Χάρης Φραγκούλης: Ακόμα και με τον Χάρο τα έβαλε ο Λευτέρης Βογιατζής, για να γίνει το Θερμοκήπιο

Στο φετινό φεστιβάλ Αθηνών τον είδαμε στο Έρωτας και ραδιουργία, ενώ θα παίξει και στην Επίδαυρο στην Γκόλφω του Περεσιάδη που σκηνοθετεί ο Νίκος Καραθάνος. Αλλά, η παράσταση που έχει το μεγαλύτερο ενδιαφέρον και από συμβολική άποψη είναι το Θερμοκήπιο του Πίντερ, το οποίο θα ανέβει από τις 22 έως τις 26 Ιουλίου στο θέατρο Κυκλάδων. Θυμίζουμε ότι ήταν η τελευταία παράσταση, στην οποία πρωταγωνιστούσε ο Λευτέρης Βογιατζής και αυτήν ετοίμαζε να ανεβάσει ξανά φέτος, λίγο πριν πεθάνει.

Ο Χάρης Φραγκούλης μάς μιλάει για τον Λευτέρη Βογιατζή, τους ανθρώπους που τον στήριξαν στα πρώτα του βήματα, το Εθνικό θέατρο, το φεστιβάλ Αθηνών και το πώς βιώνει την σημερινή κατάσταση ένας νέος ηθοποιός. 

-Κερδίσατε φέτος το Βραβείο Χορν. Πώς νιώθετε γι’ αυτήν την τιμητική διάκριση; Είναι τα βραβεία μία βοήθεια για έναν νέο ηθοποιό;
Το να δηλώσουν κάποιοι άνθρωποι μέσα στον χώρο ότι τους αρέσει η δουλειά σου είναι κολακευτικό και σε κάνει να νιώθεις ωραία. Σου δίνει κουράγιο, όταν είσαι στην αρχή σου και προσπαθείς να κατακτήσεις την υποκριτική- αν και δεν ξέρω αν ποτέ σταματάς να προσπαθείς. Η υποκριτική είναι ένα πράγμα αόρατο. Είναι σαν να σου λένε: Καλά πας. Και το να σε βραβεύουν γιατί κάνεις κάτι που αγαπάς, είναι εξαιρετικό. Όπως εξαιρετικό είναι να κάνεις την δουλειά που σου αρέσει.
Επίσης υπάρχει και το πρακτικό θέμα. Πέρα από τα χρήματα (τα τρία χιλιάρικα) του βραβείου, που τα χαίρεσαι για κάποιους μήνες- μη σου πω για έναν μήνα. Όμως, το βραβείο λειτουργεί και σαν μία διαφήμιση. Οπότε αυτό ανοίγει κάποιες πόρτες.

-Πόσο σημαντικό είναι το timing για να ανοίξουν οι πόρτες σε μία καριέρα;
Είναι πάρα πολύ σημαντικό. Είναι σημαντικό να δουλέψεις όταν το πράγμα μέσα σου σφύζει και είσαι τρελαμένος. Και πρέπει να σε βοηθήσουν οι συγκυρίες, αλλά και σε βοηθάνε οι συγκυρίες με έναν μαγικό τρόπο, επειδή το θέλεις.

-Ποιοι άνθρωποι σας βοήθησαν στα πρώτα βήματά σας;
Ο ηθοποιός έχει ένα στοιχείο, που αφορά την τεχνική και την κίνηση, τον λόγο, που χρειάζεται πολλή δουλειά. Αλλά έχει και ένα άλλο στοιχείο, που έχει αόρατες προσλαμβάνουσες. Δεν είναι μόνο οι άνθρωποι του χώρου, που μπορεί να σε βοηθήσουν. Αλλά και άλλοι άνθρωποι. Ο Ακύλλας Καραζήσης και ο Νίκος Χατζόπουλος με βοήθησαν πολύ. Επίσης, ο Δημήτρης Καταλειφός. Η Βίκυ Παναγιωτάκη. Η Τότα Σακελλαρίου. Η Κεχαγιόγλου. Αλλά με βοήθησε και ο προπονητής μου στο μποξ ο Τζότζος. Αλλά και ο πατέρας μου. Ο Μπάντερ Χάρι, ένας πυγμάχος που με εμπνέει πάρα πολύ. Μέχρι οι ταινίες του Τζάρμους. Όταν είδα τον «γυμνό» του Μάικ Λι κάτι κινήθηκε μέσα μου.

