Λένα Παπαληγούρα: Σε μια εποχή που επιτάσσει να είμαστε ίδιοι, έχει ενδιαφέρον η διαφορετικότητα!

Αυτήν την περίοδο παίζει την Αντιγόνη στην τραγωδία του Σοφοκλή για το Φεστιβάλ Αθηνών στο Μουσείο Μπενάκη. Με αφορμή αυτή την παράσταση η Λένα Παπαληγούρα μας μιλάει για την σχέση της Αντιγόνης με την Σάρα Κέιν (“η αγάπη είναι επανάσταση”), για την μουσική της Μόνικα, για τις ιδιαιτερότητες της παράστασης.

Επίσης, μας μιλά για τα επόμενα σχέδια της, την αγάπη της για την διαφορετικότητα και τον φόβο της για τον ρατσισμό, αξιολογεί τον απερχόμενο καλλιτεχνικό διευθυντή του Εθνικού, τον κ. Χουβαρδά, ενώ μιλάει και για το βραβείο Μελίνα Μερκούρη που κέρδισε. 

 -Ποιές θα είναι οι ιδιαιτερότητες της παράστασης Αντιγόνη στο Μουσείο Μπενάκη; Η μουσική της Μόνικα τι το διαφορετικό δίνει σε αυτήν την Αντιγόνη;
Στόχος της παράστασης ειναι να αναδείξει τις θέσεις και το δίκαιο όλων των προσώπων. Μπροστά στο αίνιγμα ΑΝΘΡΩΠΟΣ, όλοι στεκόμαστε με απορία και συμπόνοια και προσπαθούμε να καταλάβουμε. Όλα τα πρόσωπα είναι πολύπλοκα και τραγικά, γιατί μαθαίνουν την αλήθεια της καρδιάς τους με πολύ πόνο. Κι αυτή ακριβώς την πολυπλοκότητα και τις ρωγμές των ηρώων προσπαθούμε να αναδείξουμε. Σημαντικό ρόλο παίζει οπωσδήποτε ο χώρος που επιλέχθηκε για να γίνει η παράσταση. Το αίθριο του Μουσείου Μπενακη ειναι ένα μουσείο πολυ σύγχρονο, που ομως κλείνει μέσα του την παράδοση. Διαθετει αυλη που χρησιμευει για τις δημοσιες στιγμες των ηρωων αλλα διαθετει και εσωτερικους χωρους στους οποιους μπορει κανεις να κρυφοκοιταξει και να δει τις μυστικες-ιδιωτικες τους στιγμες. Το γεγονοσ οτι δεν ειναι ενας αρχαιος χωρος επιτρεπει στην παρασταση να κινηθει ισως πιο ελεύθερα σε πιο εικαστικους δρομους! Η οψη του μουσειου ειναι τοσο καθοριστικη που δεν μπορει κανεις να την αγνοησει. Μοιάζει με παλάτι, αλλα παραπέμπει και σε τάφο, σε φυλακή. Φυλακισμένοι λοιπόν οι ήρωες μέσα στα πάθη τους και στα αισθήματα τους παλεύουν κι αυτοί, οπωσ εμεις να καταλάβουν. Η μουσική της Μονικα εχει κατι πολυ ανοιχτό αλλα κ σχεδόν παραμυθένιο, ειναι τρυφερή μουσική όπως νομίζω και η παράσταση..

