Αντώνης Κούφαλης: Ο Καβάφης έχει την αποδοχή που του αξίζει παγκόσμια

– Υποδύεστε τον Κ. Π. Καβάφη στο έργο «Ο γηραιός πατήρ μου» του Κώστα Ακρίβου, στην επέτειο της συμπλήρωσης 150 χρόνων μετά την γέννηση του ποιητή. Ποια είναι η σύνθεση του έργου; Τι ακριβώς πραγματεύεται η παράσταση και τι ακριβώς θέλει να «φωτίσει»;
To έργο είναι μια σύνθεση του Κώστα Ακρίβου με βάση τα γράμματα του Καβάφη στον Αλέκο Σεγκόπουλο, τον κληρονόμο του, εραστή του και κατά μία εκδοχή γιό του από τη μοναδική του σχέση με γυναίκα – μια μοδίστρα της μητέρας του στην Αλεξάνδρεια. Επιχειρείται η σύνθεση της προσωπικότητας του ποιητή, του περιβάλλοντος και της εποχής του. Ο Ακρίβος φέρνει στην μυθοπλασία την μητέρα του ποιητή Χαρίκλεια, τον Σεγκόπουλο και την μοδίστρα , φτιάχνοντας μια ιστορία που να μπορεί να κεντρίσει το θεατή. Μη ξεχνάτε ότι πρόκειται για θεατρική παράσταση και όχι για αναλόγιο η ποιητικό βραδινό. Ο Θοδωρής Γκόνης που την σκηνοθετεί φτιάχνει σχέσεις και καταστάσεις, χωρίς να εκβιάζει το ρεαλισμό. Δεν ξέρω τι φωτίζει η παράσταση, επιχειρεί πάντως πέρα από την διερεύνηση της σχέσης Καβάφη- Σεγκόπουλου, να δώσει ψήγματα έστω της προσωπικότητας του ποιητή με την μεγαλύτερη ανά τον κόσμο αναγνωρισιμότητα αλλά και της Αλεξάνδρειας ως μητρόπολης με ακατάπαυστη δραστηριότητα και δυναμική.

– Σας γνωρίζουμε ως θεατρικό συγγραφέα. Στην παράσταση αυτή συμμετέχετε ως ηθοποιός ερμηνεύοντας τον Καβάφη. Πως είναι η εμπειρία της ερμηνείας;
Δεν ερμηνεύω τον Καβάφη, τουλάχιστον αυτή την ψευδαίσθηση θέλω να έχω. Οι απόπειρες μίμησης μέχρι σήμερα είναι αξιοθρήνητες ακόμη κι από σοβαρούς καλλιτέχνες. Διαβάζω με τη φωνή μου τα γράμματα, καθόσον δεν υπάρχει κανένα ηχητικό ντοκουμέντο του ποιητή, ώστε να δίνει ένα μέτρο μίμησης, αλλά και η μίμηση δεν είναι τέχνη ,αυτό πιστεύω εγώ. Αλλά αναγκαστικά εμπλέκομαι και στη σκηνική δράση, ναι, φοράω τα εμβληματικά γυαλιά, το φανελένιο κοστούμι με το γιλέκο, μέχρις εκεί. Θαυμάζω τους ηθοποιούς γι αυτό που κάνουν, αλλά δεν θα μπορούσα ποτέ να το κάνω αυτό κάθε μέρα.

– Ποια ήταν μέχρι σήμερα η επαφή σας με το έργο του Καβάφη; Άλλαξε κάτι μετά τη συμμετοχή σας στη συγκεκριμένη παράσταση;
Καθώς γράφω θέατρο με τον αδελφό μου τον Κωνσταντίνο, η προοπτική της ματιάς μας, έρχεται από τον διάλογο της θεατρικής πράξης. Η ποίηση και του Καβάφη δεν είναι η προτεραιότητα στην τέχνη που ασκούμε. Αγάπησα τον Καβάφη ως «απαγορευμένο φρούτο» της εφηβείας μου, στη συνέχεια με την ψυχραιμία που απαιτεί το κοίταγμα ενός έργου τέχνης. Αυτό που μ εντυπωσιάζει πάντως είναι η καταγραφή της εποχής του Καβάφη από διάφορους ερευνητές , μ ένα αποτέλεσμα που σε κάνει να ζηλεύεις για όσα έχασες επειδή δεν έζησες εκείνα τα χρόνια.

– Υπάρχει κάποιος στίχος από τα έργα του Καβάφη σας έχει αγγίξει ιδιαίτερα;
Το « Οσο μπορείς» σε κάποια εποχή ήταν ένα μότο για όσους διερευνούσαμε την ζωή μέσα από την σεξουαλικότητα μας . Παραμένει νομίζω σπουδαίο και σήμερα. Τα « Γκρίζα» επίσης είναι εξαίσιο δείγμα γραφής. « Μνήμη μου φύλαξε τα συ ως ήσαν» το ακούω τώρα να το απαγγέλει στην παράσταση ο Γιώργος Παπαπαύλου και με συγκινεί βαθύτατα.

– Εκτιμάτε ότι ο Καβάφης και το έργο του λαμβάνουν από το σύγχρονο κοινό την αποδοχή και την εκτίμηση που τους αξίζει;
Ο Καβάφης έχει την αποδοχή που του αξίζει παγκόσμια, ίσως και με μία δόση υπερβολής σε σχέση με το είδος που αντιπροσωπεύει. Αν δεχθούμε τον μελετητή του Μαλάνο, όλα σκηνοθετήθηκαν από τον ίδιο, ώστε μεταθανάτια η υστεροφημία του να πάρει διαστάσεις εξωπραγματικές . Τα κατάφερε, αν είναι έτσι. Αλλά και διαφορετικά να ήταν, τίποτα δεν θα ακύρωνε την ποίηση του.

– Υπάρχουν σχέδια να παρουσιαστεί η παράσταση και σε άλλες πόλεις;
Μια τέτοια παράσταση , αποσυνάγωγη, σχεδόν ανέστια, δεν έχει ευκαιρίες πολλές να παρατείνει τη ζωή της. Το μυστικό επιβίωσης και σχεδόν βίαιης επιβολής τους ,ανήκει μόνο στις παραγωγές του φεστιβάλ Αθηνών. Το ότι αυτό το σχέδιο μας περιλαμβάνει μεταξύ άλλων αρετών, την παρουσία της σπουδαίας Μάγιας Λυμπεροπούλου, είναι ευλογία από μόνο του. Από την άλλη, η ικανότητα του Θοδωρή Γκόνη να βγάζει από τη μύγα ξύγκι, μπορεί να οδηγήσει το πράγμα σε απρόοπτες διαδρομές. Εγώ καίτοι Καβάφης στη σκηνή, έχω τον τελευταίο λόγο σε αυτά.
 
 Η παράσταση “Ο γηραιός πατήρ μου” παρουσιάζεται στο Φεστιβάλ Φιλίππων Θάσου, από 11 έως και 13 Αυγούστου,  στις 21:00, στον χώρο του Ιμαρέτ.