-Πώς νιώθετε που παίζετε καλοκαιριάτικα σε τρεις παραστάσεις για το Φεστιβάλ Αθηνών;
Σίγουρα, είναι κουραστικό και απαιτεί κόπο, αλλιώς δεν έχει και κανένα νόημα. Τον κόπο σου έρχεται να δει και ο άλλος. Η Γκόλφω και το Θερμοκήπιο, ευτυχώς, είναι δύο παραστάσεις, που έχουν μπει σε μία ράγα. Ενώ στο έργο του Σίλερ, όταν τελειώσαμε με το «Όταν έκλαψε ο Νίτσε» κάναμε ουσιαστικά 25 μέρες πρόβα. Αυτό ήταν «μανίκι». Φυσικά, ήμουν με ανθρώπους που ήταν σαν οικογένειά μου, με την καλή έννοια- γιατί στην Ελλάδα η οικογένεια είναι κακή έννοια. Μακάρι να είχαμε και άλλο χρόνο να δουλέψουμε την παράσταση «Έρωτας και ραδιουργία» του Σίλερ. Και γενικά, τα τρία αυτά έργα έχουν ωραία κείμενα και μπορείς να ξεκουράζεσαι μέσα σε αυτά. Βέβαια, για να είμαι ειλικρινής, περιμένω πώς και πώς 25 Αυγούστου να κάνω ένα διακοπές για μία εβδομάδα. Σίγουρα χρειάζεται αυτό, γιατί χρειάζεται να ξεκουραστείς, για να ξαναγεμίσουν οι μπαταρίες.

–Παίξατε και στην Γκόλφω αυτή την σεζόν στο Rex. Το περιμένατε όλοι οι συντελεστές ότι η Γκόλφω θα έκανε τόση επιτυχία;
Δεν ήξερα καθόλου. Δεν ήταν ένα κείμενο «σιγουράκι». Έχει μία ιστορία που θα μπορούσε να συγκινήσει, αλλά δεν είχε έναν λόγο άμεσο, που θα μπορούσε άμεσα να τραβήξει τον θεατή. Ήταν ένα στοίχημα. Ο Νίκος Καραθάνος έχει ένα ένστικτο, με το οποίο πορεύεται και το οποίο τον οδηγεί πολύ καλά. Ο Καραθάνος μαζί με την Έλλη Παπαγεωργακοπούλου, που έκανε τα σκηνικά, μας έβαλαν σε έναν δρόμο, μέσα από την προσωπική του σκηνοθετική άποψη, η οποία είχε άμεση σχέση με το έργο.

–Η παράσταση «Θερμοκήπιο» ήταν μια περιπετειώδης παράσταση. Σας «έκοψε τα πόδια» ο ξαφνικός θάνατος του Λευτέρη Βογιατζή;
Εμείς την Πέμπτη κάναμε γενική πρόβα, κανονικά, ο Λευτέρης έπαιζε. Μετά μπήκε στο νοσοκομείο και πέθανε. Πέρασα μια περιπετειώδη πρώτη χρονιά ως βοηθός του Λευτέρη. Και όταν μου είπε, «έλα να κάνουμε θερμοκήπιο με νέα διανομή» δεν το πίστευα. Αλλά πήγα, γιατί είναι ο Λευτέρης. Ανεξάρτητα, αν θα γινόταν ή όχι η παράσταση, ήθελα να είμαι δίπλα σε αυτόν τον άνθρωπο. Όχι από συμπόνια, αλλά επειδή τον εκτιμούσα. Και σιγά-σιγά, αρχίσαμε πρόβες και αρχίσαμε να πιστεύουμε ότι η παράσταση τελικά θα πραγματοποιηθεί. Δυστυχώς όμως δεν έγινε. Ήθελε πολύ να την κάνει αυτή την παράσταση ο Λευτέρης! Και η επιθυμία του ήταν που προχώρησε τα πράγματα. Γιατί, παρόλο που δεν μπόρεσε να την κάνει ο ίδιος, το ότι εμείς μπορούμε σήμερα, οφείλεται σε αυτή του την επιθυμία. Αν εμείς δεν είχαμε κάνει πρόβες μαζί του, δεν είχαμε φτάσει σε ένα σημείο, δεν θα μπορούσαμε. Η κινητήριος δύναμη της παράστασης είναι η επιθυμία του Λευτέρη, που τα έβαλε ακόμα και με τον Χάρο.