–“Γεννήθηκα για να αγαπώ, όχι για να μισώ” λέει η Αντιγόνη. Σας εκφράζει αυτή η φράση;
Είναι από τις φράσεις που αγαπώ πολύ στο έργο. Είναι πολύ εξιδανικευμένη, αλλά υπέροχξ. ΕΙναι πολύ ωραίο που στη μεταφραση του Παναγιωτοπουλου δε χρησιμοποιούνται ρήματα μα ουσιαστικά. Λέει δηλαδή: “δεν γεννήθηκα να ειμαι ένα με το μίσος, γεννήθηκα για να ενωθώ με την αγάπη.” Η Αντιγόνη μιλάει για έννοιες. Δεν σημαίνει ότι το έχει καταφερει, γιατί κάτι τέτοιο είναι ιδεατό, αλλά το επιθυμεί κι αυτό την κάνει να ξεφεύγει απο τις φθαρτές, τυρβώδεις δομές του κόσμου, έξω, σε μια άλλη σφαίρα. Ισως στη σφαίρα του επέκεινα. Η θέση της γίνεται βαθιά υπαρξιακή, συμπαντική. Είναι σαν με τη φράση της αυτή να κατανοεί όλο τον κόσμο, σχεδόν να εμπεριεχει ως και τον αντιπαλο-Κρέοντα. Και η φράση είναι και βαθιά επαναστατική. Εδώ θυμάμαι την Σάρα Κέιν, “η αγάπη είναι επανάσταση!”
Για μενα η Αντιγόνη ειναι αγέρωχη, ευάλωτη, δυνατή, πονεμένη, αποφασισμένη, ανθρώπινη, αρχέτυπο, αγοροκόριτσο, θηλυκό, βασιλοπούλα τραγική… Η φωνη της στις μερες μας ειναι αναγκαία και μιλά στις ψυχές μας! Δεν ξέρω τι απ’ ολα αυτά θα καταφέρω να ανάδειξω αλλα έτσι τη βλέπω, την θαυμάζω και την αγαπάω πολυ..

-Ποιό είναι το δίλημμα της Αντιγόνης;
Το έργο για μένα μιλά για το ανθρώπινο δίλημμα κάθε καρδιας απέναντι σε δομές και επιταγές που αντιτάσσονται στην ενδόμυχη φωνή της συνείδησης. Η λογική, ο νόμος, η άμεση κοινωνική αναγκαιότητα, το συμφέρον, αντιτίθενται σε αυτο που η καρδια αναπνεει, την αγαπη.
Δεν είναι θέμα συμμορφωσης, είναι θέμα ύπαρξης. Η Αντιγόνη πράττει έτσι γιατι δεν μπορεί να κάνει αλλιώς. Αρνείται να συμβιβαστεί γιατι δεν θα μπορούσε να συνεχίσει να ζει έχοντας προδώσει το αίμα, την οικογένεια, την αφοσίωση, τα πιστεύω της. Εχει την ψυχική ελευθερία να δίνεται ολόψυχα σε αυτους που αγαπα και σε αυτα που πιστευει και γι αυτο θυσιάζει τον ευατό της.

–Φέτος κερδίσατε το βραβείο Μελίνα Μερκούρη. Τα βραβεία είναι ένα εφαλτήριο για έναν νέο ηθοποιό, ώστε να προχωρήσει στην καριέρα του;
Νιώθω τεράστια χαρα, τιμή, τυχη κι ευγνωμοσύνη για το βραβείο. Ήταν ένα πολύ όμορφο δώρο. Τα βραβεία σου δίνουν θαρρος και δύναμη. Νιώθω ότι είδαν τη δουλειά μου και την εκτίμησαν και ότι με πίστεψαν άνθρωποι που εκτιμώ πολύ κι αυτό μου δίνει τεράστια χαρά αλλά και ευθύνη κι αγωνία μην τους απογοητεύσω. Τα βραβεία δε σου εξασφαλίζουν ούτε την επόμενη δουλεια ούτε την εξέλιξη σου. Η διαδρομή του καθενός ειναι πολυ προσωπική και χρειάζεται νομίζω πολλή δουλεια για να εχει ένας ηθοποιός διάρκεια και εξέλιξη..

 -Έχετε δηλώσει σε συνέντευξή σας:«Προσωπικά την αγαπώ τη διαφορετικότητα. Όχι μόνο την αποδέχομαι, αλλά η διαφορετικότητα μου φαίνεται πιο ενδιαφέρουσα από την κανονικότητα.” Ποιά είναι η άποψή σας για τον ρατσισμό; Θεωρείτε ότι έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα;
Σε μια εποχή που επιτάσσει να είμαστε όλοι ίδιοι, φυσικά κι έχει ενδιαφέρον η διαφορετικότητα. Και απαιτεί και γενναιότητα, γιατί βλέπω ότι πολύ δύσκολα το διαφορετικό γίνεται αποδεκτό! Ανησυχω πάρα πολύ για τον ρατσισμό που βλέπω γύρω μου. Φοβάμαι πολύ μη γίνει μίσος ο φόβος κι ο θυμός. Χρειάζεται αντίσταση κι αλληλεγγύη και ανθρωπιά, γιατι αλλιώς όλο αυτο που ζούμε θα μας καταπιεί. Χαίρομαι που τουλάχιστον μέσα απο το θεατρο μας δίνεται καμιά φορα η ευκαιρία να δώσουμε φωνή σε ανθρώπους που στη ζωή δεν ακούμε τη φωνή τους.

