150 χρόνια από την γέννηση του Καβάφη- Η μουσική συναντάει την ποίηση στο Μουσείο Ακρόπολης!
“Με μουσικές εξαίσιες, με φωνές”. Τον στίχο από το “Απολείπειν ο Θεός Αντώνιον” ένα από τα γνωστότερα και αρτιότερα ποιήματα του Κωνσταντίνου Καβάφη επιδιώκει να κάνει πράξη το Μουσείο Ακρόπολης σε αφιέρωμα του για τα 150 χρόνια από την γέννηση του μεγάλου Αλεξανδρινού ποιητή στις 19 Ιουνίου, με ένα πρόγραμμα που θα συνδυάζει την μουσική με την ποίηση.
Το διεθνούς φήμης κουαρτέτο εγχόρδων Ντανέλ www.quatuordanel.eu , γνωστό για τις τολμηρές και γεμάτες ενθουσιασμό ερμηνείες του, παρουσιάζει ένα πρόγραμμα σχεδιασμένο ειδικά για τη βραδιά στο Μουσείο της Ακρόπολης. Το πρόγραμμα συνδυάζει την ποίηση του Καβάφη με έργα των Κνάιφελ, Ρασκάτοφ, Σοστακόβιτς και Τσαικόφσκι. Στο πρόγραμμα συμμετέχει η πολυβραβευμένη δραματική σοπράνο Ελένα Βασίλιεβα, που πρόσφατα, (Μάρτιος 2013) έκανε το ντεμπούτο της στη Σκάλα ως πρωταγωνίστρια στην όπερα του Ρασκάτοφ “Η καρδιά του σκύλου”.
Ποιήματα του Καβάφη διαβάζει o ηθοποιός και σκηνοθέτης Δημήτρης Λιγνάδης.
Μουσείο Ακρόπολης, 19 Ιουνίου, 21:30. Είσοδος ελεύθερη με δελτία προτεραιότητας
Σε ποιο βαθμό η μεγάλη ποίηση μπορεί να προσεγγισθεί από τις άλλες Τέχνες; Ποιες είναι οι δυνατότητες δημιουργίας νέου καλλιτεχνικού έργου και ποια τα όρια;
Με το σκεπτικό αυτό, το Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών αναπτύσσει πρόγραμμα καλλιτεχνικών δράσεων στην Αθήνα, με αναφορά στην ποίηση του Κ.Π. Καβάφη, που περιλαμβάνει μουσικές συναυλίες και παραστάσεις (performances), εικαστική έκθεση, έκθεση ντοκουμέντων και αρχειακού υλικού, video art, επιστημονική ημερίδα και καλλιτεχνικές δράσεις με νέους δημιουργούς (βραδιές ποίησης, αφηγηματικά δρώμενα, μουσικές παραστάσεις).
Το πρόγραμμα δράσεων ξεκινά με μία εκδήλωση στο μουσείο της Ακρόπολης:
ΠΟΙΗΣΗ & ΜΟΥΣΙΚΗ με έμπνευση το ποίημα ΦΩΝΕΣ του Κ. Π. Καβάφη
Σε συνεργασία με το Διεθνές Ίδρυμα Ντμίτρι Σοστακόβιτς
150 χρόνια από την γέννηση του Καβάφη
Ο κορυφαίος και ο πιο πρωτοποριακός Έλληνας ποιητής, ο Κωνσταντίνος Καβάφης, γεννήθηκε πριν εκατόν πενήντα χρόνια. Έτσι, το 2013 έχει ανακηρυχθεί από το υπουργείο Παιδείας «Έτος Κ.Π. Καβάφη».
Ο Κωνσταντίνος Καβάφης (1863 – 1933) είναι ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες ποιητές της νεοελληνικής λογοτεχνίας. Τελειομανής και φοβερά επίμονος, θυμίζοντας σε αυτό τον συγγραφέα Φλομπέρ, επεξεργαζόταν επίμονα κάθε στίχο, κάποτε για χρόνια ολόκληρα, προτού τον δώσει στην δημοσιότητα.
Κύρια χαρακτηριστικά της ποίησής του είναι η ειρωνική διάθεση, αυτό που αποκλήθηκε καβαφική ειρωνεία. Επίσης, η ιδιότυπη γλώσσα, μείγμα καθαρεύουσας και δημοτικής, με ιδιωματικά στοιχεία της Κωνσταντινούπολης και ο εξαιρετικά λιτός λόγος, με ελάχιστα επίθετα. Χρησιμοποιεί μια ουδέτερη γλώσσα, σχεδόν πεζολογική. Η γλώσσα δεν αποκαλύπτει τα συναισθήματα, ενώ είναι σχεδόν ολοκληρωτική απουσία ομοιοκαταληξίας και μένει πολύ μακριά από τις ποιητικές συμβάσεις της εποχής. 
Αυτή η πρωτοτυπία της ποιητικής του γλώσσας ήταν που τον έφερε σε σύγκρουση με την επίσημη ποιητική πραγματικότητα της Ελλάδας.
Ιστορική για την ελληνική ποίηση είναι η κόντρα του με τον άλλο μεγάλο της ελληνικής ποίησης της ίδιας περιόδου, τον Κωστή Παλαμά. Εκατέρωθεν δηλώσεις, κόντρες και διαμάχες μεταξύ των οπαδών τους είναι τα χαρακτηριστικά της σχέσης ανάμεσα στους δύο ποιητές.
Ως προς την θεματική των ποιημάτων του, ο Καβάφης τα είχε κατατάξει σε τρεις κατηγορίες: τα ιστορικά, τα φιλοσοφικά και τα ηδονικά ή αισθησιακά.
Τα ιστορικά ποιήματα εμπνέονται κυρίως από την ελληνιστική περίοδο, και στα περισσότερα έχει εξέχουσα θέση η Αλεξάνδρεια. Αρκετά άλλα προέρχονται από την ελληνορωμαϊκή αρχαιότητα και το Βυζάντιο, ενώ είναι σημαντική η θέση ποιημάτων του που κινούνται στην περίοδο της μετάβασης από τον πολυθεϊσμό του ελληνορωμαϊκού κόσμου στην κυριαρχία της χριστιανικής θρησκείας. Επίσης, υπάρχουν ποιήματα με μυθολογικές αναφορές (πχ Τρώες). Οι περίοδοι που επιλέγει είναι κυρίως περίοδοι παρακμής. Οι ήρωές του είναι συνήθως “ηττημένοι” της ιστορίας.
Τα αισθησιακά ή ηδονικά ποιήματα, που είναι και τα πιο λυρικά, κυριαρχεί η ανάμνηση και η αναπόληση.
Τα φιλοσοφικά ποιήματα. Κάποια από αυτά περιλαμβάνουν συμβουλές στους ομοτέχνους και κάποια άλλα εκφράζουν αξίες, όπως η τιμή, η αξιοπρέπεια απέναντι στο μοιραίο, η έννοια του χρέους. Βέβαια, πολλά από αυτά τα ποιήματα, όπως το «Απολείπειν ο Θεός Αντώνιον» είναι και ιστορικά, καθώς έχουν ιστορικό περιεχόμενο. Κατά την γνώμη μου, είναι δύσκολο να διαχωρίσεις την ιστορία- μυθολογία από την φιλοσοφική διάθεση στην ποίηση του Καβάφη.
Διαβάστε περισσότερα για την ζωή του μεγάλου ποιητή ΕΔΩ
Γιώργος Σμυρνής
