Σιδηρές Κυρίες της Iστορίας: Από την Βασίλισσα Ελισάβετ στην Μέρκελ
Η πολιτική και η ηγεσία είναι μια σκληρή δουλειά, αλλά κάποιος (ή κάποια) πρέπει να την κάνει. Κι όταν έχουμε μια γυναίκα στην εξουσία, αυτή υιοθετεί συχνά σκληρά χαρακτηριστικά. Τα παραδείγματα των γυναικών που κυβέρνησαν με σιδηρά πυγμή τις χώρες τους ή ενώσεις κρατών είναι αρκετά. Αναφέρουμε πέντε ενδεικτικά, με τελευταίο αυτό της θριαμβεύτριας των Γερμανικών εκλογών Άνγκελα Μέρκελ, της οποίας το όνομα έχει γίνει ανάθεμα στον ελληνικό λαό.
-Βασίλισσα Ελισάβετ A (1533 –1603): Η λεγόμενη και «παρθένος βασίλισσα» συνέδεσε το όνομα της με την ενίσχυση της παγκόσμιας ισχύος και επιρροή της Αγγλίας, αλλά και με σκληρές πράξεις εναντίον όσων αμφισβητούσαν την εξουσία της. Η Ελισάβετ κατέστειλε με την βία εξεγέρσεις και συνωμοσίες των Καθολικών εναντίον της, αποκεφάλισε την εξαδέρφη της Μαρία Στιούαρτ, Βασίλισσα της Σκωτίας, ενώ στο ενεργητικό της ανήκει η καταστροφή της Μεγάλης Αρμάδας των Ισπανών, η οποία στάλθηκε για να καταλάβει την Αγγλία.
Μάλιστα, σύμφωνα με ντοκιαμαντέρ του BBC, μετά τον θρίαμβο, η Βασίλισσα Ελισάβετ δεν έδωσε την άδεια στα αγγλικά καράβια να βγουν στην στεριά για μεγάλο χρονικό διάστημα. Ο λόγος ήταν ότι το ταμείον ήταν μείον και δεν είχε να πληρώσει τα πληρώματα και φοβόταν τον κίνδυνο εξεγέρσεων. Το αποτέλεσμα ήταν αρρώστιες να σαρώσουν τους θριαμβευτές ναύτες που έσωσαν την Αγγλία. Αυτό ως ένα δείγμα της σκληρότητας της εξουσίας, κοινό χαρακτηριστικό των ηγεμόνων εκείνης της περιόδου.
-Μεγάλη Αικατερίνη της Ρωσίας (1729-1796): Η Αικατερίνη Β της Ρωσίας αναδείχθηκε σε μεγάλη τσαρίνα της Ρωσίας. Όμως ο τρόπος που κατέλαβε την εξουσία (στην πραγματικότητα την σφετερίσθηκε από τον άντρα της, Πέτρο Γ) είναι αιματοβαμμένος. Η Αικατερίνη οργάνωσε συνωμοσία μαζί με ευγενείς εις βάρος του άντρα της, ο οποίος είχε κάνει μεγάλα λάθη.
-Ίντιρα Γκάντι (1917-1984): Αν και Γκάντι, δεν ήταν κόρη του Μαχάτμα Γκάντι, αλλά του Τζαβαρχαλάλ Νεχρού, πρώτου πρωθυπουργού της Ινδίας και συναγωνιστή του Γκάντι στον αγώνα της ανεξαρτησίας. Ξεχώρισε όχι μόνο για τις πολιτικές της ικανότητες, αλλά και για τον δυναμισμό της, σε μια πατριαρχική κοινωνία όπου η θέση της γυναίκας ήταν στο σπίτι.
Η τελευταία περίοδος της πρωθυπουργίας της σημαδεύτηκε από τη διαμάχη ινδουιστών και σιχ. Τον Ιούνιο του 1984 διέταξε τη στρατιωτική ανακατάληψη του ιερού χώρου που κατείχαν οι σιχ, φοβούμενη ότι το μουσουλμανικό Πακιστάν θα βοηθήσει τους ομόδοξους σιχ. Κατά την επέμβαση του στρατού σκοτώθηκαν 83 στρατιώτες και 493 καταληψίες.
