπιρμπίλης
Φωτογραφίες : Μαριλένα Σταφυλίδου

ΠΑΙΖΟΥΝ ΟΙ ΗΘΟΠΟΙΟΙ :
Λυδία Κονιόρδου, Ελένη Κοκκίδου, Μαρία Κατσανδρή, Ελένη Ουζουνίδου, Τάνια Παλαιολόγου  

Γιώργος Σμυρνής