-Μετά από πολυετή θητεία, ο κ. Χουβαρδάς αποχώρησε από το Εθνικό Θέατρο. Ως ηθοποιός του Εθνικού πώς κρίνετε την πορεία του;
Aισθάνομαι πάρα πολύ τυχερή γιατί δούλεψα στο Εθνικό τα 4 απ’ τα τελευταία 6 χρόνια. O Χουβαρδάς κατάφερε να είναι το Εθνικό ένα θέατρο ρεπερτορίου κι έτσι όλοι όσοι δουλεύαμε, είχαμε την ευκαιρία να δοκιμαστούμε σε πολλά και διαφορετικά είδη και να συνεργαστούμε με πολλούς διαφορετικούς ανθρώπους. Επίσης πάντα υπήρχε κλίμα ομαδικό που ευνοεί τις συλλογικές δουλειες, οργάνωση, κλίμα έμπνευσης που επιτρέπει τα καλλιτεχνικά ρίσκα. Έμαθα άπειρα πράγματα, γνώρισα αξιολογους ανθρώπους, πέρασα τέλεια. Τον ευγνωμονώ τον Χουβαρδά.

 -Πώς βλέπετε το φετινό φεστιβάλ Αθηνών; Είδατε κάτι που σας έκανε εντύπωση;
Τόσο καιρό με τις πρόβες της Αντιγόνης και λόγω χρόνου και λόγω δυσκολίας του ρόλου κι αγωνίας, είχα κλειστεί λίγο στον εαυτό μου και ενώ ήθελα ήδη να έχω δει αρκετά πράγματα, δεν έχω καταφέρει! Τώρα που αρχίσαμε, θα δω σίγουρα ό,τι μπορω ανάλογα τις μέρες και τις ώρες των παραστάσεων. Με ενέπνευσε το πρόγραμμα. Εχει ποικιλία, ενδιαφέρον, ρίσκο, παρότι οι καιροί ειναι τόσο δύσκολοι! Θέλω οπωσδήποτε να δω Οστερμάγιερ και Ουιλσον. Ήθελα και Πάτι Σμιθ, μου αρέσει πάρα πολύ, αλλά θα παίζουμε κι εμείς εκείνη την ημέρα. Μακάρι να μπορούσα να πάω και σ’ όλες τις παραστάσεις στην Επίδαυρο κι το Ηρώδειο. Προς το παρόν έχω βγάλει εισιτήρια για τον Πλούτο και την Ηρώ.

– Ποιά είναι τα επόμενα σχέδιά σας;
Προς το παρόν εύχομαι να πάει καλά η Αντιγόνη και να μπορέσω να ανταποκριθώ στις απαιτήσεις της. Μετά το καλοκαίρι, θα έκανα μια ταινία και το περίμενα πώς και πώς, αλλά τώρα με ολα αυτά που συμβαίνουν στην ΕΡΤ (η ταινία ήταν συμπαραγωγή με την ΕΡΤ), δεν ξέρω αν και πότε θα γίνει. Με θλίβει πολύ όλο αυτό το χάος που επικρατεί στη χώρα μας. Συζητάω κάποια πράγματα για του χρόνου το φθινόπωρο, αλλά ακόμη τίποτα δεν είναι σίγουρο. Το σίγουρο είναι ότι από του χρόνου τον Μάρτη θα είμαι στο θέατρο Πορεία με τον Ακύλλα Καραζήση στο έργο της Σάρα Κέιν Βlasted σε σκηνοθεσία Δημήτρη Τάρλοου. Ανυπομονώ. Την αγαπάω πολύ τη Σάρα Κέιν. Νιώθω ότι μιλάει περισσότερο από ποτέ για το σήμερα.

Η παράσταση Αντιγόνη παίζεται από 19 ως 30 Ιουνίου στο Μουσείο Μπενάκη, Πειραιώς 138 στις 22:00
Περισσότερες πληροφορίες ΕΔΩ