Σαν σήμερα, 7 Αυγούστου 1876: Γεννιέται η περιβόητη κατάσκοπος, Μάτα Χάρι (pics + vid)

Η Margaretha Zelle γεννήθηκε στην Ολλανδία, και σε ηλικία 18 ετών παντρεύτηκε έναν 21 χρόνων μεγαλύτερό της Ολλανδο-σκοτσέζο αξιωματικό, ταξιδεύοντας στην Ανατολική Ινδία (σημερινή Ινδονησία), που ήταν ολλανδική αποικία, για να ζήσει μαζί του. Ο γάμος τους, μέσα από τον οποίο απέκτησαν δύο παιδιά (ο γιος τους πέθανε σε μικρή ηλικία εξαιτίας παρενεργειών από την αγωγή για σύφιλη, αν και οι γονείς του ισχυρίζονταν ότι δηλητηριάστηκε, ενώ η κόρη τους πέθανε σε ηλικία 21 ετών, πιθανόν από τις επιπτώσεις της σύφιλης), ήταν προβληματικός. Ο μεν ήταν αλκοολικός και ξεσπούσε σε εκείνη, η δε αναζήτησε παρηγοριά μετακομίζοντας για ένα διάστημα στο σπίτι ενός άλλου αξιωματικού. Η Margaretha έβρισκε ευχαρίστηση στο να έρχεται σε επαφή με τις τοπικές παραδόσεις, μαθαίνοντας παράλληλα να χορεύει ινδονησιακούς χορούς. Το ζευγάρι χώρισε το 1902, και το διαζύγιο εκδόθηκε το 1907. Στο μεταξύ, ο εν διαστάσει σύζυγος της Margaretha, είχε πάρει μαζί του την κόρη τους, καθώς η μητέρα της αδυνατούσε να της προσφέρει μια αξιοπρεπή ζωή.

Το 1903 η Margaretha μετακόμισε στο Παρίσι και εργάστηκε αρχικά ως αναβάτρια σε τσίρκο και ως μοντέλο για λογαριασμό καλλιτεχνών. Από το 1905, όταν και έκανε το ντεμπούτο της ως εξωτική χορεύτρια στο Παρίσι, έγινε διάσημη, βάζοντας τους εξωτικούς χορούς σε αξιοσέβαστα κέντρα διασκέδασης. Σήμα κατατεθέν της ήταν η λιτή μεν, εντυπωσιακή δε, ενδυμασία, και η αισθησιακή κίνηση, σε μια εποχή όπου τα χορευτικά ρεύματα αναζητούσαν έμπνευση από την Ανατολή. Τότε υιοθέτησε το ψευδώνυμο “Μάτα Χάρι”, αφήνοντας να πλανάται η εντύπωση πως μεγάλωσε στις Ινδίες και πως ήταν μυημένη στον εξωτισμό από μικρή ηλικία, κάτι που φυσικά οι Ευρωπαίοι έβρισκαν συναρπαστικό, παρόλο που λέγεται ότι η ίδια δεν διέθετε μεγάλη χορευτική χάρη.

Δεν ήταν ιδιαίτερα όμορφη, αλλά ασκούσε ακαταμάχητη γοητεία στους άνδρες. Η διασημότητα και η γοητεία της αποτελούσαν το “διαβατήριο” εισόδου της στους αριστοκρατικούς κύκλους και στις κρεβατοκάμαρες υψηλά ιστάμενων κυρίων κατά τη διάρκεια των επαγγελματικών ταξιδιών της. Η καριέρα της ως χορεύτριας έληξε το 1915, αλλά είχε ήδη εξελιχθεί σε εταίρα πολυτελείας, με σπουδαίες διασυνδέσεις. Δεδομένου και του ότι εξαιτίας της ουδετερότητας της Ολλανδίας κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, μπορούσε να ταξιδεύει ελεύθερα, ήταν επόμενο να γνωρίζει και διάφορες κινήσεις των εκατέρωθεν πλευρών στον πόλεμο, γνώσεις τις οποίες, απ’ ό,τι φαίνεται, χρησιμοποίησε ποικιλοτρόπως.

Όταν οι γαλλικές αρχές την υποπτεύθηκαν ως διπλή κατάσκοπο, της ανέθεσαν μια αποστολή στην Ισπανία προκειμένου να τους παράσχει πληροφορίες. Όταν η Μάτα Χάρι επέστρεψε, συνελήφθη στο ξενοδοχείο όπου διέμενε στα Ηλύσια Πεδία. Εναντίον της υπήρχαν ενδείξεις πως δούλευε για τους Γερμανούς, έτσι δικάστηκε και καταδικάστηκε ως συνυπεύθυνη για τον θάνατο 50.000 Γάλλων στρατιωτών. Εκτελέστηκε τον Φεβρουάριο του 1917 από γαλλικό απόσπασμα, σε ηλικία 41 ετών. Γερμανικά έγγραφα που αποκαλύφθηκαν τη δεκαετία του ’70, αποδεικνύουν πως η Μάτα Χάρι ήταν πράγματι κατάσκοπος των Γερμανών.

Την Μάτα Χάρι έχει υποδυθεί στον κινηματογράφο η Μάρλεν Ντίτριχ (βλ. βίντεο παρακάτω), αλλά και η Σύλβια Κριστέλ, η γνωστή πρωταγωνίστρια της σειράς ταινιών “Εμμανουέλλα”.