-Αυτό που λένε ότι ήταν πολύ απαιτητικός στις πρόβες ισχύει;
Πώς δεν ισχύει. Ήταν πολύ παραπάνω από απαιτητικός! Δεν καταλάβαινες γιατί θέλει αυτό το πράγμα. Δεν καταλάβαινες, μέχρις ότου να σου εμφυσήσει την περιέργεια να δοκιμάσεις εκείνη την λεπτομέρεια, που μπορεί να σε οδηγήσει κάπου. Αλλά μέχρι να το καταλάβεις, μπορεί να σκεφτόσουν την αυτοκτονία, να φύγεις από την χώρα… Έμοιαζε με παράνοια αυτό το πράγμα, αλλά ήταν και τόσο αληθινό, όσο αυτό το ποτήρι που κρατάω. Άμα ήταν μόνο παράνοια, ούτε ο Λευτέρης θα είχε κάνει τις τόσες παραστάσεις αυτής της αξίας, ούτε θα ήταν αυτός που ήταν. Ακόμα και σήμερα, αυτό που γεννιέται στο θέατρο είναι σπόροι Λευτέρη Βογιατζή, κατά πολύ. Η πραγματικότητα είναι ότι η δουλειά του Λευτέρη είχε την λεπτότητα και την προσοχή στην λεπτομέρεια, την οποία δεν έχουν άλλες δουλειές. Δεν υπάρχουν δέκα Βογιατζήδες.

-Πώς κρίνετε την θητεία του Γιάννη Χουβαρδά στο Εθνικό;
Εγώ μπήκα στην σχολή του Εθνικού, όταν ανέλαβε ο Χουβαρδάς. Θεωρώ ότι η Κεχαγιόγλου, ο Καραζήσης, ο Λιγνάδης, ο Καταλειφός και οι άλλοι που διδάσκουν στην σχολή, είναι τοπ. Βλέπεις ανθρώπους σε άλλες σχολές που δεν είναι ενεργοί. Ενώ στο Εθνικό αυτοί που διδάσκουν βρίσκονται στο κέντρο των πραγμάτων. Για μένα είναι άψογη σχολή, έχει ανθρώπους πολύ σημαντικούς, για την κίνηση, τον λόγο, τον χορό. Το Εθνικό ήταν γεμάτο. Πήρε ρίσκα ο Χουβαρδάς και έκανε πάρα πολύ καλή διαχείριση.

-Πώς είναι η κατάσταση σήμερα για έναν νέο ηθοποιό;
Υπάρχει το οικονομικό θέμα. Υπάρχουν πολλοί ηθοποιοί και δεν υπάρχουν τόσες δουλειές, για να τους απορροφήσουν. Η ανεργία είναι μια πραγματικότητα, όπως και στις άλλες δουλειές. Εγώ πιστεύω ότι λειτουργούμε πολύ στο φαντασιακό επίπεδο. Και το να λες ότι τα πράγματα δεν μου πάνε καλά, επειδή οι συνθήκες φταίνε, είναι εν μέρει αλήθεια, εν μέρει όμως είναι και αποποίηση των ευθυνών. Ο άνθρωπος πρέπει να δει το κομμάτι που του αναλογεί στην δημιουργία των συνθηκών. Και δεν είναι μόνο οι ηθοποιοί που είναι άνεργοι. Αλλά υπάρχουν και ηθοποιοί που είναι χρόνια στο χώρο και έχουν προσφέρει. Και κανείς δεν τους στηρίζει, για να κάνουν ένα μήνα διάλειμμα, να ασχοληθούν με το σώμα τους, να κάνουν ασκήσεις φωνητικής. Δεν υπάρχει ιδιαίτερος σεβασμός προς τον ηθοποιό και την τέχνη του. Δεν υπάρχει από τον κόσμο, το εκλαμβάνει έτσι και ο ηθοποιός και φέρεται και ο ίδιος χωρίς σεβασμό στην δουλειά του. Την κάνει τσαπατσούλικα, πολλές φορές. Πρέπει να προστατεύσεις τον ηθοποιό, για να μπορεί να κάνει σωστά την δουλειά του.

-Η τέχνη είναι πολυτέλεια στις μέρες μας;
Εγώ θεωρώ ότι δεν είναι πολυτέλεια. Βλέπεις, για παράδειγμα, μια ταινία και σε αλλάζει, συγκινείσαι πάρα πολύ και μετά μπορείς να τρέξεις πιο γρήγορα, να κάνεις καλύτερα την δουλειά σου ή να φας με όρεξη ή να υπάρχεις πιο καλά μες τον κόσμο. Θεωρώ ότι αυτά τα πετυχαίνει η τέχνη. Έχει πρακτικό αντίκρισμα και είναι αναγκαία. Ο άνθρωπος έχει ανάγκη να δει την περιπέτειά κάποιου. Είναι πρώτη ύλη για την ζωή του.

-Τα επόμενα σχέδιά σας ποια είναι;
Του χρόνου θα δουλέψω με την σκηνοθέτη Ελένη Σκότη όλη την χρονιά. Θα δουλέψουμε στην εκδοχή του Μπράουνινγκ, ένα έργο του Βρετανού συγγραφέα Τέρενς Ράτιγκαν. Και στην συνέχεια, την υπόλοιπη σεζόν, θα δουλέψουμε με την «Επίδειξη μόδας» του Πίντερ.