Τα δικά μου 12+1 καλύτερα του Φεστιβάλ Αθηνών

Από τις φετινές 50 εκδηλώσεις του προγράμματος παρακολούθησα τις 35. Μέχρι τη στιγμή που μου ζητήθηκε να γράψω τις γραμμές αυτές δεν έχω ακόμα ακούσει τη συναυλία του «Cercle de l’ Harmonie» και δεν έχω δει το «Θερμοκήπιο» του Λευτέρη Βογιατζή. Έχασα επίσης, ανάμεσα σε άλλα τις συναυλίες της Πάτι Σμιθ και της Νταϊάνα Κρολ, την παράσταση του τούρκικου θιάσου, τους «Peeping Tom», το «Μερσιέ και Καμιέ» του Γιάννη Κακλέα, δεν ξαναείδα το «Insenso» του Μιχαήλ Μαρμαρινού…
Ιδού λοιπόν οι στιγμές του Φεστιβάλ που θα μου μείνουν:

1. «Πρώτη ύλη» του Δημήτρη Παπαϊωάννου (επανάληψη). Για την επάνοδο του χορογράφου στα _ πολύ _ μικρά μεγέθη. Για την ουσιώδη, προσωπική του κατάδυση. Και για το _ πολύ _ μεγάλου μεγέθους και πέραν των ελληνικών μέτρων αποτέλεσμα.

2. Συναυλία της ορχήστρας «MusicAeterna» υπό τον Θεόδωρο Κουρεντζή. Για την έμπνευση με την οποία ο Θεόδωρος Κουρεντζής μεταμόρφωσε σε συμφωνικό όργανο κύρους ένα νεανικό ορχηστρικό σύνολο και για τον παθιασμένο τρόπο που μετουσίωσε τον Μπάρτοκ και, με την αρμονική συνεργασία του πιανίστα Αλεξάντερ Μέλνικοφ, τον Προκόφιεφ.

3. «Arranged by Date» σε χορογραφία Λενιώς Κακλέα. Για τον κομψό, ισορροπημένο αλλά και δυναμικό τρόπο που η χορογράφος πρόβαλε σε ένα σόλο, ερμηνευμένο από την ίδια, το φλέγον θέμα «χρήμα» αρμονικά συνδέοντας το λόγο με την κίνηση.

4. «Ali» – «Nous Sommes Pareils» από την ομάδα «Cie Mpta» σε σύλληψη των Ματουρέν Μπολζ – Εντί Ταμπέτ και Αλί Ταμπέτ – Εντί Ταμπέτ, αντίστοιχα. Για την υπεράνθρωπη σωματική και ψυχική αντοχή του Εντί Ταμπέτ που χόρεψε με κομμένο το ένα του πόδι στο πρώτο κομμάτι και για τον έξοχο _ και καθόλου φολκλορικό και γραφικό _ τρόπο που γεφύρωσαν τα σμυρνέικα, κυρίως, ρεμπέτικα με τα ανατολίτικα τραγούδια οι αδελφοί Ταμπέτ σε μία χορογραφία με άρωμα λορκικού «Ματωμένου γάμου» στο δεύτερο.

5. Συναυλία Θάνου Μικρούτσικου. Για την εξαιρετική επιλογή μέσα από την οποία ο συνθέτης ζωντάνεψε τραγούδια του αξεπέραστα σε μία συναυλία αφιερωμένη στον στιχουργό Άλκη Αλκαίο που ήταν και ο άξονάς της. Και για την αποκαλυπτική απόδοση της Ρίτας Αντωνοπούλου.

6. «Nocturnes» από την Ομάδα της Μαγκί Μαρέν σε σύλληψή της ίδιας και του Ντενί Μαριότ. Για τον καίριο, συγκλονιστικό τρόπο με τον οποίο οι δύο συν-χορογράφοι, καταργώντας το χορό, άπλωσαν και έδεσαν τα σκοτεινά, καθημερινά στιγμιότυπά τους σημαίνοντας με ψιθύρους που ακούγονταν σαν κραυγές έναν κόσμο που καταρρέει.