Το γεγονός εξόργισε τους δύο σωματοφύλακες της Ίντιρα Γκάντι, που τη δολοφόνησαν στις 31 Οκτωβρίου 1984. Στις ταραχές που ακολούθησαν μετά το θάνατό της, χιλιάδες σιχ βρήκαν το θάνατο από τους εξαγριωμένους ινδουιστές.
-Μάργκαρετ Θάτσερ (1925-2013): Η βρετανίδα πρωθυπουργός είναι αυτή που αποκλήθηκε ως Σιδηρά Κυρία. Έτσι, (περίπου) την αποκαλούσαν άνθρωποι της Σοβιετικής Ένωσης (αν και υπήρχε μια δυσκολία στην μετάφραση του παρατσουκλιού που είχαν υιοθετήσει γι’ αυτήν). Η ίδια το πήρε αυτό το όνομα και το αξιοποίησε προς όφελος της. Το γεγονός ότι ήταν γυναίκα, δεν σήμαινε άλλωστε πως δεν ήταν αρκετά σκληρή για την δουλειά. Και σε μία περίοδο που μεγάλο μέρος της αγγλικής κοινωνίας ήθελε ένα στιβαρό χέρι να επιβάλλει την τάξη, η Θάτσερ θριάμβευσε πολιτικά.
Θριάμβευσε διχάζοντας, πάντως, την κοινωνία. Ακόμα και το ίδιο της το κόμμα, το οποίο την ανέτρεψε από την εξουσία το 1990 (ενώ το είχε οδηγήσει σε 3 εκλογικές νίκες). Είναι γεγονός ότι ακόμα και σήμερα πολλοί άνθρωποι- ιδίως της εργατικής τάξης- εξακολουθούν να την μισούν, ενώ άλλοι την θεωρούν μια σπουδαία πρωθυπουργό.
–Ανγκελα Δωροθέα Μέρκελ (γεννήθηκε το 1954): Η πρώτη γυναίκα καγκελάριος ήταν και η νεότερη καγκελάριος της μεταπολεμικής Γερμανίας. Θεωρείται μια από τις πιο ισχυρές πολιτικές μορφές στον πλανήτη.
Βύθισε στην ύφεση και την ανεργία τις χώρες του Νότου επιβάλλοντας την πολιτική της λιτότητας. Επίσης, παρά την δυσαρέσκεια πολλών Γερμανών, κατάφερε να περάσει τα πακέτα διάσωσης των οικονομιών του Νότου από την γερμανική Βουλή. Λέγεται ακόμα ότι δίνει το φιλί του θανάτου στους κυβερνητικούς της εταίρους, καθώς η ίδια κερδίζει από την άσκηση εξουσίας, ενώ οι άλλοι (Σοσιαλδημοκράτες- Φιλελεύθεροι) καταποντίζονται.
Τελικά, είναι εξαιρετικά αντιδημοφιλής εκτός Γερμανίας, αλλά μέσα στην Γερμανία είναι η κυρίαρχη πολιτική προσωπικότητα. Ο χτεσινός εκλογικός της θρίαμβος (τρίτος συνεχόμενος) το αποδεικνύει.
Εκτός από αυτές τις «Σιδηρές Κυρίες» υπάρχουν και άλλες. Όμως δεν μπορούσαμε να τις βάλουμε όλες. Τελικά, αυτό που αποδεικνύει η ιστορία, είναι πως η ίδια η εξουσία είναι μια «Σιδηρά Κυρία». Κι αν θέλεις να παραμείνεις σε αυτήν, πρέπει να κάνεις σκληρές πράξεις. Άλλωστε, όπως λέει ο Νίκος Γκάτσος στον “Κεμάλ” (το τραγούδι που μελοποίησε ο Χατζιδάκις) «νικημένο μου ξεφτέρι, δεν αλλάζουν οι καιροί/ με φωτιά και με μαχαίρι πάντα ο κόσμος προχωρεί». Και δυστυχώς είναι αλήθεια. Ακόμα και σήμερα.
Γιώργος Σμυρνής
