Είδαμε την “Ειρήνη” του Αριστοφάνη… Make love, not war

Η παράσταση ανέβηκε στην Επίδαυρο και δυο μέρες μετά στο θέατρο Βράχων, όπου την παρακολούθησα. Το έργο γράφτηκε κατά την διάρκεια του Πελοποννησιακού Πολέμου και είναι ένα κάλεσμα για ειρήνη από τα πολλά που έκανε ο Αριστοφάνης στην διάρκεια αυτής της καταστροφικής σύρραξης.

Ο Πόλεμος έχει φυλακίσει σε μια σπηλιά τη θεά Ειρήνη και ετοιμάζεται να βάλει μέσα σ’ ένα πελώριο γουδί τις ελληνικές πόλεις και να τις “κοπανίσει”. Τότε, ο Τρυγαίος, ένας αμπελουργός, ανεβαίνει στον ουρανό και μαζί με τον Ερμή καλεί τους Έλληνες να ελευθερώσουν την Ειρήνη.
Το έργο έχει το σκληρό χιούμορ του Αριστοφάνη με τις σεξουαλικές και τις σκατολογικές αναφορές. Επίσης, αποπνέει έναν έντονο αισθησιασμό, καθώς επιδιώκει να δημιουργήσει την αντίθεση ανάμεσα στην χαρά της ζωής και την βιαιότητα του πολέμου.

Η παράσταση δεν προσπάθησε να εξωραΐσει το χιούμορ του Αριστοφάνη. Όλες οι αναφορές σε περιττώματα με το σκαθάρι είναι εκεί. Το χιούμορ που παρωδεί σεξουαλικές συμπεριφορές, επίσης. Πρωταγωνιστές στην σκηνή είναι ο Βασίλης Χαραλαμπόπουλος, που κάνει τον Τρυγαίο, έναν απλό χωρικό που αναδεικνύεται σε σωτήρα της Ελλάδας από την φρίκη του πολέμου και ο Φάνης Μουρατίδης στον ρόλο του γκέι Ερμή. Ο Χαραλαμπόπουλος κινείται στα γνωστά πολύ καλά του επίπεδα ερμηνείας, όταν παίζει σε κωμωδίες, που τον έχουν καθιερώσει. Ο Μουρατίδης, αν και βασικά ερμήνευσε την τυπική γκέι καρικατούρα που έχουμε δει τόσες φορές, είχε μεγάλη όρεξη και ενέργεια επί σκηνής και κέρδισε το χειροκρότημα. Πλάκα είχαν και οι ηθοποιοί που έπαιζαν τους δούλους του Τρυγαίου, οι Δ. Μορφακίδης και Ν. Μαγδαληνός. 

Η παράσταση του Χατζάκη κατέβαλε προσπάθειες να αναδείξει τον αισθησιασμό του έργου του Αριστοφάνη. Επιχείρησε να αναδείξει το στοιχείο της παγανιστικής κουλτούρας και των λατρειών γονιμότητας με στοιχεία από την ελληνική παράδοση, αλλά και γενικότερα τα Βαλκάνια. Ο χορός και το τραγούδι είναι άφθονα. Η μουσική που επιλέχθηκε δεν με ξετρέλανε, αλλά δεν ήταν και κακή.

Η παράσταση ίσως διχάσει ως προς την χρήση και την παρουσία των τριών θεοτήτων, της Ειρήνης, της Οπώρας και της Θεωρίας. Οι ιδιαίτερα αποκαλυπτικές εμφανίσεις των τριών όμορφων κοριτσιών, είναι ασυνήθιστες για κωμωδία. Τα ρούχα γίνονται προκλητικά, καθώς γίνονται διάφανα, όπως μουσκεύουν από τον ιδρώτα. Όταν τα πρωτοβλέπεις όμως θυμίζουν αριστοκρατικά φορέματα γυναικών της αρχαίας Ελλάδας. Σε άλλους ίσως φανεί υπερβολικό το τόσο σέξι στοιχείο, σε άλλους μπορεί να αρέσει. Κατά την γνώμη μου, πάντως, δίνει μια πικάντικη και τολμηρή νότα στην παράσταση.

Αυτό που περισσότερο μου άρεσε ως επιλογή ήταν ο Πόλεμος. Ο Βασίλης Σεϊμένης έδειχνε πραγματικά θηριώδης επί σκηνής, λόγω του μεγαλόσωμου παρουσιαστικού του και αναδείκνυε αυτό το άγριο και εκφοβιστικό στοιχείο του Πολέμου. Όπως ακουγόταν μάλιστα η φωνή, αυτό έβγαινε ακόμα περισσότερο.Τα σκηνικά, χωρίς να είναι πολύ ευρηματικά, είχαν την γλύκα τους. Επίσης, υπήρξαν κάποιες νότες σκηνοθετικές που αναδείκνυαν την ποιητική διάσταση του Αριστοφάνη- όχι πολλές πάντως. 

Αντίθετα, δεν μπορώ να πω ότι με εντυπωσίασε η παράβαση και γενικότερα τα σημεία, όπου προσπάθησε να γίνει επικαιροποίηση των βιωμάτων του Πελοποννησιακού Πολέμου, στα οποία αναφερόταν ο Αριστοφάνης, με τις συνθήκες του σήμερα και της οικονομικής κρίσης. Βέβαια, αυτό έκανε πιο προσιτό το χιούμορ του Αριστοφάνη, ενώ είχε και το θεατρολογικό ενδιαφέρον της παρουσίασης μιας παράβασης επί σκηνής.

Σε γενικές γραμμές, η παράσταση της Ειρήνης, φαίνεται να πετυχαίνει τους βασικούς στόχους που θέτει. Χωρίς να είναι απολύτως ξεκαρδιστική ή αισθητικά άρτια, έχει ρυθμό, καταφέρνει να σε βάλει στην λογική της και να συνδυάσει το βαλκανικό, το παραδοσιακό, το αρχαίο και το σημερινό με αρκετά ισορροπημένο και τολμηρό τρόπο.

Γιώργος Σμυρνής  

Η παράσταση πραγματοποιεί περιοδεία-
Διαβάστε τους επόμενους σταθμούς της ΕΔΩ