7. «Ένας άγγλος ταξιδευτής του Λεβάντε» από το σύνολο «Latinitas Nostra» σε σύλληψη Ανδρέα Λινού και Μάρκελλου Χρυσικόπουλου. Για την εξαίρετη υλοποίηση της ευφάνταστης _ και τολμηρής _ ιδέας των δύο μουσικών να σμίξουν το ελισαβετιανό μπαρόκ και μουσικές ρωμιών και τούρκων συνθετών του 18ου και του 19ου αιώνα με κρίκους κείμενα περιηγητών της εποχής για τη ζωή στην Κωνσταντινούπολη αφηγημένα από τον Σπύρο Σακκά.

8. «Η γυναίκα της Ζάκυθος» του Διονυσίου Σολωμού σε σκηνοθεσία Δήμου Αβδελιώδη. Για τον σεβαστικό, ιερατικό τρόπο που ο σκηνοθέτης οδήγησε την παλλόμενη Όλια Λαζαρίδου να καταδυθεί στο σχεδόν μεταφυσικό κείμενο του Σολωμού και να το μετουσιώσει σε λόγο θεατρικά λειτουργικό.

9. «Αλέξανδρος» του Τζορτζ Φρίντερικ Χέντελ σε μουσική διεύθυνση Γιώργου Πέτρου και σκηνοθεσία Λουσίντα Τσάιλντς. Για την ευφυή ιδέα της αμερικανίδας χορογράφου να μεταφέρει την εποχή της μπαρόκ όπερας στο Χόλιγουντ της δεκαετίας του ’30 και για τη σκηνοθετική υλοποίηση της ιδέας, για την άψογη απόδοση της Καμεράτα υπό τον Γιώργο Πέτρου, για την τέλεια διανομή και, πάνω απ’ όλα, για τη συναρπαστική σκηνογραφική και ενδυματολογική δουλειά _ ένα επίτευγμα! _ του Πάρι Μέξη.

10. «Ο εχθρός του λαού» του Χένρικ Ίψεν από την «Σάουμπίνε» σε σκηνοθεσία Τόμας Όστερμάγιερ. Για την ικανότητα του γερμανού σκηνοθέτη να μεταφέρει στα καθ’ ημάς το έργο χωρίς να αλλοιώσει το πνεύμα του το οποίο υπερασπιζόταν ακόμα περισσότερο το οργανωμένο «ιντερμέδιο» με παρέμβαση του κοινού.

11. «Ηamletmachine» του Χάινερ Μίλερ σε σκηνοθεσία Γιώργου Ζαμπουλάκη. Για την εξαίρετη σκηνοθεσία και την αφοπλιστική _ από τα σπλάχνα βγαλμένη _ ερμηνεία – έκπληξη της Μαριάννας Δημητρίου, που κατέβασαν το δύστροπο κείμενο στην πλατεία και με… συμφιλίωσαν με τον Μίλερ.

12. «The Old Woman» του Ντάριλ Πίνκνι από διήγημα του Ντανιίλ Χαρμς σε σκηνοθεσία Ρόμπερτ Γουίλσον. Για τη μοναδική, προσωπική, γουιλσονική εικαστικότητα της παράστασης που δέθηκε γερά με το σουρεαλιστικό κείμενο του Χαρμς και για την αυταπάρνηση και την ακρίβεια με την οποία υπηρέτησαν το εγχείρημα ο Μιχαήλ Μπαρίσνικοφ και ο Γουίλεμ Νταφόου. Ένα έργο τέχνης! Ένα αριστούργημα!

+1. Η εμπειρία της παράστασης «Κήπος Στάχτες» πάνω σε μυθιστόρημα του Ντανίλο Κις σε σκηνοθεσία Ηλία Κουνέλα. Το ξεχωρίζω γιατί θεωρώ πως ήταν υπεράνω του «καλού» και του «κακού», του «μου άρεσε» και «δεν μου άρεσε» με βάση τα περιορισμένα μας μέτρα. Γιατί στόχευε κατευθείαν στην καρδιά. Για μένα, η πιο ουσιαστική και η πιο ειλικρινής στιγμή του Φεστιβάλ Αθηνών 2013.

*** Το κείμενο δημοσιεύεται στο περιοδικό ΕΦ του Ελληνικού Φεστιβάλ και στο προσωπικό blog του Γιώργου Δ.Κ. Σαρηγιάννη, “Το Τέταρτο Κουδούνι”